ترجمه: شادی آذری

افت قیمت‌های جهانی نفت و کاهش درآمدهای کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس علاوه بر بحران اعتبارات این کشورها، خود را به شکل موانعی بر سر راه توسعه صنعت ریلی و پروژه‌های نیمه‌تمام آن نشان داده است. طی سال‌های اخیر کشورهای عضو شورای همکاری‌های خلیج فارس برخی از بلندپروازانه‌ترین پروژه‌های ریلی جهان را در برنامه‌های خود قرار دادند. نقش‌آفرینان مهم صنعت ریلی از سراسر جهان به این منطقه آمدند تا در مناقصه‌های مربوط به پروژه‌های ریلی که ارزش‌شان به میلیاردها دلار می‌رسد، شرکت کنند. حالا اما، با توجه به مشکلات مالی پیش آمده به‌خاطر نوسانات نفتی، بسیاری از این پروژه‌ها با خطر توقف مواجه شده‌اند. شرکت اماراتی «اتحاد ریل» در ماه ژانویه به‌طور رسمی اعلام کرد که ۳۰ درصد از نیروی کار خود را کاهش می‌دهد و علت این تصمیم را تعلیق فاز دوم ۶۲۸ کیلومتری شبکه ملی ریلی خود عنوان کرد.

یک ماه بعد، وزیر حمل‌ونقل عمان اعلام کرد که شرکت راه‌آهن این کشور به‌نام «عمان ریل» اجرای فاز نخست اتصال شبکه ریلی این کشور به مرز مشترک با امارات را که طول آن به ۲۱۳۵ کیلومتر می‌رسد، مورد بازبینی قرار می‌دهد. چند روز بعد «قطر ریل» اعلام کرد که قصد دارد دوباره مزایده‌هایی را برای اجرای کارهای عمرانی سیستم ریلی طولانی و شبکه مسافری کشور برگزار ‌کند. این به معنای توقف فرآیندی بود که یک سال پیش شروع شده بود و حالا گزارش‌های جدید حکایت از آن دارد که تاریخ تکمیل آن که سال ۲۰۱۸ اعلام شده بود، مورد تردید قرار گرفته است. در چنین شرایطی، سایر پروژه‌های ریلی از جمله شبکه ریلی سراسری بین کشورهای عضو شورای همکاری‌های خلیج‌فارس، دستخوش تاخیر در اجرا خواهند شد. تحلیلگران می‌گویند به‌خاطر نا‌اطمینانی از وضعیت اقتصادی این کشورها و فشارهای خارجی که بر بودجه‌های آنها وارد می‌شود، از دولت‌های آنان خواسته شده است که برای تامین پروژه‌های کلیدی رو به سوی مشارکت بخش‌ دولتی و بخش خصوصی آورند.

بر همین اساس در پایان سال گذشته میلادی، دبی اعلام کرد به منظور ایجاد انگیزه در بخش خصوصی برای تامین بودجه بخش ریلی امارات، مشارکت بخش خصوصی و دولتی را در دستور کار خود قرار داده است. شرکت «عمان ریل» نیز انتظار دارد یک طرح جدید حمل‌ونقل ریلی مواد معدنی و سایر مواد به بندرها را اجرایی کند اما بنا به گفته یک مقام ارشد این شرکت به‌نام جان لسنیوفسکی، دست‌کم چهار سال طول خواهد کشید که فاز نخست این پروژه ریلی راه‌اندازی شود. همزمان، در شرایطی که کارهای قانونی و فنی شبکه ریلی منطقه که طول آن به ۱۲۰۰ کیلومتر و ارزش آن به ۲۵۰ میلیارد دلار می‌رسد، در حال انجام است، معاون دبیرکل امور اقتصادی شورای همکاری‌های خلیج فارس بر این باور است که موعد مقرر راه‌اندازی این شبکه که سال ۲۰۱۸ تعیین شده است، هدفی دست‌نیافتنی و به دور از واقعیت است. وی می‌گوید: «تردیدی نیست که به اجرای پروژه‌های ریلی در منطقه نیاز است. در همه شهرهای منطقه مشکل حمل‌ونقل وجود دارد و مردم نمی‌توانند فقط به خودروهای شخصی وابسته باشند.» اما برای آنان که به دنبال مشارکت در پروژه‌های ریلی منطقه شورای همکاری‌های خلیج فارس هستند باید گفت اکنون زمان خوبی برای این‌کار نیست.