کمک صنعت ریلی به رشد اقتصادی

شادی آذری: رشد اقتصادی چین، این موتور اقتصاد جهان کند شده است. کاهش تقاضا و سرمایه‌گذاری از عمده دلایل این کندی رشد چین هستند.

اهداف سالانه چین برای سرمایه‌گذاری هنوز تا تحقق کامل فاصله زیادی دارند. به همین دلیل دولت چین برای برطرف کردن این مشکلات به سمت صنعت حمل‌ونقل ریلی روی آورده است. مقامات این کشور ایجاد زیرساخت جدید را برای پیش راندن رشد اقتصادی حیاتی می‌دانند. دولت مرکزی چین در ابتدای سال ۲۰۱۵ اعلام کرد۸۰۰ میلیارد یوآن معادل ۱۲۵ میلیارد دلار آمریکا باید صرف ایجاد یک مسیر ریلی جدید به طول ۸ هزار کیلومتر شود. در نیمه نخست سال میلادی جاری به مدد سرمایه‌گذاری ۲۶۵ میلیارد یوآنی (۳۳/ ۴۱ میلیارد دلار آمریکا)، ۲۲۲۶ کیلومتر از این مسیر مورد بهره‌برداری قرار گرفت. گر چه این بودجه نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشدی ۷/ ۱۲ درصدی داشته است، اما هنوز چین زمینه‌های بسیار زیادی خواهد داشت که در صورت دستیابی به اهداف سالانه شکوفا خواهند شد.

راه‌اندازی قطار پرسرعت شمالی چین نور امیدی برای تحقق اهداف سالانه بود و به کمک این قطار فاصله ۳ ساعتی بین دو شهر به ۸۵ دقیقه کاهش یافت. نکته بسیار مهم‌ این است که شروع کار روی نخستین قطار پرسرعت که حاصل مشارکت بخش خصوصی و دولتی چین است، ۶ روز زودتر از موعد مقرر آغاز شد. انتظار می‌رود مسیری که جینان را به شینگدائو در استان شرقی شانگدونگ متصل می‌کند، ظرف چهار سال به بهره‌برداری برسد. برای این منظور، دولت‌های مرکزی ۸۰ درصد از ۶۰ میلیارد یوآن (۳۵/ ۹ میلیارد دلار) مورد نیاز برای خط جینان- شینگدائو را تامین خواهند کرد. بقیه از سرمایه‌های بخش خصوصی تامین خواهد شد. این مدل از جذب سرمایه در بخش‌های غیرریلی چین نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

تنها در استان جیانگسو ۱۸۶ پروژه به ارزش ۵۵/ ۳۴۳ میلیارد یوآن به همین روش مشارکت دولت و بخش خصوصی در دست اقدام است. بخش عمده این روش سرمایه‌گذاری به حوزه‌هایی همچون مسکن ارزان‌قیمت، تامین گاز و حمل‌ونقل اختصاص می‌یابد. در اوایل سال جاری میلادی اداره برنامه‌ریزی دولت چین فهرست بیش از هزار پروژه به ارزش ۹۷/ ۱ تریلیون یوآن (۳۰۷ میلیارد دلار) را منتشر کرد که به بخش‌هایی همچون حمل‌ونقل، بسته‌بندی آب و خدمات عمومی مربوط بودند. بخش حمل‌ونقل اما بخش عمده سرمایه‌گذاری‌ها در چین را به خود اختصاص داده است و اکنون شهرهای درجه یک و دو علاقه‌مندی خود را برای گسترش حمل‌ونقل ریلی اعلام کرده‌اند، شهرهای کوچک‌تر نیز قصد بهبود سیستم حمل‌ونقل ریلی موجود خود را دارند. چن ژنگائو، وزیر مسکن و توسعه شهری چین می‌گوید:

«اگر چین هر سال ۸ هزار کیلومتر تونل با هزینه ۱۲۰ میلیون یوآن (۱۹ میلیون دلار) در هر کیلومتر بسازد، یعنی به سرمایه یک تریلیون دلاری (۱۵۶ میلیارد دلاری) نیاز دارد.» به گفته وی این سرمایه‌گذاری به بخش‌های فولاد، سیمان و ماشین‌آلات نیز مربوط می‌شود و بنابراین محرک رشد اقتصادی کشور نیز خواهد بود.

گزارش اخیر مرکز یو‌بی‌اس نشان داده است که رکود جاری در بخش املاک و مستغلات چین موجب خواهد شد این کشور در سال جاری شاهد کاهش ۵/ ۱ درصد دیگر از تولید ناخالص داخلی خود باشد. به همین دلیل دولت چین به شدت مصمم است تا به منابع لازم برای تامین سرمایه‌‌های خود تنوع بخشد و راهکارهایی همچون فعال‌سازی سپرده‌های مالی، ایجاد مشارکت بین دولت و بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری و استفاده از سیاست‌های خاص بانکی را در دستور کار خود قرار دهد. براساس این گزارش «افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های برخی بخش‌ها همچون حمل‌ونقل ریلی، حمل‌ونقل عمومی شهری، شبکه‌های تجهیزات شهری، آب و پروژه‌های مرتبط برای این کشور ضروری است.»

علاوه بر چین، کشورهای دیگری همچون ژاپن، فرانسه، اسپانیا، آلمان، هندوستان، هلند و پرتغال نیز هر یک به دلیل افزایش سرمایه‌گذاری در بخش ریلی را در دستور کار قرار داده‌اند. در ژاپن پس از راه‌اندازی قطارهای پر سرعت توسط دولت، این بخش به‌طور کامل به ۶ شرکت بخش خصوصی واگذار شد تا خدمات اجرایی قطارهای پرسرعت را بر عهده گیرند. در فرانسه ۵۰ درصد از سرمایه‌گذاری بر قطارهای پر سرعت توسط دولت و بقیه توسط اتحادیه اروپا انجام شده است. در پرتغال ۵۵ درصد از سرمایه‌گذاری روی قطارهای پر سرعت بر عهده بخش دولتی و مابقی بر عهده بخش خصوصی بوده است. قطار پر سرعتی که فرانسه و اسپانیا را به هم متصل می‌کند، تا ۵۷ درصد مدیون سرمایه‌گذاری‌های بخش دولتی است.

قطار پرسرعت هلند نیز با سرمایه‌گذاری ۸۶ درصدی بخش دولتی به راه افتاده است. به‌نظر می‌رسد همان‌طور که گوشی‌های تلفن همراه و خودروهای ما از ۱۰ سال پیش تاکنون دستخوش تغییرات زیادی شده‌اند، جهان امروز به سمت تغییر در سیستم حمل‌ونقل و به‌ویژه حمل‌ونقل ریلی گام برمی‌دارد. قطارهای پرسرعت نماد این تغییر هستند و نه فقط بخش حمل‌ونقل ریلی که کل اقتصاد کشورها را به روز‌رسانی می‌کنند.