در بحبوحه تنش‌های منطقه‌ای و شدت گرفتن بحران قره‌باغ در رامسر انجام می‌گیرد
نشست سه‌جانبه وزرای خارجه ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان
در این اطلاعیه آمده است: «در این نشست سه‌جانبه، درباره توسعه همکاری‌های ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان درخصوص مسائل مشترک و مرتبط با سه کشور، بحث و تبادل نظر خواهد شد.» پیش‌تر نیز سه نشست میان این کشورها برگزار شده بود. وزارت خارجه ترکیه در این رابطه نوشته است: «عمل به تصمیمات اتخاذ شده در این نشست‌ها و فرآیند اجرایی «طرح عمل بخشی» قبول شده در نشست وان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.» در عین حال وزارت خارجه ترکیه در این اطلاعیه تاکید کرد: «مکانیزم سه‌جانبه وزرای خارجه سه کشور ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان، با درکی مبتنی بر بحث و تبادل نظر وزرای خارجه سه کشور همسایه بر پایه منافع متقابل سه کشور در راستای توسعه مناسبات سه‌جانبه، کمک به توسعه و بهبود رفاه، ثبات و امنیت منطقه شکل گرفته است.» از سوی دیگر به گزارش «ایسنا» قرار است در این نشست سه‌جانبه دیپلمات‌های ارشد این سه کشور درخصوص مسائل مشترک و مرتبط با سه کشور بحث و تبادل‌نظر کنند.
طبق آنچه که اعلام شده اولین نشست سه‌جانبه وزرای ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۱۱ میلادی در ارومیه برگزار شد و در سال ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ این نشست‌ها به ترتیب در نخجوان آذربایجان و وان ترکیه تشکیل شد و در حال حاضر چهارمین میزبانی این اجلاس بر عهده ایران است. پیش از این پاک‌آیین، سفیر ایران در آذربایجان اعلام کرده بود که در نیمه دوم فروردین شاهد برگزاری اجلاس سه‌جانبه ایران، ترکیه و آذربایجان در رامسر خواهیم بود و سپس در روز پنج‌شنبه نوزدهم فروردین ماه اولین اجلاس سه‌جانبه وزرای خارجه ایران، آذربایجان و روسیه در باکو برگزار خواهد شد. همزمان با این نشست اجلاس معاونان وزرای کشورهای حاشیه دریای خزر نیز برگزار خواهد شد. کارشناسان معتقدند چهارمین نشست سه‌جانبه ایران، ترکیه و آذربایجان که بر پایه منافع متقابل سه کشور در راستای توسعه مناسبات سه‌جانبه، کمک به توسعه و بهبود رفاه، ثبات و امنیت منطقه برگزار می‌شود می‌تواند گام مهمی برای مبارزه با تروریسم بین‌المللی و افزایش همکاری‌های سه کشور در زمینه‌های تجاری و اقتصادی از جمله حمل‌ونقل و ترانزیت کالا باشد.
ذوب شدن یخ روابط تهران-آنکارا
سفر چاوش اوغلو به تهران از آن جهت که ایران و ترکیه طی یک سال اخیر روابط پرفرازونشیبی را پشت سر گذاشتند، حائز اهمیت است؛ البته پیش‌تر و اواسط اسفند ماه احمد داود اوغلو، نخست‌وزیر ترکیه سفر دو روزهای به تهران داشت و در همان زمان رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور ابراز امیدواری کرده بود که نخست‌وزیر کشورش با نتایج خیری از این سفر بازگردد. پس از آن نیز محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در آخرین روز از سال 1394 عازم ترکیه شد تا با مسوولان این کشور پیرامون مهم‌ترین تحولات منطقه‌ای بحث و تبادل‌نظر کند. در همان زمان کارشناسان روابط بین‌الملل در آنکارا این سفر را که به دنبال سفر اخیر احمد داود اوغلو نخست‌وزیر به همراه 5 وزیر دولت آنکارا و 160 تن از کارآفرینان ترکیه‌ای به تهران صورت گرفته بود، با توجه به پیگیری توافقات حاصل شده در تهران و تحولات اخیر در سوریه و منطقه بسیار حائز اهمیت ارزیابی کردند. همچنین در سفر ظریف به ترکیه و طی دیدارش با اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه ضمن تجدید دعوت از حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران برای سفر به ترکیه بر ضرورت افزایش حجم مبادلات اقتصادی دو کشور تا سقف 30 میلیارد دلار تاکید کرد. بنابراین به نظر می‌رسد اختلاف دیدگاه‌ها میان دو کشور نسبتا کاهش یافته و یخ روابط ایران و ترکیه در حال ذوب شدن کامل است. در این رابطه دکتر قدیر گلکاریان، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه خاور نزدیک قبرس معتقد است ترکیه به‌عنوان یکی از عمده‌ترین کشورهای تاثیرگذار در امنیت سیاسی و نظامی منطقه خاورمیانه و به لحاظ برخورداری از موقعیت و امتیازات ژئو پلیتیک و ژئو استراتژیک بسیار قابل توجه است. او همچنین تاکید کرد: «این کشور به دلیل وجود مرزهای حساس و همگرایی در سیاست‌های راهبردی امنیتی با ایران و اهمیت جایگیری در مختصات جغرافیایی سیاسی جاده ابریشم و قفقاز بیش از هر همسایه دیگری برای کشورمان دارای اهمیت است.» گلکاریان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تاکید کرد که به‌رغم بروز فضای دوئل لفظی میان مقامات سیاسی ایران و ترکیه و همچنین حاکم بودن فضای سرد سیاسی در ماه‌های گذشته، هر دو کشور به هیچ‌وجه تمایل به خدشه‌دار شدن مناسبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دوجانبه ندارند و در شرایطی که ایران به سرمایه‌گذاری خارجی اهمیت می‌دهد و اولویت را در جلب سرمایه‌گذاری کشورهای همجوار قرار داده است، ترکیه نیز از این شرایط سود خواهد برد.
رایزنی‌ها در بحبوحه بحران قره‌باغ
درخصوص جمهوری آذربایجان نیز شدت گرفتن بحران قره‌باغ گفت‌وگو با مقامات این کشور را بیش از پیش حائز اهمیت کرده است. این در شرایطی است که سپهبد ذاکر حسن اف وزیر دفاع جمهوری آذربایجان روز گذشته در تماس تلفنی با سردار حسین دهقان وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران، پیرامون آخرین تحولات بحران قره‌باغ گفت‌وگو و تبادل‌نظر کرد. به گزارش «ایسنا» سردار دهقان در این گفت‌وگوی تلفنی با تاکید مجدد بر خویشتنداری باکو و ایروان و توصیه اکید بر حل‌وفصل بحران از طریق مسالمت‌آمیز گفت: «جمهوری اسلامی ایران از هیچ کمکی برای فروکش کردن این بحران دریغ نخواهد کرد.» پیش‌تر نیز سردار دهقان در تماس تلفنی با وزرای دفاع آذربایجان و ارمنستان خواستار توقف درگیری‌ها شده بود. او ضمن تاکید بر ضرورت توقف هرچه سریع‌ترِ درگیری نظامی، خواستار خویشتنداری دو کشور و حل‌وفصل بحران از طریق مذاکره و گفت‌وگو شد. در درگیری اخیر در قره‌باغ، موضع‌گیری جمهوری اسلامی ایران به نحوی بوده که دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان را به خویشتنداری دعوت کرده است. در عین حال علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در نطق پیش از دستور روز یکشنبه در صحن علنی مجلس در این رابطه گفت: «اخیرا شاهد درگیری شدیدی در منطقه قره‌باغ آذربایجان در آذربایجان و ارمنستان بودیم که نگرانی‌های جدیدی در منطقه ایجاد کرده است. درجه بحران در منطقه آن‌قدر بالا رفته است که جنگ جدید را برنمی‌تابد بنابراین از پارلمان‌ها و دولت‌های آذربایجان و ارمنستان می‌خواهیم با خردمندی بر آتش‌افروزی جدید مسلط شده و از طریق مذاکرات مناقشات فی‌مابین را حل کنند.»
حسین جابری انصاری سخنگوی وزارت امورخارجه هم در این رابطه تاکید کرد: «در حالی که منطقه شاهد اقدامات ویرانگر گروه‌های افراطی بوده و نیازمند آرامش و استقرار است، دریافت اخبار نگران‌کننده از تشدید درگیری‌ها در منطقه قره‌باغ میان آذربایجان و ارمنستان موجب نگرانی شدید جمهوری اسلامی ایران است.» جابری‌انصاری افزود: «ما هر دو همسایه شمالی خود را به خویشتنداری و پرهیز از هرگونه اقدامی که شرایط را سخت‌تر می‌کند دعوت کرده و به آنان توصیه می‌کنیم با توقف فوری درگیری‌ها، همه تلاش خود را برای بازگشت آرامش و حل‌وفصل مسالمت‌آمیز اختلافات در چارچوب گروه‌های صلح و سازمان ملل به‌کار گیرند.» درگیری‌های قره‌باغ در ۲۲ سال گذشته یعنی سال‌های پس از اعلام آتش بس میان آذربایجان و ارمنستان، در مقاطع مختلف وجود داشته و دو طرف تلفاتی هم داده‌اند اما درگیری‌های روزهای اخیر، شدیدترین درگیری‌ها طی این سال‌ها بوده است. البته آذربایجان روز یکشنبه اعلام کرد که به درگیری‌های دو روزه با ارتش ارمنستان پایان داده و آتش‌بس یک‌طرفه اعلام کرده بود اما بااین‌حال تاکید کرد که در صورت مواجهه با حمله احتمالی از سوی ارمنستان واکنش نشان خواهد داد. اما سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان نسبت به آتش‌بس اعلام شده از سوی آذربایجان در منطقه ناگورنور قره‌باغ ابراز تردید کرد و گفت: «این یک تله رسانه‌ای است که به معنی آتش‌بس یکجانبه نخواهد بود.»
ارسال نظر