گروه دیپلماسی: معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت برجام نه تنها محدودیت ایجاد نکرده، بلکه فضای مناسبی برای همکاری ایجاد کرده و دستاوردهای بزرگی را رقم زده است. بهروز کمالوندی در پاسخ به سوالات کاربران «الف» در مورد برنامه‌های سازمان انرژی اتمی بعد از برجام با بیان اینکه ممکن است سازمان انرژی اتمی در بخشی از برنامه‌های خود متاثر از برجام که محدودیت‌هایی را ایجاد کرده است باشد، گفت: «تاثیر این محدودیت‌ها کم است، به‌طور مثال، غنی‌سازی ما انجام می‌شود، اما با محدودیت‌هایی در اندازه، سطح و زمان که قرار است تمامی این موارد بعد از حدود ۱۵ سال برداشته شود، اما مهم‌ترین موضوع اصلی دعوا، به رسمیت شناخته شدن حق غنی‌سازی بود که حاصل شده است.»

کمالوندی با بیان اینکه در فرآیند برجام مشکل خاصی وجود ندارد، افزود: «در مواردی طرف مقابل سعی دارد آنچه را که نتوانست در مذاکره به‌دست آورد به نحو دیگری حاصل کند اما با توجه به مواضعی که داشته‌ایم به‌ویژه با توجه به بیانات مقام معظم رهبری غربی‌ها مجبور هستند تا برجام را بپذیرند و خودشان را با واقعیت تطبیق بدهند.» او یکی دیگر از موضوعات مهم در برجام را بحث تولید سوخت دانست و گفت: «تولید سوخت رآکتور تحقیقاتی و نیروگاهی ما در قالب مازاد بر ۳۰۰ کیلو با توجه به اینکه ما این امکان را داریم که سوخت تولید و تایید شده مازاد بر ۳۰۰ کیلو تولید شده در کشور خودمان داشته باشیم از جمله مهم‌ترین دستاوردهای برجام است. پیش از برجام یادداشت‌های تفاهمی با روس‌ها داشتیم که در سفر اخیر به روسیه نیز این موضوع را پیگیری کردیم.»

بهروز کمالوندی با اشاره به اینکه اگر هدف از غنی‌سازی، تولید سوخت باشد به نظر می‌رسد که برجام فضای خوبی را برای ما ایجاد کرده است، افزود: «بنابراین برجام نه تنها محدودیت ایجاد نکرده، بلکه فضای مناسبی برای همکاری ایجاد کرده و دستاوردهای بزرگی را رقم زده است.» معاون سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که برخی صاحب‌نظران اعتقاد دارند که برجام موجب تعدیل تعدادی از کارمندان سازمان انرژی اتمی شده است، گفت: «قرار نیست کسی بیرون برود، بلکه این اقدام در جهت این است که توانایی‌ها بالا برود. در دولت‌های قبلی در مواردی حتی در طول یک‌سال حدود ۱۲۰۰ نفر به کارشان خاتمه داده‌اند، این طبیعت کار سازمان است، سازمان کارهایش فصلی و پروژ‌ه‌ای است و اگر این‌طور نباشد باید ایراد گرفت، چراکه پروژه‌ها فصلی است و امکان دارد از افرادی استفاده شود که در پروژه‌های بعدی آن افراد به کار نیایند، بنابراین هیچ‌کس از سازمان انرژی اتمی اخراج نشده است.»

کمالوندی با اشاره به اینکه اگر واقعا چنین موضوعی رخ داده است، نام این افراد متخصص را به ما اعلام کنید تا بررسی کرده و پاسخ دهیم، افزود: «متاسفانه پرداختن به این موضوع از ابتدای کاردولت کلید خورد، که [ادعا می‌شود] دانشمندان هسته‌ای را اخراج کردند. نیروهای ثابت سازمان حدود کمتر از هفتصد نفر هستند در حالی که نیروهای غیرثابت حدود ۱۳۰۰۰ هزار نفر هستند که معمولا اینها جابه‌جا می‌شوند.» معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از این گفت وگو در پاسخ به این سوال که بسیاری از کارشناسان مطرح کردند که با وجود ذخایر عظیم گازی و همچنین استعداد عظیم تولید نیروی خورشیدی و بادی در ایران، غنی‌سازی از نظر بسیاری، دارای توجیه اقتصادی نیست، چرا ایران اقدام به این کار کرد، ابراز داشت: «ما کشوری هستیم که نیروی انسانی زیادی داریم و می‌توانیم از توانایی آنها استفاده کنیم، اما هرکدام از اینها ارزش خودش را دارد به‌طور مثال انرژی‌های تجدیدپذیر نمی‌تواند جایگاه هسته‌ای را بگیرد. مهم‌ترین آنها این است که یک روز باد و خورشید وجود دارد و روز دیگر نیست، به‌طور مثال ترکیه برنامه‌ریزی کرده بود که ۲۵ درصد از برق خود را از سدها بگیرد، اما با توجه به مشکلات ناشی از تغییرات آب و هوایی همیشه آب کافی برای استفاده پشت توربین‌ها وجود ندارد و این موضوع موجب شده است تا با مشکل جدی مواجه شوند.»

کمالوندی درخصوص آخرین وضعیت فروش آب سنگین به آمریکا نیز گفت: «در حال حاضر حدود بیش از هفتاد تن مازاد بر ۱۳۰ تن داریم که باید به بازار بین‌المللی عرضه کرده و به کشورهای متقاضی بفروشیم. امروز نیاز اساسی ما حداکثر سالانه یک تن است، اما پنج سال دیگر زمانی که رآکتور اراک باز طراحی و ساخته شد نیاز ما ۶۵ تن است، ما در حال حاضر علاوه بر این ۶۵ تن، ۶۵ تن دیگر هم کنار گذاشتیم یعنی ما در حال حاضر ۱۳۰ تن را کنار گذاشتیم برای پنج سال دیگر. ما غیراز تبدیل کردن مازاد آب سنگین خود به ارز راه دیگری نداریم، پس باید آن را بفروشیم حالا که قرار است بفروشیم باید دید که وضعیت دنیا چطور است.»

او با اشاره به اینکه نیاز سالانه این بازار ۸۵ تن است که ۷۵ تن از آن مربوط به آمریکا است، گفت: «ما اگر بازار آمریکا را کنار بگذاریم، یک سوم ۸۵ تن می‌شود حدود ۲۸تن که بازار کشورهای دیگر را تشکیل می‌دهد، پس کارعاقلانه این است که آب سنگین خود را به بازار آمریکا بفروشیم.» کمالوندی درخصوص دلایل این کار ابراز کرد: «در بعد فنی وجود خریداری مانند آمریکا برای آب سنگین ایران با آن سطح از تکنولوژی پیشرفته مهر تاییدی بر کیفیت بالای محصول آب‌سنگین و اثبات توانمندی علمی و فناورانه کشورمان بوده و تضمین کیفیتی برای سایر متقاضیان خرید این محصول است.»

او با اشاره به بعد دیگری از فروش آب سنگین به آمریکا افزود: «در بعد سیاسی نیز لازم است به این موضوع اشاره کنم که چندی پیش دیوید آلبرایت در مقاله‌ای که در پایگاه تحلیلی ISIS منتشر کرد از خرید آب سنگین ایران توسط آمریکا به‌عنوان کمک آن کشور به ایران برای ورود به بازار بین‌المللی محصولات هسته‌ای نام برده و این عمل دولت آمریکا را مورد انتقاد شدید قرار داد. در واقع این دستاورد سیاسی بزرگی برای کشورمان است که کشور آمریکا که در ابتدای مذاکرات برجام در پی تعطیلی کارخانه آب سنگین ایران بود حالا به‌عنوان متقاضی خرید این محصول مطرح است.»

بهروز کمالوندی در پاسخ به این پرسش که آیا انرژی هسته‌ای و پافشاری بر این مساله ارزش این همه تحریم و رکود را داشت،گفت: «انرژی هسته‌ای ارزش بالایی دارد، بسیاری از کشورها نمی‌توانند به این صنعت و تکنولوژی دست پیدا کنند یا از ورود به آن واهمه دارند، اما این صنعت بسیار فاخر و استراتژیک است و برای کشور ما بسیار لازم و ضروری است. اینکه می‌گویند برجام برای ما چه کار کرده، درست است که برای ما محدودیت‌هایی از لحاظ فنی ایجاد کرده است، اما در تولید سوخت راه‌هایی را باز کرده است و این محدودیت‌ها برای ما مشکل‌ساز نیست، چراکه در طول ۱۵ سال همه آنها حل می‌شود.»

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه با وجود صرف میلیاردها دلار برای تکمیل نیروگاه بوشهر و همچنین میلیاردها دلاری که در اثر تحریم از طرف ممالک خارج بر ما تحمیل شد، آیا چنین پروژه‌ای توجیه اقتصادی دارد، اظهار کرد: «صرف میلیاردها دلار هزینه صحیح نیست. کلیه هزینه‌های انجام شده برای تکمیل این نیروگاه از یک و نیم میلیارد دلار تجاوز نمی‌کند. طرف روسی در تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر بیش از منافع اقتصادی اهدافی مانند کسب پرستیژ برای فناوری نیروگاه روسی را دنبال می‌کرد. در حال حاضر شرکت دولتی انرژی اتمی «روس‌اتم» از نیروگاه بوشهر به‌عنوان یکی از افتخارات خود در حوزه فناوری نیروگاهی یاد می‌کنند.

درخصوص توجیه اقتصادی احداث نیروگاه اتمی نیز باید گفت با توجه به قیمت‌های روز جهان، هزینه تقریبی ساخت یک نیروگاه هسته‌ای ۱۰۰۰ مگاواتی مشابه نیروگاه اتمی بوشهر، حدود ۵ میلیارد یورو برآورد می‌شود. هزینه کم سوخت، صرفه‌جویی در مصرف سوخت فسیلی و جلوگیری از انتشار آلاینده‌ها در محیط‌زیست از جمله مزایای نیروگاه‌های هسته‌ای است که برای کشوری مانند ایران به‌دلیل مشکلات زیست محیطی و برنامه توسعه صنایع پتروشیمی، نیروگاه‌های هسته‌ای می‌تواند جایگاه ویژه‌ای داشته باشند.»