واکنش مناسب ایران به ترامپ از نگاه جک استراو

دنیای اقتصاد: «جک استراو» وزیر امور خارجه پیشین انگلیس با مطلوب خواندن سطح روابط لندن- تهران گفت دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا درک صحیحی از اوضاع سیاسی و روابط بین‌الملل ندارد و دولت «ترزا می» باید از مواضعش در قبال ایران و برجام، در برابر واشنگتن دفاع کند. استراو در گفت و گو با «ایرنا» در پاسخ به این سوال که دیدگاه شما در رابطه با آینده روابط ایران و انگلیس چیست؟ گفت: «به نظر من روابط دو دولت ایران و بریتانیا به‌طورکلی در شرایط مطلوبی قرار دارد. نشانه این مساله افزایش سطح روابط دیپلماتیک میان دو کشور است که از سطح کاردار به سفیر ارتقا یافت.»

او با بیان اینکه در این میان مشکلاتی هم وجود دارد، افزود: «محدودیت سقف صدور روادید [از سوی سفارت انگلیس] در تهران سبب شده تا همین سیاست [از سوی سفارت ایران] در لندن به اجرا گذاشته شود و به همین دلیل شماری از ما که طرفدار بهبود روابط میان ایران و بریتانیا هستیم تلاش می‌کنیم دولت را متقاعد سازیم که سقف صدور ویزایش را در هر هفته افزایش دهد.» استراو ادامه داد: «مساله دیگر، موضع دولت در قبال برجام است. همان‌طور که می‌دانید دولت محافظه‌کار بریتانیا در زمان نخست‌وزیری دیوید کامرون برجام را امضا کرد. در این میان «ویلیام هیگ» و «فیلیپ هاموند» وزرای خارجه پیشین فعالانه در مذاکرات شرکت داشتند. البته من خیلی خرسند هستم که «ترزا می» نخست‌وزیر جدید بریتانیا از برجام حمایت و موضعش را در این خصوص برای دولت آمریکا مشخص کرده است.»

وزیر خارجه پیشین انگلیس در رابطه با ادعای مطرح شده از سوی دولت این کشور مبنی بر اینکه ایران در امور منطقه‌ای دخالت می‌کند، افزود: «این ‌یک واقعیت است که ایران به لحاظ تاریخی تا به امروز تلاش کرده است تا با شیعیان منطقه رابطه برقرار کند. بنابراین برای من جای تعجب ندارد که ایران همواره با شیعیان لبنان در ارتباط بوده و علنا از حزب‌الله، شیعیان سوریه، عراق و بحرین که در مقطعی جزئی از سرزمین پارس بوده حمایت می‌کند. پس نباید برای کسی جای تعجب باشد که ایران نیز مانند سایرین منافعش را دنبال می‌کند.»

جک استراو ابراز کرد: «عربستان سعودی مدت‌هاست که به‌دنبال گسترش نفوذش در منطقه به‌ویژه با اهل تسنن است؛ دولت‌های موسوم به قدرت‌های جهانی نیز همچون بریتانیا، فرانسه و آمریکا، سال‌هاست که به‌دنبال منافعشان در منطقه هستند. بنابراین اگر سوال این است که آیا من موافق دیدگاه آمریکایی‌ها در قبال ایران مبنی بر اینکه ایران حامی تروریسم است، هستم، باید بگویم که من این دیدگاه را به رسمیت نمی‌شناسم.»

استراو در پاسخ به این سوال که تاثیر دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا بر روابط لندن و تهران چیست؟ گفت: «با توجه به اظهارات علنی دونالد ترامپ علیه ایران و نظر به رابطه نزدیک وی با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در قیاس با باراک اوباما طبعا ایران از سوی دولت جدید آمریکا تحت‌فشار قرار دارد. باراک اوباما و بنیامین نتانیاهو عملا مخالف یکدیگر بودند و هیچ رابطه شخصی نداشتند. بنابراین دولت بریتانیا از سوی آمریکا تحت‌فشار خواهد بود تا از سیاست‌هایش علیه ایران حمایت کند.»

او با بیان اینکه سوال اصلی اینجاست که سیاست آمریکا در قبال ایران دقیقا چیست؟ گفت: «ما لفاظی‌های آنها را می‌شناسیم. واکنش آنها را نسبت به آزمایش اخیر موشکی ایران دیدیم اما هنوز مشخص نیست که آنها چه مسیری را طی خواهند کرد. برداشت من این است که دولت ترامپ ماهیت برجام را خواهد پذیرفت و آن را زیر پا نخواهد گذاشت اما تلاش می‌کند مانع اجرای برجام شود.»

این مقام پیشین دولت بریتانیا در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آینده برجام را با توجه به مواضع خصمانه واشنگتن چطور ارزیابی می‌کنید؟ اظهار کرد: «نه ما و نه هیچ‌کس دیگر هنوز از جزئیات واکنش آمریکا مطلع نیست. همان‌طور که می‌دانید با تغییر رئیس‌جمهوری در آمریکا بسیاری از افراد در سطوح مختلف دولت تغییر می‌کنند. بنابراین وزارت امور خارجه آمریکا اکنون با یک مشکل جدی مواجه است چون هنوز کارمند زیادی ندارد و آنها مانند ما نیستند که با تغییر دولت، معاونان وزیر تغییر نکنند.»

او ادامه داد: «نکته دیگر این است که واکنش ایران چگونه خواهد بود. اگر ایران آزمایش موشکی بیشتری صورت دهد یا در منطقه اقداماتی را انجام دهد که از دید رژیم اسرائیل، آمریکا و عربستان خصمانه تلقی شود این مساله سبب می‌شود که نمایندگان کنگره خواهان اقدامی تلافی‌جویانه و تشدید تحریم‌ها شوند. این در حالی است که اگر دولت ایران موضع نرم‌تری را اتخاذ کند سبب می‌شود تا فرصت بهانه‌گیری از دست بنیامین نتانیاهو و جناح راست جمهوری‌خواهان سلب شود. من اطمینان دارم که آقای روحانی و ظریف همانند رهبر عالی ایران از ظرافت این مساله آگاه هستند.» استراو درخصوص واکنش مناسب ایران به اظهارات ترامپ نیز گفت: «البته ایران به ارائه مواضعش ادامه خواهد داد، اما اگر توصیه مرا می‌خواهید، ایران باید در رفتارهای واکنشی‌اش ملاحظه کند و مراقب باشد که اشتباه نکند. به‌طور مثال حمله به سفارت عربستان - مانند حمله به سفارت بریتانیا که در نوامبر سال ۲۰۱۱ میلادی صورت گرفت - آقای روحانی و دکتر ظریف را به ‌شدت ناراحت کرد، چون اقدامی برخلاف کنوانسیون وین بود و ایران را در موضع دفاعی قرار داد. این اتفاقات، خبری مسرت‌بخش برای دشمنان ایران و ناگوار برای دوستداران ایران همچون من، به شمار می‌رود.»

جک استراو در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا اروپایی‌ها به مواضع خصمانه ترامپ علیه ایران تن می‌دهند؟ اظهار کرد: «به نظر من کشورهای اصلی اروپایی سیاست‌های خودشان را در قبال ایران پیگیری خواهند کرد. آلمان، ایتالیا و فرانسه شرکای اصلی تجاری ایران هستند. آنها تلاش می‌کنند تا دوباره روابط تجاری و سرمایه‌گذاری‌شان را با ایران از سر بگیرند. البته آنها به دو دلیل نسبت به بریتانیا در جایگاه بهتری قرار دارند. اول اینکه مشکل صدور روادید ندارند و ثانیا تعاملات تجاری‌شان با واحد پولی یورو صورت می‌گیرد. این در حالی است که اگر یک شرکت بریتانیایی بخواهد به ایران کالا بفروشد باید بیش‌ از حد معمول مراقب باشد تا با بانک‌هایی که مراودات دلاری انجام می‌دهند، کار نکند. اما اکنون نشانه‌ای مبنی بر اینکه آنها بخواهند از سیاست‌های دونالد ترامپ در رابطه با ایران پیروی کنند، نمی‌بینم.»