پافشاری غرب بر پیشنهادهای نشست بغداد

دنیای‌اقتصاد- نامه‌نگاری‌های ایران و غرب درباره مذاکرات ۲۹ خردادماه سال جاری در مسکو، روز پنج‌شنبه نیز ادامه یافت. این بار اما هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون (سرپرست تیم مذاکره‌کننده گروه ۱+۵) علی باقری معاون سعید جلیلی (مذاکره‌کننده ارشد ایران) را مخاطب خود قرار داده است.اشمیت دراین نامه پیشنهاد پیشین ۱+۵ در مذاکرات سوم و چهارم خردادماه در بغداد را یادآوری کرده است. پیشنهادی که بر مبنای آن ایران در ازای لغو غنی سازی اورانیوم تا سطح ۲۰ درصد امتیازاتی را از طرف غربی کسب خواهد کرد. چند ساعت پیش از ارسال این نامه، هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا از ایران خواست تا در نشست مسکو گام‌های ملموسی را درباره توقف غنی‌سازی ۲۰ درصد اورانیوم اتخاذ کند. در همین حال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه با تاکید بر کاربردی بودن طرح روسی گام به گام در مذاکرات ۲۹ خرداد گفته است: در انتظار قدم اول از طرف ایران هستیم و به عنوان ۱+۵ و به عنوان نمایندگان جامعه جهانی آماده خواهیم بود متقابلا اقدام کنیم و در وهله اول «اعمال مجازات‌های جدید» را متوقف کرده و «تعلیق و تخفیف مجازات‌های موجود» را پی بگیریم.

چهارشنبه هفته گذشته، همزمان با تایید دریافت دومین نامه علی باقری از سوی هلگا اشمیت، سعید جلیلی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی در نامه‌ای به کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده کشورهای ۱+۵ تذکر داده و نوشته بود: تعلل طرف مقابل در برگزاری جلسه معاونان و کارشناسان اراده آنان را برای گفت‌وگوهای موفق در مسکو در ابهام و تردید قرار می‌دهد. جلیلی در این نامه‌ تاکید کرده بود: جمهوری اسلامی ایران با منطق روشن و ابتکارهای مشخص آمادگی دارد تا گفت‌وگوهای رو به جلو را برای همکاری شکل دهد.

وی همچنین «گفت‌وگو برای گفت‌وگو» را روندی بی‌ثمر دانسته و ابراز امیدواری کرده بود که طرف مقابل بتواند آمادگی لازم برای شرکت در جلسات معاونان و کارشناسان پیدا کند تا مقدمات لازم برای دستور کار اجلاس مسکو فراهم شود.

پیش از نامه جلیلی به اشتون، باقری بر اساس توافق مذاکرات بغداد برای تدوین چارچوب مذاکرات مسکو توسط معاون جلیلی و اشتون، دوبار به اشمیت نامه نوشته بود. اولین نامه باقری پنج روز پس از مذاکرات دو روزه بغداد و دومین نامه وی دوشنبه هفته گذشته به اشمیت ارسال شده بود. نامه‌هایی حاکی از آمادگی ایران برای برگزاری نشست‌های کارشناسی درباره مذاکرات بغداد. البته در این میان، اشمیت به اولین نامه باقری پاسخ داده اما نظر طرف ایرانی را جلب نکرده بود. بر اساس اعلام معاونت رسانه‌ای دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی، «در این نامه به نظراتی از سوی اشمیت اشاره شده بود که درباره برگزاری نشست معاونان و کارشناسان قبل از نشست مسکو نیست و فقط مباحثی کلی بود.»

در تازه ترین رویداد، اما هلگا اشمیت در نامه‌ای به باقری نوشته است: «من نامه جدید شما مورخ ۴ ژوئن (دوشنبه ۱۵ خرداد) را که ظاهرا با نامه پاسخ من به تاریخ چهارم ژوئن، همزمان بود، دریافت کردم.»

به گزارش ایسنا، وی افزوده است: «باید بگویم که مسائلی که در نامه‌های اخیرتان مطرح شد، کمی باعث تعجبم شد. مایلم یادآوری کنم که در طول مذاکرات‌مان در بغداد گروه ۳+۳ (گروه ۱+۵) یک پیشنهاد صریح را ارائه کرد که از یک طرف به نگرانی‌های کلیدی ما درباره فعالیت‌های غنی‌سازی ۲۰ درصدی می‌پردازد و در همان حال فرصت‌های جالبی را برای همکاری در زمینه حوزه‌های هسته‌ای و دیگر حوزه‌ها که به نفع ایران خواهد بود، ارائه می‌کند. گروه ۳+۳ در آن زمان تمایل خود را به گفت‌وگوهای عمیق، از جمله در سطح کارشناسان ابراز کرده بود تا جزئیات این پیشنهاد مورد بررسی قرار گیرد.»

معاون اشتون اظهار کرده است: «متاسفانه، ایران در بغداد آمادگی این را نداشت که پیشنهاد ما درباره ورود به مذاکرات پیرامون مفاد این پیشنهاد را بپذیرد. اگر ایران اکنون آماده ورود به این مذاکرات باشد، ما بسیار دلگرم خواهیم شد، زیرا گروه ۳+۳ جمعا معتقد است که این پیشنهاد همچنان نشان‌دهنده امیدبخش‌ترین مبنا برای حرکت دادن مذاکراتمان به سمت دستیابی به نتایج ملموس در مرحله‌ای زودهنگام است.»

اشمیت همچنین نوشته است: «در مذاکرات استانبول و پس از آن ما یک چارچوب مشخص و مثبت را برای روند پایدار مذاکرات جدی برقرار کردیم. من و شما تماس‌های تلفنی و دیدارهای طولانی بسیاری برای تحقق این هدف داشتیم. اکنون نیاز به تعامل جدی درباره مسائل مهم وجود دارد تا درباره گام‌های ملموس اعتمادسازی که بتواند سریع به اجرا گذاشته شود، به توافق برسیم. ما واقعا امیدواریم یک تعهد سیاسی از جانب شما وجود داشته باشد.»

وی افزوده است: «همان‌طور که قبلا اعلام کردم، نماینده عالی، کاترین اشتون مستقیما با آقای جلیلی در ارتباط است تا ببیند چگونه می‌توان به یک درک مشترک درباره یک رویکرد موفقیت‌آمیز در مذاکرات مسکو دست یافت. دستیابی به نتایج ملموس باید هدف مشترک ما باشد.»

درخواست کلینتون از ایران

هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا اما چند ساعت پیش از ارسال دومین نامه اشمیت به باقری بحث غنی‌سازی۲۰ درصدی را به میان آورد و گفت که «از ایران می‌خواهیم در نشست بعدی گام‌های ملموسی را درباره توقف غنی‌سازی ۲۰ درصد اورانیوم اتخاذ کند.»

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از خبرگزاری رویترز، وزیر خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه در استانبول ترکیه گفت: قدرت‌های بزرگ از ایران می‌خواهند در حالی وارد مذاکرات [مسکو] شود که آماده اتخاذ اقداماتی برای توقف غنی‌سازی ۲۰ درصد اورانیوم باشد.

لاوروف: تهران گام اول را بردارد

همزمان با کلینتون، سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز از تهران خواست تا در چارچوب طرح روسی گام به گام، گام اول را بردارد.

به گزارش ایسنا، لاوروف در حاشیه نشست شانگهای در پاسخ به اینکه انتظارات طرف روس از ملاقات ۱+۵ با ایران در مسکو با توجه به روند ملاقات بغداد و اعلامیه آمریکا در مورد قصد تشدید فشار مجازات‌ها بر ایران چیست؟ گفت: ما برای نشست مسکو آماده می‌شویم و خواهان ادامه گفت‌وگوی سازنده هستیم. انتقال اوضاع از مسیر مذاکره به مسیر اقدامات قهرآمیز و اعمال مجازات با منافع هیچ کسی هماهنگ نیست. وی ادامه داد: به نظر ما مجازات‌های مضاعف، بازدهی منفی دارد. نه‌تنها شورای امنیت سازمان ملل بلکه کشورهای مجزا به طور یکجانبه مجازات‌هایی علیه ایران اعمال کرده‌اند که به نظر ما باعث می‌شود اعتماد جمعی به هم بخورد. روسیه با ادامه هر نوع اقدامات جبری یکجانبه مخالفت می‌کند.

وزیر خارجه روسیه اظهار کرد: پیشنهادهای معینی روی میز مذاکره قرار دارد. آن‌ها طبق رویکرد پیشنهادی روسیه مبنی بر اقدام مرحله به مرحله و متقابل تهیه شده‌اند.

طبق این رویکرد در انتظار قدم اول از طرف ایران هستیم و به عنوان ۱+۵ و به عنوان نمایندگان جامعه جهانی آماده خواهیم بود متقابلا اقدام کنیم و قدم‌های مربوطه را به پیشواز ایران برداریم، در وهله اول از لحاظ عدم اعمال مجازات‌های جدید و «تعلیق» و تخفیف مجازات‌های موجود. این رویکرد کلی نسبت به امور آینده است. این امر از طرف ۱+۵ تایید شده و پیشنهادهای معینی بر این اساس به طرف ایرانی شده است. آنها در ملاقات مسکو بررسی می‌شوند. لاوروف همچنین در پایان دیدار روسای جمهور ایران و روسیه در حاشیه اجلاس شانگهای گفت که «این احساس به وجود آمده که ایران برای ادامه روند مذاکرات آمادگی دارد.»

استفاده از زور علیه ایران پذیرفتنی نیست

در همین حال، سازمان همکاری شانگهای با انتشار بیانیه‌ای استفاده از هرگونه زور علیه ایران را «غیرقابل‌پذیرش» دانست و اعلام کرد که چنین اقدامی ثبات و امنیت منطقه‌ای و جهانی را تهدید می‌کند. به گزارش ایسنا،‌ روسیه و چین نیز روز چهارشنبه در بیانیه مشترکی خواستار حل صلح‌آمیز موضوع هسته‌ای ایران از طریق گفت‌وگو و مذاکره شده بودند.