برخی از این اهداف رسیدن به ظرفیت تولید چهار میلیون و ۴۵۰ هزار بشکه نفت‌خام در روز و توان تولید چهار میلیون و ۲۵۰هزار بشکه نفت‌خام، تولید ۸۰۴ هزار بشکه میعانات گازی، تولید ۱۲۹ میلیون لیتر بنزین در روز، تولید برق به میزان ۴۸۹میلیون و ۲۹۵ هزار  کیلووات ساعت و تولید برق تجدید‌پذیر به میزان ۱۷میلیون و ۵۰۰هزارکیلووات ساعت در پایان برنامه است. همچنین یکی دیگر از مواد این فصل تکلیفی را برای قطع وابستگی مالی وزارت نیرو به بودجه عمومی دولت مشخص و وزارت نیرو را موظف کردند ضمن عرضه برق تولیدی نیروگاه‌ها در بورس انرژی، رابطه مالی این وزارتخانه با دولت را در راستای استقلال مالی صنعت برق اصلاح کند. از سوی دیگر نمایندگان مجلس با تصویب بند «الف» ماده ۴۴ وزارت نفت را مجاز به عقد قرارداد مشارکت در تولید میادین مشترک کردند. همچنین وزارت نفت مجاز به مشارکت در احداث پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌های خارجی در راستای توسعه دیپلماسی انرژی، حضور در بازارهای بین‌المللی و خنثی‌سازی تحریم از طریق توسعه صادرات فرآورده‌های نفتی شد.

 در ادامه بررسی لایحه برنامه هفتم نمایندگان مردم در مجلس دولت را مکلف کردند در راستای افزایش ارزش افزوده محصولات در زنجیره پایین‌دستی پترو پالایشگاهی و نیز افزایش کیفیت فرآورده‌های نفتی و تطابق آن با استانداردها و الزامات قانونی داخلی و بین‌المللی سازوکارهای مورد نیاز برای ارتقای کیفی فرآورده‌های تولیدی و کاهش تولید فرآورده‌های سنگین را فراهم کند. همچنین نمایندگان تخفیف ۵ درصدی خوراک واحدهای پالایشگاهی و نیز تخفیف خوراک گاز طبیعی تحویلی به واحدهای پتروشیمی موجود را نیز مشخص کردند.

افزایش تولید بنزین و نفت‌خام قابل تحقق است؟

محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به میزان تولید مشخص شده بنزین در پایان برنامه هفتم گفت: در حال حاضر تولید بنزین حدود ۱۲۹ میلیون لیتر در روز است. اما صحبت ما این است که عدد تولید بنزین را به تولید برابر با مصرف برسانیم. یعنی میزان مصرف واقعی‌مان با درنظر گرفتن قاچاق و عدم مصرف صحیح و‌... باشد. یعنی هدف‌گذاری باید با رویکرد منطقی همراه باشد. او ادامه داد: باید ۱۲۹ میلیون لیتر بنزین در روز مبنای تولید باشد تا بتوانیم به تولید متناسب با نیاز برسیم. در حال حاضر به نظر می‌رسد انحراف ۲۰درصدی در مصرف داشته باشیم که این موضوع به دلیل موضوعات مختلف در حوزه سیاست‌های انرژی در کشور است.

اگر این موارد از جمله قاچاق برطرف شود، میزان مصرف ما به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. بنابراین ظرفیت تولید امروز به هر دلیلی بالا رفته است و ۱۲۹ میلیون لیتر در روز امکان‌پذیر است. اما باید مصرف واقعی را به نوعی مدیریت کرد. رئیس کمیسیون اقتصادی با اشاره به تصویب تولید ۴میلیون و ۴۵۰ هزار بشکه نفت‌خام در روز در برنامه هفتم تاکید کرد: تحقق میزان تولید نفت‌خام و همه اعدادی که در برنامه هفتم توسعه می‌آید نیازمند این است که زیر‌ساخت‌های لازم وجود داشته باشد.

 در همین زمینه در صحن مجلس هم تذکر دادم که دولت جدول منابع و مصارف را نداده است و اگر آقای قالیباف پذیرفته بود ما این را تایید نمی‌کردیم تا دولت جدول منابع و مصارف را می‌آورد. تحقق تمام اعدادی که در برنامه آمده است نیازمند سرمایه‌گذاری است. پورابراهیمی‌ خاطرنشان کرد: ذخایر نفت و گاز کشور این اجازه را می‌دهد که عددهای تولید ما بسیار بالاتر از آنچه در برنامه هفتم به تصویب رسیده باشد، اما چون محدودیت سرمایه‌گذاری داریم با محدودیت تولید روبه‌رو هستیم. از یکسو نیاز داریم که سرمایه‌گذاری موجود را به شکلی اورهال کنیم و برای آن تصمیم بگیریم.

بنابراین رسیدن به این اعداد امکان‌پذیر است، اما از جهت اینکه منابع رسیدن به این اهداف در دولت دیده شده است، باید بگویم با وجود اینکه کمیسیون اقتصادی با دولت مکاتبه کرد، اما جدول منابع و مصارفی از سازمان برنامه‌وبودجه به مجلس ارسال نشد. در برنامه هم یک حکم کلی زده شد که دولت هر ساله منابع و مصارف را در شورای اقتصاد تصویب کند و وزیر اقتصاد مکلف به این کار شد. اما این موضوع اصلا نمی‌تواند پاسخگو باشد. او افزود: اینکه ما به چه میزان از اهداف برنامه در حوزه انرژی می‌توانیم برسیم، بستگی دارد به اینکه چقدر منابع برای این بخش لازم داریم. به نظر می‌رسد در حوزه نفت‌خام و نفت گاز در طول برنامه هفتم به ۸۰ میلیارد دلار منابع نیاز داریم. هرچقدر از این میزان منابع محقق شود، رسیدن به میزان تولید مد‌نظر در برنامه بیشتر خواهد بود. اما حلقه مفقود ماده ۴۲ جدول منابع و مصارف است و نمی‌دانیم دولت منابع مورد نیاز را از کجا می‌خواهد تامین کند.  

رئیس کمیسیون اقتصادی، یادآور شد: بخش عمده تحقق اعداد جدول ماده ۴۲ بستگی به منابع دارد، اما نمی‌توان گفت تنها منابع در رسیدن به این اهداف اهمیت دارد، بلکه حوزه زیر ساختی برای اینکه منابع جذب شود یکی دیگر از ملزومات است. همچنین مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی که در کمیسیون تلفیق برنامه هفتم نیز عضویت دارد، با اشاره به مصوبات روز گذشته مجلس گفت: احکام کلی و اعداد کلی سیاست‌های برنامه هفتم در حوزه انرژی از جمله تولید برق، تولید نفت، تولید برق تجدید‌پذیر میزان سرمایه‌گذاری که می‌خواهد انجام شود، میزان برقی که بر اساس سوخت‌های فسیلی نباید انجام شود، بحث توسعه شبکه برق و راندمان نیروگاه‌ها امروز در جدول ماده ۴۲ تصویب شد. در ماده ۴۳ به بعد هم احکام مرتبط با این جداول و سیاست‌هایی که در اعداد آن تصویب‌شده، بررسی شد.

 او ادامه داد: در مجلس بحث‌هایی در خصوص دیپلماسی انرژی و تبدیل ایران به یک مرکز تجارت بین‌المللی در حوزه انرژی که بند ۱۰ سیاست‌های کلی ابلاغی برنامه هفتم است، مطرح شد. باید با یک نقش محوری برای وزارت نفت و با کمک دستگاه‌های دیگر ازجمله وزارت امور خارجه و معاونت حقوقی رئیس‌جمهور، ستادی را تشکیل دهیم. این ستاد ذیل رئیس‌جمهور باید بتواند موضوع افزایش توان دیپلماسی انرژی کشور را با توجه به ظرفیت‌های نفتی و گازی که داریم و ظرفیت‌های منطقه‌ای پیش ببرد. ما می‌توانیم مرکز تبادل باشیم و نقش‌مان را در صادرات و واردات نفت و گاز و میعانات گازی و برق تقویت کنیم. از سوی دیگر غلامرضا مرحبا، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: بخش انرژی جزو بخش‌های خوب برنامه هفتم توسعه بود و نسبت به سایر بخش‌ها قوی‌تر نوشته شده بود.