دنیای اقتصاد- علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه با تشریح جزئیات مذاکرات تهران - آنکارا درباره تحولات سوریه، سه راهبرد اساسی ایران در قبال این تحولات را «عدم دخالت بیگانگان در سوریه»، «پاسخگویی بشار اسد به خواسته های مشروع مردم» و «سعه صدر بیشتر در قبال معترضان» اعلام کرد. صالحی همچنین تغییر نظام در سوریه را خواسته‌ای «خارج از عرف و شیطنت‌آمیز» دانست و نسبت به «عواقب غیرقابل پیش‌بینی» خلأ احتمالی در نظام حکومتی سوریه که می‌تواند به بحرانی منطقه‌ای یا فرامنطقه‌ای بینجامد، هشدار داد. صالحی با تشریح جزئیات مذاکرات تهران-آنکارا اعلام کرد

۳ راهبرد ایران در قبال تحولات سوریه

عدم دخالت بیگانگان، پاسخگویی بشار اسد به خواسته‌های مشروع مردم و سعه صدر بیشتر در قبال معترضان

دنیای‌اقتصاد- «بشار اسد باید نسبت به خواسته‌های مشروع مردمش پاسخگو باشد» چرا که «تغییر نظام در سوریه خواسته‌ای خارج از عرف است و با یک نیت شیطنت‌آمیز دنبال می‌شود»، به ویژه در شرایطی که «سوریه حلقه مهم زنجیره مقاومت در خاورمیانه است و برخی می‌خواهند این حلقه را از این زنجیره جدا کنند». این جمله‌ها، آن‌گونه که علی‌اکبر صالحی، وزیر خارجه کشورمان گفته است، اصولی است که مقامات ایران و ترکیه طی مذاکرات خود درباره سوریه، مدنظر قرار داده‌اند.

محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور نیز پیش از انتشار اظهارات جدید صالحی درباره سوریه، در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی المنار لبنان، در این باره گفته بود: «آرزوی غربی‌ها این است که همان اتفاقی که در لیبی رخ داد در آنجا هم بیفتد. سلطه‌گران هیچ‌گاه به دنبال حل مشکل در لیبی نبودند و برای خدا و انسانیت کاری نمی‌کنند، برای آنها فقط پول، نفت و سلطه سیاسی اهمیت دارد و از این رو مردم و دولت سوریه هم باید هوشیار باشند و تلاش کنند در کنار هم و با تفاهم مسائل را برطرف کنند و اصلاحاتی را که لازم است، خودشان انجام دهند.»

احمدی‌نژاد اظهار کرده بود: به دولت‌های منطقه توصیه می‌کنم که آزادی، عدالت و حق انتخاب ملت‌های خویش را به رسمیت بشناسند و با برنامه زمان‌بندی شده در مسیر تفاهم گام بردارند و اجازه ندهند غربی‌ها در امور داخلی کشورشان دخالت کنند.

نارضایتی ملت‌ها؛ عامل تحولات منطقه

تاکید بر لزوم پاسخگو بودن دولت اسد به منظور حفظ این دولت دربرابر خواسته‌ «خارج از عرف و شیطنت‌آمیز» آمریکا و غرب، شاه بیت تازه‌ترین سخنان وزیر خارجه کشور در گفت‌وگو با «ایسنا» است. صالحی در این گفت‌وگو با اشاره به تحولات سوریه تصریح کرده است: ما موضع واحدی را در قبال تحولات مردمی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا داشتیم. معتقدیم تحولات در کشورهای منطقه ناشی از وجود زمینه‌های ناخرسندی و نارضایتی ملت‌های این کشورها است. به گفته وی، دولت‌ها باید نسبت به خواسته‌های مشروع ملت‌های خود پاسخگو باشند؛ چه در سوریه، یمن یا در کشور دیگر، ‌ملت‌های این کشورها خواسته‌های مشروعی دارند و دولت‌ها باید هرچه سریع‌تر به آن خواسته‌ها پاسخ دهند. صالحی افزود: دولت‌های منطقه باید نسبت به دخالت‌های بیگانگان در امور داخلی‌شان هوشیار باشند. در حال حاضر در برخی از کشورهای منطقه دخالت بیگانگان برای همه روشن است؛ از جمله سوریه. وزیر خارجه تاکید کرد: سوریه حلقه مهم زنجیره مقاومت در خاورمیانه است و برخی می‌خواهند این حلقه را از این زنجیره جدا کنند.

نتیجه مذاکرات ایران و ترکیه

صالحی همچنین در پاسخ به اینکه برخی کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای از جمله ترکیه و آمریکا در بحث سوریه دخالت دارند، با اشاره به گفت‌وگوهای میان تهران - آنکارا در این‌باره گفت: ما صحبت‌های خوبی در تهران با ترکیه داشتیم و چند اصل را درباره مساله سوریه مدنظر قرار دادیم. اول دخالت نکردن بیگانگان در امور داخلی کشورها تا جلوی سوءاستفاده‌ها گرفته شود. دوم اینکه بشار اسد باید نسبت به خواسته‌های مشروع مردمش پاسخگو باشد؛ ضمن اینکه باید وی را تقویت کرد. تغییر نظام در سوریه خواسته‌ای خارج از عرف است و با یک نیت شیطنت‌آمیز دنبال می‌شود. سوم این که باید نسبت به برخورد با مردم از شیوه‌های احتیاط‌آمیز استفاده شود و در مقابل معترضان با سعه صدر بیشتری رفتار کنند. وی ادامه داد: ترکیه و ایران و سوریه عضو یک خانواده تلقی می‌شوند و باید در چنین مسائلی به یکدیگر کمک کنند. نباید اجازه دهند افرادی از مرزها عبور کنند. شنیدیم که از مرزهای سوریه افرادی وارد می‌شوند و سلاح قاچاق می‌کنند و کشتاری که در حال اتفاق است توسط این افراد صورت می‌گیرد و به حساب دولت سوریه می‌گذارند تا به آشفتگی‌ها دامن بزنند. ما امیدواریم سوریه بتواند با هوشمندی و مدیریت و سعه صدر از بحران به وجود‌آمده، عبور کند و خواسته مردمش را برآورده سازد.

هشداردرباره عواقب غیرقابل پیش بینی

وزیر خارجه در پاسخ به این که در صورت بروز تحولی اساسی در سوریه چه تغییری در موضع ایران نسبت به روابطش با این کشور در منطقه به وجود خواهد آمد؟ گفت: چنانچه در نظام حکومتی سوریه خلائی ایجاد شود، عواقبی غیرقابل پیش‌بینی دارد. سوریه دارای همسایگانی با حساسیت بالاست که به همین دلیل بروز تحول در سوریه عواقب خوبی برای کسی در بر ندارد و می‌تواند منطقه را دچار بحران جدی کند که این بحران به فراتر از منطقه هم می‌تواند سرایت کند.

واکنش صالحی به سخنان آمریکایی‌ها

وزیر خارجه همچنین در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، در واکنش به اظهارات مقامات آمریکایی مبنی بر لزوم کناره‌گیری بشار اسد رییس‌جمهور سوریه این نوع اظهارات را مغایر با میثاق‌ها و کنوانسیون‌های بین‌المللی، وقیحانه و ناشی از خوی استکباری دانست. صالحی افزود: آمریکا هنوز در حال و هوای جهان تک قطبی است و فکر می‌کند ژاندارم جهان است و متاسفانه از این نوع اظهار نظرها می‌کنند. خیلی این اظهارنظرها را نباید جدی گرفت چون اگر این اظهار نظرها می‌توانست کارساز باشد می‌بایست این‌ها مساله افغانستان را تا الان حل کرده بودند.

وزیر خارجه بیان کرد: سوریه کشور مستقلی است. کنوانسیون‌های بین‌المللی و میثاق‌های بین‌المللی اجازه نمی‌دهند که مقامات کشوری مداخله جویانه درباره کشور دیگری موضع‌گیری کنند از یک طرف اینها می گویند نباید در امور داخلی کشورها دخالت کرد و این را به عنوان یک اصل سیاست خارجی ادعا می‌کنند و از طرفی وقیحانه چنین اظهاراتی دارند. علت این سخن‌ها تکبر و استکباری است که دارند.

آمادگی اعزام سفیر به مصر

صالحی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، در خصوص آخرین وضعیت ارتقای روابط ایران و مصر نیز گفت: مصری‌ها علاقه‌مندند که با ایران رابطه داشته باشند ما نیز علاقه‌مندیمان را اظهار کرده‌ایم این دو ملت سزاوار روابط عمیق و گسترده‌اند. وزیر خارجه گفت: ما مطمئنیم در آینده‌ای نه‌چندان دور سطح روابط ارتقا خواهد یافت. ما اعلام کرده‌ایم هر لحظه‌ای که مصری‌ها آمادگیشان را اعلام کنند همان لحظه حاضریم سفیرمان را به مصر بفرستیم.

استقبال از نقش‌آفرینی روسیه

صالحی در بخشی دیگر از مصاحبه خود با ایسنا، در پاسخ به این که نسبت به اجرایی شدن طرح گام به گام نگرانی‌هایی وجود دارد؛ مبنی بر اینکه روسیه درخواست‌های شورای امنیت را در قالب و شکلی دیگر به ایران ارائه کرده است و سوال این‌جاست که در برابر یک گام به عقب ۱+۵، ایران چه گامی را بر خواهد داشت؟ گفت: ما در روسیه اعلام کردیم اصل اقدام روسیه را به فال نیک می‌گیریم. اما اعلام کردیم باید پیشنهادهای آنها را مطالعه و بررسی کنیم. راه طولانی در این مسیر داریم و باید رایزنی‌های فراوانی صورت گیرد تا به نقاط مشترک برسیم. وی در پاسخ به این که آیا نقش آفرینی روسیه یک بار دیگر منجر به بازی دادن ایران نخواهد شد؟ اظهار کرد: ما از نقش‌آفرینی روسیه استقبال می‌کنیم، البته ایران هم نظرات خودش را دارد.