درخواست معافیت از تحریم‌های اروپا علیه ایران

دنیای اقتصاد- مجید اعزازی: خریداران آسیایی نفت ایران و بیمه‌کنندگان کشتی در جهان در حال رایزنی با مقامات اتحادیه اروپا هستند تا از تحریم‌ها علیه ایران معاف شوند.

وزیران خارجه اتحادیه اروپا سوم بهمن ماه سال‌جاری به آغاز تحریم‌های بانکی و نفتی ایران از تیرماه ۹۱ رای مثبت دادند، اما همزمان اعلام کردند که آثار احتمالی این تحریم‌ها را سه ماه بعد از تصویب (اوایل اردیبهشت ماه ۱۳۹۱) بررسی خواهند کرد. اقدام تحریم آمیز اتحادیه اروپا اما پس از آن صورت گرفت که باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا در آخرین روز از سال ۲۰۱۱ (۱۰ دی‌ماه ۱۳۹۰) با مصوبه کنگره این کشور مبنی بر اعمال تحریم‌های بانکی و نفتی علیه ایران موافقت کرد. در چنین شرایطی است که منابع دولتی و صنعتی برخی از کشورهای آسیایی، از مذاکره ژاپن، کره‌جنوبی و بیمه‌کنندگان اروپایی کشتی در جهان با مقامات اتحادیه اروپا برای تجدیدنظر در تحریم‌ها علیه ایران به منظور دریافت مجوز بازار بیمه اروپا برای ادامه پوشش محموله‌های نفتی ایران به آسیا خبر دادند.

وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نشست ۳ بهمن‌ماه خود در بروکسل توافق کردند که قراردادهای موجود در رابطه با واردات نفت از ایران باید تا اول جولای ۲۰۱۲ (۱۱ تیرماه ۱۳۹۱) پایان یابند. هرچند گفته شده است شرکت نفتی «انی» ایتالیا از این تحریم‌ها مستثنی شده است. وزیران خارجه اتحادیه اروپا همچنین درباره اقداماتی علیه بانک مرکزی ایران ـ با این شرط که تجارت مشروع تحت شرایط سخت ادامه یابد ـ و ممنوعیت تجارت محصولات پتروشیمی و فلزات و سنگ‌های قیمتی از جمله طلا، الماس و نیز اسکناس و سکه با ایران توافق کردند.

اینک اما خبرگزاری فارس به نقل از خبرگزاری انگلیسی رویترز گزارش داده است که به علت تحریم نفتی ایران از سوی اتحادیه اروپا که در اول جولای (۱۱ تیرماه ۱۳۹۱) انجام خواهد شد، بیمه‌کنندگان اروپایی نیز پرداخت غرامت به کشتی‌هایی که نفت و سوخت ایران را در هر کجای دنیا حمل کنند، متوقف خواهند کرد. بر اساس این گزارش، بیمه‌گران اروپایی پوشش بیمه‌ای بخش عمده تانکرهای نفتی جهان را بر عهده دارند و این تحریم می‌تواند مانع واردات بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران در آسیا شود.

یک منبع آگاه در دولت کره توضیح داد: بحث ما است که این قانون بسیار وسیع است و شرکت‌های غیراروپایی را نیز در برمی‌گیرد. نه تنها کره جنوبی بلکه ژاپن و چین و دیگران نیز چنین وضعیتی دارند. وی افزود: اگر راه‌حلی پیدا نکنیم، نمی‌توانیم نفت ایران را از اول جولای(۱۱ تیرماه ۱۳۹۱) دریافت کنیم.

تنش‌های سیاسی میان غرب و ایران و بی ثباتی ناشی از تحریم اتحادیه اروپا و آمریکا سبب افزایش قیمت نفت شده است و قیمت نفت برنت دریای شمال تا این زمان در سال‌جاری ۱۴ درصد افزایش یافته است.

بالاتر بودن قیمت نفت به این معنی است که ایران قیمت بیشتری برای صادرات دریافت می‌کند، در حالی که وارد‌کنندگانی چون ژاپن و کره‌‌جنوبی با افزایش قیمت سوخت روبه‌رو می‌شوند. چین، هند، ژاپن و کره جنوبی ۴ مشتری بزرگ ایران هستند و بیش از نیمی از صادرات نفت ایران را خریداری می‌کنند. یک منبع آگاه ژاپنی افزود: احتمال دارد مذاکرات ما با جنجال پایان یابد و گزینه‌های مختلفی ارائه شود. اگر توافقی دست نیافت ممکن است مذاکرات تا اواخر آوریل (اوایل اردیبهشت ماه ۱۳۹۱) ادامه یابد.

اروپا: باید همه مسائل را در نظر گرفت

پیش از این، کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از تصویب تحریم‌های نفتی و بانکی این اتحادیه علیه ایران در پاسخ به سوالی درباره تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد اروپا گفت: در تحریم باید مسائل مختلفی را در نظر گرفت که به کل اقتصاد اتحادیه اروپا مربوط می‌شود. ما این مسائل را بررسی کردیم و آثار منفی را مورد بررسی قرار دادیم. با وجود این وی افزود: اتحادیه اروپا در نشست ماه آوریل (فروردین و اردیبهشت ۹۱) بررسی خواهد کرد که آیا تحریم‌ها آثار منفی داشته‌اند یا خیر؟

از همین رو، خریداران آسیایی نفت ایران و بیمه‌کنندگان اروپایی کشتی انتظار دارند که اتحادیه اروپا حداکثر در زمان یادشده آنان را از تحریم‌های علیه تهران معاف کنند. کشورهای آسیایی از جمله ژاپن و کره جنوبی تا پیش از این رایزنی جمعی با اروپا نیز هر یک به طور جداگانه با مقامات آمریکایی در تماس بوده‌اند تا از تحریم‌های واشنگتن علیه تهران نیز مستثنی شوند. تحریم‌هایی که موجب افزایش قیمت حامل‌های انرژی در آمریکا و اروپا شده و باراک اوباما، رییس‌جمهور را واداشته است تا صراحتا «تنش با ایران» را عامل این افزایش قیمت‌ها عنوان کند.

افزایش صادرات نفت ایران به شرق آسیا

در همین حال، سایت بی.بی.سی به نقل از خبرگزاری رویترز گزارش داده است که صادرات نفت خام ایران به کشورهای شرق آسیا به ۵۵۰ تا ۶۰۰ هزار تن در ماه مارس رسیده است که بیشترین میزان در سه ماه اخیر است. میزان صادرات نفت خام ایران به کشورهای آسیای شرقی در زمان مشابه سال میلادی گذشته نیز میزان مشابهی گزارش شده است.

به دنبال اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا در ژانویه گذشته، ایران اعلام کرد که این اتحادیه تنها خریدار ۱۸ درصد نفت خام ایران بوده است و با حذف خریداران اروپایی، بازار جدیدی برای نفت خام ایران پیدا می‌شود، اما در صورتی که محدودیت شرکت‌های بیمه‌گر برای بیمه محموله‌های نفت خام ایران بدون استثنا اجرایی شود، خریداران آسیایی نفت خام ایران نیز در واردات نفت از این کشور با مشکل روبه‌رو می‌شوند.