موضع آمریکا درباره دستور کار مذاکرات اتمی

دنیای‌اقتصاد- در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات ایران و ۱+۵، هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا گفت: «اگر ایران می‌خواهد غیرنظامی بودن برنامه هسته‌ای خود را ثابت کند، باید بخشی از اورانیوم غنی شده خود را در ازای دریافت سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی خود [به خارج از این کشور] منتقل کند.» اگرچه این اظهارات یادآور توافق ایران، ترکیه و برزیل در اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۸ برای مبادله سوخت هسته‌ای است، اما همزمان بیانگر تمایل کاخ سفید به دیکته کردن دستور جلسه مذاکرات یاد شده و جهت‌دهی به فرآیند آن نیز به شمار می‌رود. علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس اتمی اما در تازه ترین اظهارات خود بار دیگر تاکید کرده است که تهران هرگز غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق نمی‌کند. در این میان، حسین موسویان، عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با پیشنهاد ۴ فاز برای حصول توافق بین ایران و ۱+۵ در مذاکرات اظهار کرده است که غرب باید از موضع توقف غنی‌سازی در ایران عقب‌نشینی کند.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه تحلیلی پولیتیکو، در شرایطی که احتمالا مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ در تاریخ ۱۳ آوریل سال جاری برابر با ۲۵ فروردین ماه برگزار خواهد شد، وزیر خارجه آمریکا از ایران خواست تا از اظهارات خود (مبنی بر اینکه اسلام مخالف گسترش تسلیحات کشتار جمعی است) با توافق درباره طرحی که ثابت کننده عدم قصد ایران برای تولید تسلیحات هسته‌ای باشد، -از جمله ارسال بخشی از اورانیوم غنی شده ایران در ازای دریافت سوخت- پشتیبانی کند.هیلاری کلینتون در یک کنفرانس خبری با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه تسلیحات کشتار جمعی از دید مذهبی ممنوع و مخالف اسلام است، گفت: ما درباره چگونگی ترجمه یک «باور بیان شده» به «طرحی عملی»، با مقامات ایرانی بحث خواهیم کرد.کلینتون با اشاره به بیانات رهبر ایران درباره ممنوعیت تولید تسلیحات کشتار جمعی در اسلام گفت: این یک باور انتزاعی و غیرقابل لمس نیست؛ بلکه یک سیاست دولتی است و سیاست دولتی را نیز می‌توان از روش‌های مختلفی به تصویر کشید؛ جامعه بین‌المللی در حال حاضر می‌خواهد شاهد اقدامات ایران در رابطه با این باور بیان شده باشد.

وزیر خارجه آمریکا در توضیح بخشی از اقدامات ایران برای اثبات این باور به باز شدن تاسیسات هسته‌ای ایران به روی بازرسان بین‌المللی و ارسال بخشی از اورانیوم غنی شده ایران در عوض دریافت سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی تهران اشاره کرد.

سلطانیه: غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق نمی‌کنیم

در همین حال، علی‌اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرده است که تهران «هرگز فعالیت‌های خود از جمله غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق نخواهد کرد».

به گزارش ایسنا به نقل از فاکس نیوز سلطانیه در عین حال، با رد اینکه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران باعث شده که تهران به مصالحه نزدیک شود، گفت: تحریم‌ها هیچ تاثیری نداشته است. ما در دنبال کردن فعالیت‌های هسته‌ای خود مصمم‌تر شده‌ایم.

بنا بر این گزارش وی افزود: اگر به مردم ایران بگویید شما «باید» کاری را انجام دهید، پاسخ «نه» با صدایی بلند خواهد بود؛ اما اگر از ایرانی‌ها درخواست شود که «لطفا» کاری را انجام دهید شاهد انعطاف مصالحه خواهید بود.

البته پیش از این فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران ۷ شهریور ۱۳۹۰ در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا گفته بود که ایران از «مشارکت و سرمایه‌گذاری» سایر کشورها در تاسیسات اتمی ایران استقبال می‌کند، اما دیگر درباره عدم تولید سوخت هسته‌ای یا مبادله آن با کشورهای دیگر مذاکره نخواهد کرد.

یک پیشنهاد برای توافق ایران و ۱+۵

در این میان، حسین موسویان، عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران که در حال حاضر به عنوان محقق میهمان در دانشگاه «پرینستون» آمریکا مشغول فعالیت است، در سرمقاله روزنامه آمریکایی «بوستون گلوب» تحت عنوان «راه‌حل‌های واقعی برای بن‌بست هسته‌ای با ایران» پیشنهادی را برای دستیابی ایران و ۱+۵ به توافق مطرح کرده است.

به گزارش خبرگزاری فارس، وی در این مقاله که در آستانه مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ منتشر شده، نوشته است که در شرایط کنونی دستیابی به توافق بر سر برنامه هسته‌ای ممکن است.

به نوشته موسویان، جمهوری اسلامی قصد دارد راه‌حل بادوامی را برای بن‌بست سیاسی درباره برنامه هسته‌ای خود پیدا کند. وی شرط لازم حصول توافق بین طرفین را این می‌داند که آمریکا و هم‌پیمانان اروپایی‌اش حق غنی‌سازی ایران در خاک این کشور را به رسمیت بشناسند و نشان دهند که تهدید و جنگ، تنها گزینه‌های روی میز جامعه جهانی نیستند.

موسویان تاکید کرده است که برای درخواست توقف غنی‌سازی دیگر خیلی دیر است و ایران از سال ۲۰۰۲ به قابلیت آستانه هسته‌ای دست یافته است. به نوشته وی مذاکرات پیش‌رو - احتمالا در استانبول- «فرصت مناسبی برای برون‌رفت از بن‌بست ۹ ساله در زمینه هسته‌ای ایران» به شمار می‌رود.

موسویان با انتقاد از رویکرد «تغییر رژیم» ایران از سوی آمریکا و متحدانش، نوشته است: آمریکا باید به رهبران جمهوری اسلامی ثابت کند که سیاست‌هایش معطوف به تعامل است و نه تغییر رژیم در ایران. واقعیت این است که تحریم‌های فلج‌کننده، عملیات پنهان و حمله نظامی، برنامه هسته‌ای ایران را کند خواهد کرد، اما در متوقف کردن آن ناکام خواهد بود.

جزئیات پیشنهاد ۴ مرحله‌ای

موسویان در ادامه ۴ فاز را برای حصول توافق در مذاکرات ایران با ۱+۵ را توصیه کرده است که در فاز اول آن ایران غنی‌سازی ۲۰ درصد را متوقف کند و در نقطه مقابل و به طور همزمان ۱+۵ میله‌های سوخت را به ایران داده و تحریم‌های نفتی و بانک مرکزی تهران را تعلیق کند.

در فاز دوم وی پیشنهاد داده است که ایران کد ترتیبات اجرایی ۳.۱ را اجرا کرده و به سوالات آژانس درباره ابعاد نظامی را پاسخ دهد. در نقطه مقابل هم ۱+۵ باید حق ایران برای داشتن انرژی هسته‌ای تحت پادمان ان‌پی‌تی را به رسمیت شناخته و تحریم‌های سازمان ملل مرتبط با امور هسته‌ای را تعلیق کند.

در فاز سوم وی پیشنهاد کرده است که ایران اجازه بازرسی کامل از سانتریفیوژها را به بازرسان آژانس بدهد و غنی‌سازی خود را محدود به تاسیسات موجود کند. ایران به عنوان گام اعتمادساز، سوختی را که برای مصارف داخلی استفاده نمی‌کند، در اختیار نداشته باشد. در عوض ۱+۵ تحریم‌های یکجانبه در زمینه امور هسته‌ای را تعلیق کرده و کالاهای غیرنظامی (نظیر کالاهای صنعت هواپیمایی) را رفع تحریم کند و با ایران در زمینه صنعت هسته‌ای همکاری کند.

وی در فاز چهار افزوده است: به منظور تضمین شفافیت بادوام، ایران پروتکل الحاقی و کد ترتیبات اجرایی ۳.۱ را مصوب کرده و همکاری خود را با آژانس به حداکثر رسانده و تا زمانی که ابهامات آژانس رفع نشده، ساخت تاسیسات جدید غنی‌سازی را متوقف کند. در مقابل ۱+۵ تمام تحریم‌های سازمان ملل و یکجانبه علیه ایران را بردارد.