دبیر شورای‌عالی امنیت ملی خبر داد
از سرگیری مذاکرات ایران و ۱ + ۵ در ماه جاری
عکس: AFP دبیر شورای‌عالی امنیت ملی در سفر به هند اعلام کرد
از سرگیری مذاکرات ایران و ۱+۵ در ماه جاری
زمان و مکان دقیق هنوز معلوم نشده، اما برگزاری مذاکرات در ماه ژانویه ۲۰۱۳ قطعی است
دنیای‌اقتصاد- مرجان توحیدی: هند، مقصد سفرهای پیاپی اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان طی چند ماه گذشته، این بار شاهد سفر سه روزه دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان به دهلی نو بود. سفری که طی آن سعید جلیلی سکوت حاکم بر فضای مذاکرات پیش روی ایران و شش قدرت جهانی را شکست و پس از یک بی‌خبری نسبتا طولانی گفت که مذاکرات قرار است در ماه جاری میلادی (ژانویه) برگزار شود. او البته باز هم تاکید کرده که هنوز زمان و مکان دقیق مذاکرات تعیین نشده است. جلیلی در عین حال تاکید کرده که هند به طور خاص نقشی در از سرگیری مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ نداشته است.
این اظهار نظر البته در شرایطی است که مصطفی دولتیار یکی دیگر از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای هم در ماه گذشته یعنی آذرماه برای رایزنی با مقامات هندی راهی دهلی نو شده بود. سفری که گویا حامل پیام‌های هشدارآمیزی از سوی ایران به دهلی نو بوده است؛ چرا که در آن سفر دولتیار به مقامات هندی هشدار داده بود که «اگر هند به حرکت خود به سمت واشنگتن ادامه دهد، محدودیت‌هایی برای ما وجود خواهد داشت.» وی حتی به این نکته هم اشاره کرده بود که ایران تنگناهای هند در تعامل با تهران را به دلیل نفوذ آمریکا درک می‌کند، اما این بر عهده دهلی نو است که تصمیم بگیرد خواهان برقراری چه نوع روابطی با تهران است.
اما به غیر از دولتیار، چند ماه پیش از آن هم عباس عراقچی دیگر عضو تیم مذاکره‌کننده ایران به این کشور سفر کرده بود و از همان سفر بود که جرقه نقش‌آفرینی دهلی نو به عنوان میانجی جدید هسته‌ای در پرونده ایران زده شد. همزمان با سفر مقامات ایرانی، برخی مقام‌های ایالات متحده هم از هند خواسته بودند که در جریان پرونده هسته‌ای ایران نقش آفرینی کند. این درخواست را ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا مطرح کرده و دلیل آن را هم نفوذ هند در ایران دانسته بود.
اکنون پس از سفر دولتیار، سعید جلیلی مذاکره‌کننده ارشد ایران هم وارد هند شده است و مقصد بعدی سفرش را هم افغانستان اعلام کرده و البته تاکید کرده است که هند نقشی در از سرگیری مذاکرات نداشته است، اما در همین سفر تاریخ کلی مذاکرات یعنی ماه جاری میلادی را تایید می‌کند. خبری که پیش‌تر هم به طور غیررسمی رسانه‌ای شده بود اما ایران واکنشی به آن نداشت. هرچند که سایت دیپلماسی ایرانی به نقل از سایت «ال مانتیور» خبر داه است که هلگا اشیمت و علی باقری معاونان جلیلی و اشتون یک بار دیگر یعنی در ۳۱ دسامبر (آخرین روز سال ۲۰۱۲) با یکدیگر گفت و گوی تلفنی داشته اند تا محل و تاریخ مذاکرات را تعیین کنند. یکی از مقامات دفتر اشتون هم در این زمینه اظهار کرده است که این دو مقام در حال کار بر روی نشست بعدی هستند که به زودی برگزار خواهد شد.
نقش روابط ایران و آمریکا در مذاکرات هسته‌ای
از این اظهارات چنین برمی آید که گویا بالاخره دور جدید مذاکرات ایران و شش کشور قرار است در ماه ژانویه (ماه جاری میلادی/ دی و بهمن ۹۱) برگزار شود. مذاکراتی که با وقفه‌ای چند ماهه و سکوت طرفین در قبال پیشنهادهای هم بدون دسترسی به نتیجه‌ای روشن متوقف شده بود. هرچند تلاش برای از سرگیری گفتوگوها تداوم یافت که جلیلی و اشتون یکدیگر را در استانبول ملاقات کردند. همین دیدار پایلوتی شد تا طرفین بخواهند دور جدید گفتوگوها را شروع کنند. از تابستان سال جاری رایزنی‌ها و گمانه‌ها برای شروع این مذاکرات ادامه دارد و طرف غربی بارها مدعی شده است که ایران هنوز تاریخ و زمان مذاکرات را تعیین نکرده و غرب به همراه آمریکا منتظر پاسخ ایران است. برگزاری انتخابات آمریکا البته وقفه دیگری هم برای شروع مذاکرات بود.
به طوری که ادعاهایی هم مطرح بود درباره اینکه ایران منتظر اعلام نتایح این انتخابات است تا بداند قرار است آمریکا با چه رویکردی در سیاست خارجی وارد گفتوگوها شود. این گمانه همچنان در رسانه‌های آمریکایی مطرح است به طوری که روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز، از زبان مسوولان آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود، نوشت که ایالات متحده آمریکا و ایران توافق کرده اند تا دور نخست مذاکرات دو جانبه با یکدیگر بر سر برنامه هسته‌ای را انجام دهند. به گفته آنها این مذاکرات بی‌سابقه کاملا سری و بسیار مفصل بوده و مسوولان آمریکایی و ایرانی با یکدیگر به توافقاتی نیز رسیده‌اند.
به گزارش نیویورک تایمز این مذاکرات قبل از ریاست‌جمهوری آمریکا آغاز شده بود اما ایرانی‌ها اصرار کردند که ادامه مذاکرات مستقیم بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شود تا ببینند رییس‌جمهوری بعدی آمریکا کیست تا بتوانند روی مذاکراتشان حساب کنند. پاسخ ایران اما به این ادعاها تاکید بر آمادگی برای مذاکرات با رویکرد منطقی و سازنده بوده است. این ادعای نیویورک تایمز البته در شرایطی است که این رسانه پیش‌تر هم خبر داده بود که مقامات دو کشور مذاکراتی را درباره برنامه هسته‌ای با یکدیگر داشته‌اند. خبری که مقام‌ها رسمی هر دو طرف آن را تکذیب کردند. علاوه بر آن ایران همواره آمادگی خود را برای انجام گفتوگوها ابراز کرده و گفته است که به صورت طبیعی با نماینده آمریکا در قالب گروه ۱+۵ مذاکره می‌کند.
با وجود این اخبار، اما ظاهرا طرف‌های غربی همچنان در تلاش برای سریع‌تر برگزار شدن دور جدید مذاکرات بودند و اگرچه ایران در این باره سکوت اختیار کرده بود اما بالاخره زمان دور بعدی مذاکرات را اعلام کرد. در همین زمینه، خبرگزاری رویترز،هم هفته گذشته رسانه‌های روسی اعلام کردند که گروه ۱+۵ همچنان در حال مذاکره با جمهوری اسلامی درباره تاریخ و مکان احتمالی برای مذاکرات آتی است. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از این خبرگزاری «سعید جلیلی» که در هند به سر می‌برد اعلام کرده است: ما پیشنهاد خودمان را به روسیه ارائه کرده‌ایم و آنها نیز آمادگی خود برای آغاز مجدد گفتوگوها را اعلام کرده‌اند. ما از آنها استقبال می‌کنیم. وی افزود: زمان و مکان مذاکرات هنوز نهایی نشده اما امیدواریم که این گفتوگوها به زودی آغاز شود.
سعید جلیلی نگفته است که جزئیات پیشنهادش به روس‌ها چه بوده است. این که آیا پیشنهاد مزبور همان پیشنهاد ایران در جریان مذاکرات بغداد است یا آنکه ایران بسته جدیدی را برای مذاکرات جدید طراحی کرده است. بسته‌ای که احتمالا در مقابل بسته جدید ۱+۵ در مذاکرات جدید ارائه می‌شود و طرفین خواست یکدیگر را بار دیگر به مرحله آزمایش می‌گذارند. با این حال رامین مهمانپرست سخنگوی وزیر امور خارجه معتقد است که یکی از توطئه‌های دشمن سخت کردن شرایط برای مذاکرات هسته‌ای است که باید با صبر و بردباری مواضع خود را به صورت روشن بیان کنیم.
در کنار اظهارات جلیلی مبنی بر ارائه بسته جدید اما رسانه‌های خارجی هم که قبلا اخباری را درباره پیشنهادهای شش کشور به ایران منتشر کرده‌اند اکنون هم دست به انتشار اخباری زده‌اند که فحوای آن ارائه امتیازات جدید به ایران است. به گزارش سایت دیپلماسی ایرانی، منابع خبری می‌گویند که باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا در راستای رایزنی‌هایش با آمریکایی‌ها به توصیه مشاورانش قصد دارد در پرونده ایران و سوریه در قالب یک پرونده، امتیازاتی بدهد.
به گزارش روزنامه الشرق الاوسط، چاپ لندن، آمریکایی‌ها درصددند که در همین راستا با ایرانی‌ها به توافق رسیده و بر سر سوریه طرحی را مطرح کنند که رضایت ایران را نیز جلب کند.
دیپلمات‌های آمریکایی می‌گویند که پرونده رابطه آمریکا با سوریه با رابطه آمریکا با ایران پیوند خورده است و برای همین آمریکایی‌ها رسیدن به توافقی در این زمینه را شلیک یک تیر با دو هدف می‌دانند. که آمریکایی‌ها مذاکرات تازه‌ای را نیز با ایران و روسیه به طور همزمان آغاز کرده‌اند و گفته‌اند که می‌خواهند برای راضی نگه داشتن ایران و قبول تغییرات در سوریه و رسیدن به توافق در دیگر پرونده‌های منطقه‌ای امتیازهایی را به ایرانی‌ها بدهند. این در شرایطی است که تاکنون ایران هرگونه مذاکره دوجانبه با ایالات‌متحده درباره برنامه هسته‌ای را تکذیب کرده است.
عکس: ایرنا
ارسال نظر