قسم به قلم

امیرهادی انواری- شاید بتوان گفت که خودنویس، روان‌نویس و خودکار هدایای فرهنگی هستند. صرفنظر از هدایای تبلیغاتی که بعضی از شرکت‌ها و موسسات به مشتریان خود می‌دهند بعضی از این هدایای فرهنگی زیاد هم ارزان نیستند! به طور سنتی قلم‌های ساخت کشور آلمان بهترین قلم‌ها محسوب می‌شوند. این قلم‌ها هم از نظر کیفیت و هم از نظر ظاهر تقریبا تا به حال بی‌رقیب باقی مانده‌اند.

اما اگر کمی با انصاف قضاوت کنیم بخشی از محبوبیت این قلم‌ها مربوط به حسن نامی است که از آن برخوردار هستند.

وقتی نام بهترین قلم‌ها می‌آید ناخودآگاه مارک‌هایی مانند: پارکر و فایبرکاستل در ذهن شنونده تداعی می‌شود. اما شاید دیگر قلم‌ها در همین سطح قیمت از کیفیتی تقریبا برابر با این قلم‌ها برخوردار باشند.

علت قیمت‌گذاری‌های عجیب روی بعضی از این قلم‌ها در واقع ظاهر آنها است! در ساخت بدنه بعضی از این قلم‌ها از فلزات گران‌قیمتی مانند طلا، پلاتین، تیتانیوم و... استفاده می‌شود. این قلم‌ها معمولا بالای ۳۰۰‌هزار تومان و تا ۷۰۰‌هزار تومان قیمت دارند.

قیمت آنها بسته به نوع به‌کارگیری فلزهای مذکور و همچنین نحوه استفاده از آنها متغیر است. در ساخت بعضی از این قلم‌ها به طور کامل از فلزات گران قیمت استفاده می‌شود و در برخی دیگر به صورت روکش استفاده می‌شود.

قلم‌های دیگر که بعضا تولید داخل هستند، بیشتر برای هدایای ارزان قیمت بعضی از شرکت‌ها و موسسات استفاده می‌شوند. اصلی‌ترین انواع این قلم‌ها که از پرفروش‌ترین قلم‌های این نوع تقاضا نیز به شمار می‌روند، تولید چین و پس از آن تولید کشور‌های آسیای شرقی مانند تایلند و... هستند.

این قلم‌ها که بیشتر خودکار هستند از انواع درجه دو و سه این شرکت‌ها به شمار می‌روند که روی بدنه بعضی از انواع آنها حتی نام شرکت تولیدکننده هم چاپ نشده تا راحت‌تر بتوان نام شرکت‌های خریدار را روی اقلامی که هدیه داده می‌شوند، حک کرد.

روی اکثر قلم‌های «گیفت»‌ با استفاده از چاپ تامپو نام شرکت حک می‌شود. از آنجا که حک لیزری با قیمت بالاتری انجام می‌شود، تنها روی بدنه بعضی از قلم‌ها می‌توان از آن استفاده کرد.

در مورد بدنه هاپ پلاستیکی تقریبا فقط می‌توان روی بدنه قلم از چاپ تامپو استفاده کرد. چاپ تامپو از لحاظ قیمت بسیار باصرفه‌تر نسبت به حک لیزری است. البته برای چاپ تامپو باید تعداد قلم‌ها حداقل بیشتر از ۱۰۰ عدد باشد. حک نام روی قلم‌های شخصی هم از لحاظ قیمت و هم از نظر نوع حک موضوعی متفاوت نسبت به قلم‌های تبلیغاتی است.

البته بعضی از موسسات و شرکت‌ها از قلم‌های درجه یک و گران‌قیمت برای هدیه استفاده می‌کنند که تعداد آنها بسیار محدود است. خریدار قلم‌های گران‌قیمت بیشتر اشخاص هستند و بعضی از این اشخاص، تقریبا کلکسیونر هستند و به اصطلاح قلم‌فروشان «قلم‌باز» هستند. قلم باز‌ها هزینه‌های بالایی را برای خرید قلم می‌پردازند. در حالی که بعد کاربردی قلم را تقریبا از یاد برده و تنها به ابعاد تزئینی و شکلی آن توجه می‌کنند. قلم‌هایی که قیمت‌های بالایی دارند تقریبا از کیفیت نوشتاری برابری با قلم‌های با قیمت متعادل‌تر برخوردار هستند.

برای مصارف تبلیغاتی کمتر کسی از قلم‌های اروپایی استفاده می‌کند. برای مصارف تبلیغاتی اصلی‌ترین تقاضا خودکار‌های اکثرا ارزان قیمت و با مارک‌های متفرقه است. این کالاها بیشتر از کشور‌های چین و آسیای شرقی به کشور وارد می‌شوند.

تولیدکننده قدرتمندی که بتوان حداقل با کالاهایی مانند خودکار‌های تبلیغاتی چینی رقابت کند در کشور وجود ندارد. می‌توان گفت که تقریبا اصلا خودکار تبلیغاتی داخلی در بازار وجود ندارد! تولیدات چینی که با قیمت‌های پایین در داخل کشور وجود دارند، عملا تولید داخلی را که بتواند با اجناس درجه سه چینی رقابت کند، غیر منطقی کرده است.

قلم باز‌ها

قیمت قلم‌هایی که بدنه آنها کاملا از فلزات باارزش مانند طلا، پلاتین و... ساخته شده‌ بسیار بالااست و کمتر از این نوع قلم‌ها در داخل کشور فروخته می‌شود.

برای آنکه بدنه یک قلم کاملا با این نوع فلزات ساخته شود باید در ساخت بدنه آن از مقدار قابل توجهی از انواع گران‌قیمت فلز استفاده شود که به تبع همین امر قیمت این نوع قلم‌ها گاه به سه میلیون تومان و بالاتر می‌رسد. برای مثال یک قلم خودنویس فایبرکاستل که بدنه آن تماما از طلا ساخته شده باشد با محاسبه قیمت ارز در داخل به ۳میلیون و ۵۰۰‌هزار تومان می‌رسد.

البته اقلام ارزان قیمت‌تری که یا بخشی از بدنه آنها از طلا یا پلاتین ساخته شده است یا بدنه از جنس فلزات ارزان قیمت‌تر ساخته و روکش آن از فلزات گران‌قیمت هستند در داخل کشور به وفور فروخته می‌شوند. ویترین‌های قلم‌فروشی‌های حاشیه خیابان کریم‌خان از نظر قیمت ارزشی کمتر از طلافروشان و ساعت فروشان ندارند! اکثر قلم‌های گران‌قیمت تولید کشور آلمان هستند که در ایران دفاتر نمایندگی آنها دایر است. تمامی این قلم‌ها دارای برگ ضمانت هستند. در صورت بروز مشکل از نظر فنی که روی کیفیت قلم‌ها تاثیرگذار باشد شرکت سازنده تعمیر یا تعویض کالا را تضمین کرده است.

بعضی از این قلم‌ها مانند قلم‌های بدنه چوبی فایبرکاستل مدل ایموشن حک کردن نام خریدار را روی قلم به صورت رایگان انجام می‌دهند البته باید این قلم‌ها را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید تا فروشگاه مورد نظر نام را به طور رایگان روی قلم حک کند.

حک کردن نام روی قلم‌ها با دو روش لیرزی و پانتو گراف انجام می‌شود. نوع حک کردن نام روی قلم بستگی به سلیقه مشتری دارد و اختلاف قیمت فاحشی بین این دو نوع حک وجود ندارد. از آنجا که فروشندگان قلم حک نام روی قلم‌ها را به کارگاه‌های خاصی سفارش می‌دهند بنابراین به‌جز قلم‌هایی که به طور رایگان حک نام را به عهده می‌گیرند، حک نام روی قلم‌های دیگر صرفه اقتصادی ندارد. بعضی از فروشندگان که فروش اصلی آنها فروش قلم‌های تک است به طور عمده به حک نام روی قلم‌ها می‌پردازند. هزینه حک نام روی قلم تقریبا بین یک‌هزار تا ۲‌هزار تومان است.

در چند سال اخیر تولیدات کشور چین و بعد از آن کشور‌های آسیای شرقی مانند بسیاری از کالاهای دیگر وارد عرصه رقابت شده‌اند. از نظر کیفیت بعضی از تولیدات چینی درجه یک توانسته‌اند تا حدی با تولیدات درجه دو و سه کشور‌های اروپایی رقابت کنند اما از نظر قیمت بی‌شک تولیدات این کشور‌ها و در راس آنها کشور چین مانند همه کالاها گوی سبقت را از تولیدات کشورهای اروپایی ربوده‌اند.

بسیاری از این تولیدات با نام‌هایی مشابه تولیدات اروپایی و به‌خصوص آلمانی تولید می‌شوند. بعضی از مارک‌های تازه‌وارد، طیف قیمت وسیع‌تری را نسبت به قلم‌های اروپایی قدیمی ایجاد کرده‌اند.

مارکی مانند بیفا که هم برای مارک تبلیغاتی تولیدات ارزان‌قیمتی را ارائه کرده است و هم برای قلم‌های هدیه‌ای و شخصی، تولیداتی را ارائه می‌کند. خودکار‌های تبلیغاتی و ارزان‌قیمت این مارک ۱۲۰تومان قیمت دارند که با توجه به شکل و ظاهر خودکار از قیمت مناسبی برخوردار هستند.

اگرچه قلم‌های مارک‌دار و خاص از قیمت بالایی برخوردار هستند اما به همان اندازه که از نظر قیمت خاص هستند به همان اندازه نیز مشتری خاص دارند. به همین دلیل سود اصلی فروشندگان از فروش خودکار‌های ارزان‌قیمت تبلیغاتی تامین می‌شود.

از قلم‌های کشور‌های غربی که در بازار داخلی موجود هستند به ترتیب اولویت می‌توان به کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه اشاره کرد. تعداد بسیار کمی قلم‌های آمریکایی نیز در بازار وجود دارند که به طور غیررسمی و اکثرا مسافرتی به کشور وارد می‌شوند. از مارک‌های معروف قلم‌های اروپایی می‌توان به پارکر، لامی، دیپلمات، واترمن، شیفر، کراس، روترینگ، فایبرکاستل و... اشاره کرد.

از مارک‌های قلم‌های کشور‌های آسیای شرقی با کیفیت درجه یک می‌توان به ایپلمات و یوروپن اشاره کرد. بسیاری از قلم‌ها با مارک‌های معروف در واقع ساخت چین و تحت لیسانس کشور اصلی هستند. در مورد مغزی‌های خودکار و جوهر‌های روان‌نویس و خودنویس هم این موضوع صادق است.

از قلم‌های گران‌قیمت موجود در بازار داخلی می‌توان به مون‌بلان ۷۰۰‌هزار تومانی و واترمن ۶۵۰‌هزار تومانی اشاره کرد.

نوع بسته‌بندی و جعبه قلم در فروش قلم‌های تک نقش مهمی دارند به طوری که فارغ از کیفیت و مارک قلم ممکن است مشتری به خاطر وجود یک جعبه جالب چوبی یا خاص، یک قلم را هر چند با کیفیت پایین تهیه کند. این موضوع بیشتر روی قلم‌هایی که برای هدیه تهیه می‌شوند، صادق است.

از مارک‌های روان‌نویس می‌توان به لامی، دیپلمات، پارکر و کراس اشاره کرد. روان‌نویس‌ها کمتر انواع لوکس دارند و به همین دلیل نمی‌توان در بین روان‌نویس‌ها قیمت‌های بالایی را پیدا کرد.