معرفی کابینه دهم به مجلس از ابتدا تاکنون با انتقادهای فراوانی از نحوه معرفی کابینه به مجلس تا عدم رایزنی با نمایندگان بر سر مصادیق و رونمایی از گزینه‌هایی که به باور نمایندگان از تجربه درخور با وزارتخانه مربوطه همراه نبوده روبه‌رو بوده است. از این رو از همان ابتدا گمانه‌زنی‌ها در مورد این که چند نفر از وزیران نمی‌توانند رای اعتماد مجلس را کسب کنند، آغاز شد و پس از آن که باهنر اعلام کرد که ۴ یا ۵ نفر از وزیران رای نمی‌آورند و دو نفر هم مشکوک هستند، ابوترابی فرد نایب رییس اول مجلس هم نظر باهنر را تایید کرد. پس از آن بود که برخی از نمایندگان هم با دو برابر و سه برابر کردن این آمار از افتادن یک سوم کابینه دهم خبر دادند. به طوری که احمد توکلی تاکید کرده است که یک سوم کابینه رای نمی‌آورند. کم تجربگی برخی وزرای پیشنهادی و عدم تناسب سابقه و شهرت کاری پیشنهادشدگان با پست‌های در نظر گرفته شده، مهم‌ترین دلایلی هستند که احمد توکلی برای عدم ارائه رای اعتماد به آنها مطرح کرد. به باور توکلی این یک سوم را ترکیبی از وزرای معرفی شده در تمامی حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تشکیل می‌دهند.

عدم تخصص دامان چه کسانی را می‌گیرد

موضوع تجربه کار اجرایی داشتن و تناسب تخصص وزیر معرفی شده با وزارتخانه یکی از مهم‌ترین نکاتی است که نمایندگان در بیان مخالفت با برخی وزیران معرفی شده از آن سخن گفته و می‌گویند. در این میان نام چند گزینه بیش از دیگران به چشم می‌خورد که از آن جمله وزیران پیشنهادی برای وزارتخانه‌های رفاه، بهداشت، نیرو، نفت، کشور و اطلاعات است. فاطمه آجرلو که به عنوان وزیر رفاه معرفی شده، تنها سابقه نمایندگی مجلس در دوره‌های هفتم و هشتم مجلس را در کارنامه خود دارد. مسعود میرکاظمی، ‌وزیر بازرگانی دولت نهم که به عنوان وزیر نفت معرفی شده، از دید برخی نمایندگان به لحاظ مدیریتی و تحصیلاتی آشنایی لازم را با بدنه نفت ندارد و به اضافه اینکه انتقاداتی به عملکرد وی در وزارت بازرگانی به علت واردات بی‌رویه و عدم کنترل بازار وارد است. همین انتقاد به وزارت نیرو و معرفی علی‌آبادی هم وارد است، فردی که در سازمان تربیت‌بدنی به دلیل شکست‌های تیم‌های‌ مختلف ورزشی با انتقادهای فراوانی روبه‌رو است. معرفی یک نظامی‌در وزارت کشور و ورود فردی که سابقه کار اطلاعاتی ندارد به وزارتخانه اطلاعات از دیگر انتقادات وارده به گزینه‌های کابینه دهم است. گزینه‌هایی که برای وزارتخانه‌های کلیدی چون اطلاعات یا کشور معرفی شده اند اگرچه در مظان تابعیت بی‌چون و چرا از احمدی نژاد قرار دارند، اما از آنجا که در انتخاب وزیر برای این وزارتخانه‌ها نظر مقام‌های عالی رتبه نظام هم دخیل است، ظاهرا چندان با مشکلی مواجه نخواهند بود. با این حال انتقاد به برخی از وزیران اگر اکنون بیش از پیش بر زبان نمایندگان جاری می‌شود چند روز قبل از سوی مردان شماره یک مجلس خطاب به احمدی‌نژاد ایراد شد. لاریجانی و باهنر از جمله چهره‌‌هایی بودند که به این روند انتقاد کردند. باهنر به احمدی‌نژاد پیغام داد که چهار یا پنج وزیر معرفی شده رای نمی‌آورند و یکی دو‌نفر هم مشکوک هستند. لاریجانی هم، در سخنانی اظهار کرد که اگر کسی بخواهد وزیر باشد باید تجربه و ورزیدگی لازم را داشته باشد؛ چرا که جایگاه مدیران استراتژیک جای کارآموزی برای آنها نیست.

زن بودن یا بی‌تجربگی

معرفی وزیران زن که تاکنون بی‌سابقه بوده است هم نتوانسته پوششی برعدم تجربه این گزینه‌های پیشنهادی باشد و آنها را در معرض سقوط از کابینه قرار داده است. کشاورز (آموزش و پرورش)، دستجردی (بهداشت) و آجرلو (رفاه) سه زنی هستند که حضورشان نتوانسته چندان در رای و نظر نمایندگان موثر باشد. چه این سه تن حتی در فراکسیون حامیان دولت یعنی انقلاب اسلامی هم مردود شده‌اند. کشاورز و آجرلو دقیقا به دلیل عدم تجربه کافی برای پست وزارت مورد تردید هستند و اما در این میان ظاهرا وضعیت دستجردی بهبود یافته است، ولی به‌رغم نظر مثبت کمیسیون بهداشت درباره او برخی همچنان موضوع تجربه را مطرح می‌کنند. بنابراین بحث نظر علما و مراجع در این باره تا حدی کم رنگ شده است. البته ممکن است در این میان برخی به دلیل تبعیت از نظر برخی مراجع به این سه وزیر زن رای اعتماد ندهند. درهمین باره احمد توکلی در پاسخ به سوالی که به میزان مقبولیت وزرای زن پیشنهادی اشاره داشت، گفت: به نظر من این وزرا به دلیل کم‌تجربگی رای نخواهند آورد. توکلی وضعیت مرضیه وحید دستجردی، وزیر پیشنهادی بهداشت را بهتر از دو وزیر زن معرفی‌شده دیگر دانست و یادآور شد که او هم سوابق کار اجرایی زیادی ندارد. نماینده تهران در واکنش به اظهار نظر مخالف برخی علمای قم در مورد وزارت زنان، این موضع‌گیری‌ها را در رای نمایندگان به وزرای زن معرفی شده، موثر دانست و افزود: البته حتی اگر موضوع نظر علما هم مطرح نبود، بنده به دلیل ضعف تجربه اجرایی وزرای پیشنهادی بهداشت، رفاه و آموزش و پرورش به آنها رای نمی‌دادم. در مجموع نباید از حامیان دولت و رای آنها و نیز لابی‌ها و میهمانی‌های چند روز گذشته وزیران با نمایندگان و نمایندگان با احمدی‌نژاد غافل بود؛ چه وعده‌ای می‌تواند این محاسبات را در آستانه به هم بریزد. با این حال لیدرهایی هم در نقش مخالف در مجلس حضور دارند که از هم‌اکنون پالس‌های خود را مبنی بر عدم رای اعتماد به چندین نفر از گزینه‌های معرفی شده ارسال کرده‌اند و باید دید از امروز نظر کدامیک از این دو گروه بر دیگری غلبه خواهد کرد.

نتیجه جلسه رای اعتماد از نگاه تابناک

سایت تابناک وابسته به محسن رضایی در مطلبی تحلیلی درباره شانس وزرا برای کسب رای اعتماد نوشت:

برای بررسی شانس هریک از گزینه‌های پیشنهادی کابینه دهم در روز رای اعتماد می‌توان نامزدهای معرفی شده را به سه دسته تقسیم کرد: سید محمد حسینی برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شمس‌الدین حسینی برای وزارت اقتصاد و دارایی، منوچهر متکی برای وزارت امور خارجه، عبدالرضا شیخ‌الاسلامی برای وزارت کار و امور اجتماعی، مرتضی بختیاری برای دادگستری، تقی پور برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمد عباسی برای وزارت تعاون و به ویژه احمد وحیدی برای وزارت دفاع افرادی هستند که بر اساس موضع‌گیری‌های نمایندگان در روزهای اخیر به نظر می‌رسد به احتمال فراوان بدون مشکل خاصی از مجلس رای اعتماد خواهند گرفت و مانع خاصی در این راه نخواهند داشت، زیرا هم از حمایت کمیسیون‌های مربوطه برخوردارند و هم در میان اظهارنظر نمایندگان دید منفی کمتری نسبت به آنها وجود دارد. اما دسته دوم را که می‌توان در مرز میان رای اعتماد و عدم اعتماد نامید چهره‌هایی چون مرضیه وحید دستجردی برای وزارت بهداشت و درمان، خلیلیان برای وزارت جهاد و کشاورزی، نیکزاد برای وزارت مسکن و شهرسازی، دانشجو برای وزارت علوم تحقیقات و فناوری، محرابیان برای وزارت صنایع و معادن، بهبهانی برای وزارت راه و ترابری، نجار برای وزارت کشور و مصلحی برای وزارت اطلاعات تشکیل می‌دهند.این گروه هرچند لابی خوبی در مجلس داشته‌اند، اما به دلایل خاصی در معرض تیغ رد صلاحیت احتمالی قرار دارند، وجود شبهاتی در برخی از عملکرد‌ها و تناسب نداشتن سوابقشان با ماموریت جدید از جمله این موانع است.اما دسته سوم را که تاکنون می‌توان کم‌شانس‌ترین وزرای پیشنهادی برای کسب رای اعتماد دانست، چهره‌هایی چون علی آبادی برای وزارت نیرو، میرکاظمی برای وزارت نفت، غضنفری برای وزارت بازرگانی، آجرلو برای وزارت رفاه و کشاورز برای وزارت آموزش و پرورش تشکیل می‌دهند. در مورد دسته سوم باید گفت که حساسیت خاص بیشتر این وزارتخانه‌ها از یک سو و تمرکز نمایندگان بر آنها از سوی دیگر سبب شده تا نامزدهای معرفی شده از شانس کمتری برخوردار باشند، موضوعی که از لحن بیشتر نمایندگان و مواضع آنها می‌توان دریافت.نکته مهم اما اینکه باید توجه داشت که آنچه عنوان شد، اگر چه بر مبنای اظهارات نمایندگان مجلس است، ولی اولا این الزاما نظر قطعی آنها در روز رای‌گیری نیست و ثانیا تلاش‌های زیادی صورت گرفته تا مجلس با یک مخالفت حداقلی به اکثریت کابینه رای اعتماد داده و دولت را در آغاز به کار هرچه سریع‌تر وظایفش یاری رساند. به هر حال این آزمون سختی است که نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی با آن روبه‌رو هستند.