منوچهر متکی*

جمهوری اسلامی ایران با قریب به ۷۲ میلیون جمعیت، در مسیر سازندگی و شکوفایی خود، تلاش زیادی کرده و با اتکا به دانشمندان خود، پیشرفت فراوانی را در مسیر انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای به دست آورده است. همه این پیشرفت‌های علمی در چارچوب چهار دهه عضویت ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و براساس معاهده NPT صورت گرفته، صرفا‌ صلح‌آمیز و اقتصادی است.

مع‌الوصف ایالات متحده آمریکا رهبری جریانی را به عهده گرفته تا در ادامه اقدامات قبلی‌اش در طول ۳۰ سال گذشته همچون تحریک صدام حسین به تحمیل یک جنگ خانمان‌سوز هشت ساله بر ایران، فعالیت هسته‌ای ایران را در بین افکار عمومی جهان، تلاشی در جهت دستیابی به سلاح اتمی القا کند.سوال اساسی این است که در شرایطی که بیش از ۲۰ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مکررا‌ بر عدم وجود شاهدی برای انحراف فعالیت‌های هسته‌ای ایران به سمت نظامی شدن تاکید کرده و هیچ سندی بر چنین ادعای خصمانه آمریکا وجود ندارد، چرا با اغراض و اهداف سیاسی مشمول این همه دشمنی دولت آمریکا شده است.

پایبندی ایران به تعهدات و مقررات بین‌المللی و از جمله پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) مثال زدنی بوده و هرگز از آن تخطی نکرده و مداوما‌ فعالیت‌های هسته‌ای خود را با نظارت آن سازمان انجام داده است. کارنامه همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد بیش از ۳۰ بازرسی از پیش اعلام نشده از تاسیسات هسته‌ای ایران صورت گرفته و در مقایسه با دیگر اعضای آژانس، بیشترین بازرسی؛ یعنی ۴۵۰۰ نفر روز بازرسی سازمان در ایران صورت پذیرفته است.ایران در چارچوب تعهداتش در IAEA نظارت آن سازمان را بر فعالیت‌های هسته‌ای‌اش پذیرفته و هم اکنون دوربین‌های آژانس مستمرا‌ از فعالیت‌های هسته‌ای ایران تصویر گرفته، ورودی و خروجی مواد هسته‌ای تاسیسات هسته‌ای ایران با دقت توسط آن بازرسان اندازه‌گیری می‌شود.

در مقابل، با گذشت چهار دهه از تصویب معاهده NPT، دنیا منتظر اجرای ماده شش آن معاهده مبنی بر خلع سلاح کشورهای دارنده سلاح هسته‌ای است؛ اما متاسفانه نه تنها چنین اقدامی صورت نگرفته، بلکه دارندگان چنین سلاح‌هایی همچنان بر نگهداشتن این سلاح‌های ضد انسانی به عنوان بخشی از سازمان دفاعی‌شان تاکید دارند و حتی برخی از آنها ملت‌ها را به استفاده از سلاح‌های خود تهدید می‌کنند. این تخطی بدین جا خاتمه نیافته و خود در تسلیح رژیم صیهونیستی به این سلاح مخرب کمک کرده‌اند. به طوری که آن رژیم با احساس مصونیت از حمایت آمریکا، از عضویت در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای امتناع کرده هم‌اکنون دارای ۲۰۰ کلاهک هسته‌ای است و به لحاظ برخورداری از این نوع سلاح‌ها در جایگاه ششم جهان از نظر داشتن کلاهک هسته‌ای قرار گرفته است. این قدرت‌ها اجازه نداده‌اند که سازمان ملل هیچ قطعنامه‌ای را در مورد مخاطرات چنین سلاح‌های مخرب آن رژیم به تصویب برساند.

سازمان ملل که به نیت توسعه صلح و آرامش در جهان تاسیس شد، متاسفانه به باشگاهی انحصار‌طلبانه برای دارندگان حق وتو تبدیل شده است. دارندگان سلاح هسته‌ای، نه تنها با گذشت چهار دهه از تعهدشان برای نابودی سلاح‌های مخرب و ضد انسانی هسته‌ای به وظایف خود عمل نکرده‌اند، بلکه مردم دنیا شاهد تجهیز و تسلیح رژیم صیهونیستی به این سلاح‌ها می‌باشند؛ به علاوه‌ در حالی که در کنار همکاری‌های شگرف ایران با IAEA، هیچ‌گونه مدرک و شاهدی دال بر انحراف فعالیت‌های هسته‌ای ایران به سمت نظامی شدن وجود ندارد، شورای امنیت سازمان ملل مورد سوءاستفاده قدرت‌ها برای جلوگیری از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران قرار گرفته و تاکنون چهار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل بدون پایه و اساس قانونی علیه ایران به تصویب رسیده است.

جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده که به منظور برخورداری از مزایای بی‌شمار انرژی هسته‌ای در جهت اهداف صلح‌آمیز از جمله تولید رادیو دارو و تولید انرژی و همین‌طور کاربرد آن در صنعت و کشاورزی و در چارچوب مقررات بین‌المللی خواهان برخورداری از تکنولوژی هسته‌ای است و با توجه به عضویتش در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، خود را محق می‌داند تا بر اساس یکی از بندهای مهم معاهده NPT از تسهیلات لازم در جهت به کارگیری این دانش پیشرفته برای اهداف صلح‌آمیز خود بهره‌مند شود.

مردم و دولت ایران به همان اندازه که خود را ملزم به رعایت چارچوب تعهدات خود در پیمان NPT می‌دانند، به هیچ کشور دنیا اجازه نمی‌دهند که به هیچ قیمتی، ایران را از حقوق اساسی و اولیه‌اش برای دستیابی به انرژی هسته‌ای محروم کرده و با توجه به اتمام انرژی‌های فسیلی در آینده‌ای نزدیک، پیشرفت و توسعه کشور را وابسته به وجود انرژی‌های سالم و جایگزین می‌دانند که با صرفه‌ترین آنها به لحاظ اقتصادی و پاک‌ترین آنها به لحاظ استانداردهای زیست محیطی انرژی هسته‌ای می‌باشد.

ایران نه تنها با داشتن سلاح هسته‌ای مخالف بوده و آن را غیر انسانی و حرام می‌داند، بلکه معتقد است به منظور از بین بردن تهدید جهانی، کلیه سلاح‌های هسته‌ای باید در اسرع وقت نابود شوند. در همین راستا رییس جمهور ایران در کنفرانس بازنگری NPT پیشنهادهایی را جهت عاری ساختن جهان از سلاح هسته‌ای ارائه کرد که بر آن اساس همه مناطق جهان از جمله منطقه خاورمیانه باید از سلاح هسته‌ای عاری شود و همه کشورها نسبت به خلع سلاح رژیم صهیونیستی که بزرگ‌ترین تهدیدکننده امنیت منطقه است، اقدام کنند.

ایران از سال ۱۹۷۴ جزو سردمداران اجرای چنین شعاری بوده و همچنان این سیاست را در دستور کار خود قرار داده است. برگزاری کنفرانس خلع سلاح هسته‌ای در ماه آوریل گذشته در تهران با حضور مقامات ۶۰ کشور جهان و با شعار «انرژی هسته‌ای برای همه، سلاح هسته‌ای برای هیچ‌کس» بیانگر رویکرد جمهوری اسلامی ایران و اکثر کشورهای جهان نسبت به سلاح هسته‌ای است.

خوشبختانه در عرصه نظام بین‌الملل شاهد تحولات بسیار مهمی در جهت نفی یکجانبه‌گرایی و سیاست‌های تبعیض‌آمیز و استفاده از استانداردهای دوگانه و استفاده ابزاری از نهادهای بین‌المللی برای اهداف و مقاصد سیاسی هستیم.

مخالفت سه کشور برزیل، ترکیه و لبنان با تصویب قطعنامه ۱۹۲۹ علیه ایران در شورای امنیت، نوید روابطی جدید در عرصه بین‌الملل است. آقای لولا داسیلوا، رییس‌جمهور برزیل به درستی ناراحتی خود را از تصمیم شورای امنیت سازمان ملل ابراز داشت و آن را بیانگر رفتار «متناقض» شورا علیه ایران دانست. جالب اینکه این قطعنامه در حالی تصویب شد که دو کشور برزیل و ترکیه بنا به درخواست کتبی باراک اوباما نسبت به امضای بیانیه تهران برای اعتمادسازی بیشتر و رفع نگرانی‌های ادعا شده آمریکا و متحدانش درباره برنامه هسته‌ای ایران اقدام کرده بودند.

عملکرد کشورهای مستقل و موثری همچون ترکیه و برزیل نشان دهنده رویکرد جدید می‌باشد تا در صحنه‌های مختلف بین‌المللی مشارکت کشورها بر اساس رویه عادلانه و حفظ احترام به حقوق همه کشورهای مستقل جایگزین روند ناعادلانه و تبعیض‌آمیز کنونی شود و هر نوع استاندارد دوگانه‌ای را نفی کند. اینکه اخیرا‌ به‌رغم خواست آمریکا، کشورهای جهان در بیانیه پایانی اجلاس بازنگری معاهده NPT نیویورک، بر ملحق شدن رژیم صهیونیستی به این معاهده و پذیرش نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر فعالیت‌های اتمی‌اش تاکید کردند، علامت بزرگی به دولت آمریکا است که از حمایت بی قید و شرط از رژیم صهیونیستی و قرار دادن آن در یک دسته بندی جدا و تحمیل استانداردهای دوگانه دست برداشته و با پذیرش خواست اکثریت ملت‌ها، اجازه دهد که دنیا به سمت صلح و آرامش پیش رود.

* وزیر امورخارجه

منبع: مقاله منتشر شده در روزنامه پرتیراژ «آی» چاپ لیسبون پرتغال که سایت اطلاع‌رسانی دولت هم آن را بازتاب داده است.