دنیای اقتصاد - صادق خرازی، سفیر سابق ایران در فرانسه که به همراه خاتمی در داووس حضور داشت گفت: سخنان سیدمحمد خاتمی، رییس‌جمهور سابق کشور در اجلاس داووس علیه سیاست‌های جنگ‌طلبانه جورج‌ بوش در خاورمیانه با استقبال «جان کری» نامزد سابق رییس‌جمهوری آمریکا مواجه شد. رییس‌جمهور سخنانی در این اجلاس گفت: ما باید به صورت ریشه‌ای و اصولی به خاورمیانه و بحران‌های آن نگاه کنیم. خاورمیانه به دلیل وجود تمدن‌های کهن ، خاستگاه ادیان الهی و نقطه‌‌ به هم پیوستن ادیان و کانون هم‌زیستی فرهنگ‌ها بوده است، ولی، سوال این است که در ۵۰ سال گذشته چرا خون، ترور، اختلاف و وحشت خود را به این منطقه تحمیل کرده است. هیچ قدرتی نمی‌تواند در جهان مسلط باشد، بدون آن که در خاورمیانه پایگاه و حضور داشته باشد. چرا همه جهان به سمت اتحادیه شدن پیش می‌روند، اما، قدرت‌های بزرگ از اتحادیه شدن این منطقه حمایت نمی‌کنند؟

خاتمی با اشاره به معادلات ناپسندی که در خاورمیانه شکل گرفته است، تاکید کرد: در صورتی که بخواهیم امنیت در جهان برقرار شود، معادله باید به نفع دموکراسی، ثبات، نفت و توسعه به‌هم پیوند بخورد تا امنیت منطقه را داشته باشیم. خاتمی در ادامه با اشاره به بحران‌ عراق گفت: ما در عراق با فجایعی روبه‌رو هستیم و خشونت، ترور و وحشت ریشه‌های خارجی دارد و جنگ میان مذاهب پدیده خارجی است.

وی گفت: آمریکا هنوز درگیر غرور فتح عراق است، در صورتی که رفتار آمریکا و عدم برداشت از گزارش نسبی «بیکر- همیلتون» نشان‌دهنده این است که هنوز حقایق درک نشده است. رییس موسسه بین‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها افزود: ایران از حکومت دولت عراق حمایت می‌کند و همه باید به این دولت برای حل بحران‌ها و امنیت کمک کنند تا امنیت فراهم شود و اقتصاد در عراق بازسازی شود و محور این کمک‌ها باید دولت عراق باشد. خاتمی تصریح کرد: در حالی که من قبل از سقوط صدام برای برون‌رفت از بحران پیشنهاد نشستی بین پنج کشور عضو دایم شورای امنیت، همسایگان عراق و مصر را دادم و مورد موافقت دبیرکل سازمان ملل متحد قرار گرفت، اما آمریکا در غرور گیر کرده بود. تنها راه امروز دولت عراق کمک به پروسه دموکراسی در این کشور است. اگر تجربه دموکراسی در عراق شکست بخورد، کشورهای خاورمیانه و کشورهای اسلامی نمی‌توانند از تجربه‌های دموکراسی خود برای حل مسائل استفاده کنند.وی در خصوص مسائل ایران و آمریکا گفت: «بین روابط ایران و آمریکا یک دیوار بلند بی‌اعتمادی است، اگرچه در دولت کلینتون توجهات جدی به این موضوع شد و اعتراف به رفتار ناهنجار ۵۰ سال گذشته با ایران مثبت بود، اما، گام‌های بعدی عقیم ماند. ارتباط نیاز به درک منطقی دو‌طرف دارد، نمی‌شود ایران انعطاف نشان دهد و سیاست طرف مقابل براندازی نظام سیاسی ایران به عنوان دموکرات‌ترین نظام سیاسی منطقه باشد. نمی‌شود دنبال اعتمادسازی بود و حساسیت اعراب را علیه ایران تحریک کرد.»

تقدیر از تلاش‌های خاتمی

سخنران بعدی اجلاس جان کری، رقیب انتخاباتی جورج بوش در اظهارات خود با حمایت از نظرات خاتمی گفت: «نظرات آقای خاتمی و تلاش‌هایش برای منطقه و دنیا با اهمیت بوده. آمریکایی‌ها دنیا را خارج از کشورشان به گونه‌ای می‌بینند که با واقعیت‌ها و حقایق فاصله دارد. باید عینک بدبینی را کنار گذاشته و عینک حقیقت‌بینی زد و دنبال ثبات بود».

کری تاکید کرد: «من حامی انزوای هیچ کشوری نیستم. سیاست انزوای کشورهای مختلف به ضرر تعادل و عقلانیت منطقه است. باید از حساسیت کشورها نسبت به هویت و امنیت‌شان درس گرفت و لحن‌ها را عوض کرد. ما گرفتار تعصب هستیم و برای شکست بن‌بست‌ها باید تعصبات را کنار گذاشت». جان کری در خصوص مسائل هسته‌ای ایران گفت: «انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای براساس NPT حق ایران است. باید در مذاکرات سقفی تعیین کرد، اما، ایران برای اعتمادسازی باید غنی‌سازی را به صورت موقت تعلیق کند. ما پیش‌شرط برای مذاکرات را قبول نداریم».