*دکترسعید خالوزاده شارل مییون وزیر دفاع فرانسه در دوره ژاک شیراک (۱۹۹۷-۱۹۹۵) و سفیر اسبق این کشور در سازمان ملل در مقاله‌ای که اخیرا در نشریه «وورد ریویو» منتشر ساخت به نکات قابل توجهی در ارتباط با ایران و روی کار آمدن دولت دکتر روحانی و تاثیراتی که می‌تواند در رابطه با غرب و اروپا و در منطقه خاورمیانه بگذارد، اشاره کرده که از ابعاد مختلف قابل بررسی است. در این مقاله از جمله آمده است: «آیا حل مسائل با ایران، مذاکره با حسن روحانی رییس‌جمهور جدید این کشور و تلاش برای معرفی جریان سومی که بنیادگرایان و جهادی ها را حذف می‌کند، استراتژی بهتری برای فرانسه، اروپا و آمریکا نیست؟ در حالی‌که دکتر حسن روحانی خود را آماده تحویل پست ریاست‌جمهوری می‌کند، اروپا و آمریکا فرصتی برای نگاه به ایران به عنوان متحدی برای صلح در خاورمیانه دارند.

دکتر روحانی روز سوم اوت به عنوان یازدهمین رییس‌جمهور ایران تنفیذ می‌شود. وی به عنوان یک اعتدال گرا، میانه رو و واسطه میان اصولگرایان است که نسبت به گروه مذکور و اصلاح‌طلبان، شخصیتی وفادار است. به همین دلیل، به او به عنوان فردی مناسب برای تجدید و احیای گفت‌وگوها با دنیای غرب نگریسته می‌شود. حقیقت این است که روحانی انتخابات را در دور نخست به نفع خود به پایان برد، این موضوع به رییس‌جمهور منتخب ایران مشروعیت بالایی در چشمان اصولگرایان و مردم داده است که باید به او حداقل زمان معینی برای مانوری در جهت عادی سازی روابط دولت ایران با باقی جهان داده شود.

نگرانی از ایران و اتحاد شیعه در منطقه باعث شده، غرب و به خصوص فرانسه در سال های اخیر تخم مرغ های خود را در سبد کشورهای نفتی سنی مذهب بگذارد. اکنون شاید زمان آن رسیده که دیپلمات های اروپایی دریابند، ضرر این اتحاد (با کشورهای سنی مذهب) نسبت به منفعتش بیشتر است و کشورهای نفتی مذکور منبع اختلاف در جهان اسلام، عرب و آفریقا هستند. بنابراین، آیا حل مسائل با ایران، مذاکره با حسن روحانی رییس‌جمهور جدید این کشور و تلاش برای معرفی جریان سومی که بنیادگرایان و جهادی‌ها را حذف می‌کند، استراتژی بهتری برای فرانسه، اروپا و آمریکا نیست؟ اگرچه مسائل هسته‌ای مانعی دائمی در مقابل مذاکرات میان ایران و غرب است، لکن دکتر روحانی توافقی را که در سال ۲۰۰۵ به امضا رسید روی میز گذاشته است. این توافق موجب ادامه غنی سازی ایران در ازای تضمین به عدم برخورداری از اهداف نظامی شد.

دیدگاه این مقام سابق دست راستی فرانسه در ارتباط با ایران بیانگر دیدگاه جدید طیفی گسترده در بین کشورهای غربی و اروپایی است. وزیر دفاع سابق فرانسه در این مقاله استراتژی تکیه کشورهای غربی و اروپایی و خصوصا فرانسه بر کشورهای نفت خیز عربی سنی مذهب را استراتژی اشتباه قلمداد کرده که امروزه نتایج منفی آن کاملا آشکار شده است.

نویسنده از ایران شیعه به‌عنوان جریان سومی که بنیادگرایان و جهادی‌ها را در منطقه حذف می‌کند، نامبرده که می‌تواند استراتژی بهتری برای فرانسه، اروپا و آمریکا باشد و حتی ایران تبدیل به «محور صلح» در منطقه شود و با ظرفیت بالای خود به عنوان متحدی برای صلح در خاورمیانه درکنار اروپا و آمریکا قرار گیرد.

امروزه بیشتر از هر زمانی آشکار شده که قرار دادن ایران در محور شرارت که در دوره جورج بوش و توسط طیف بسیار تندروی ایدئولوژیک نئوکان‌های آمریکا بصورت اتفاقی و بدون هیچ ارزیابی دقیق کارشناسی و فقط برای تکمیل کردن لیست (کره شمالی و عراق)، ایران نیز دفعتا به آن اضافه شد- صورت گرفت، کار بسیار اشتباه و مخاطره آمیزی بوده است.

در شرایط حاضر به نظر می‌رسد کشورهای غربی با تجزیه و تحلیل رویدادهای چند ساله اخیر منطقه و تحولات گسترده ناشی از بیداری اسلامی و بهار عربی و تغییر دولت‌ها و قدرت گرفتن گروه‌های افراطی تندرو که آنها را واقعا می‌ترساند در حال بازخوانی نگرش‌ها و سیاست‌های خود نسبت به منطقه خاورمیانه هستند. در این میان به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران از موقعیت خوب و بسیار بالایی برخوردار است. دولت آینده دکتر روحانی می‌تواند ظرفیت بسیار زیادی را برای یک گفت‌وگو و تعامل سازنده با کشورهای اروپایی به وجود آورد. این در حالی است که کشورهای غربی امروزه بیشتراز هر زمانی علاقه‌مند و مشتاق به تبادل نظر و گفت‌وگو با ایران به نظر می‌رسند. از این فضای تحول یافته و جدید باید به بهترین نحو استفاده کرد. منطقه در دوره جدیدی قرار گرفته که در آن رایزنی و دیپلماسی جایگاه برجسته‌ای دارد.

* استاد دانشگاه و پژوهشگر مطالعات اروپا

منبع: دیپلماسی ایرانی