رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و انگلیس از آزادسازی ۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران پس از توافق هسته‌ای اخیر ایران و گروه ۱+۵ در ژنو خبر داد. سید علی نقی خاموشی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر از آزادسازی این میزان از دارایی‌های بلوکه شده ایران نزد آمریکا در فاز نخست خبر داد و گفت: این اقدام پس از توافق اخیر هسته‌ای ایران با ۱+۵ و در پاسخ به اعتمادسازی ایران صورت گرفت.

بر اساس بخشی از توافقنامه ایران و قدرت‌های بزرگ، قرار است که دارایی‌های بلوکه شده ایران در سایر کشورهای دنیا آزاد شود؛ موضوعی که از سوی وزیر امور خارجه آمریکا نیز مطرح شده است. در این میان، ارقام متفاوتی برای دارایی‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های خارج، مطرح می‌شود. برخی سخن از ۴۵ میلیارد دلار به میان می‌آورند و برخی دیگر می‌گویند که ایران ۶۰ میلیارد دلار پول بدون دسترسی در بانک‌های خارجی دارد. البته در این میان، رقم ۵۰ میلیارد دلاری نیز برای دارایی‌های بلوکه شده ایران مطرح می‌شود.

کاظم جلالی، رییس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی رقم دارایی‌های بلوکه شده را ۶۰ میلیارد دلار عنوان و اعلام کرده است که تحریم‌های بین‌المللی، دسترسی به این منابع را محدود کرده است. به گفته وی، هم اکنون بیش از ۶۰ میلیارد دلار سرمایه ایران در بانک‌های خارجی بلوکه شده و دسترسی به آنها وجود ندارد.

این رقم در حالی عنوان می‌شود که علی لاریجانی، رییس مجلس میزان دارایی‌های بلوکه شده ایران در چین را ۲۲ میلیارد دلار عنوان می‌کند، موضوعی که البته مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین می‌گوید که چین قرار است که به ازای هر یک دلار آن، سه دلار تسهیلات فاینانسی به ایران بدهد.

تا چند روز پیش از انجام توافق میان ایران و ۱+۵، یک مقام ارشد آمریکا اعلام کرد که برای بازپس گرفتن ۱۲ میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران با کنگره رایزنی می‌کند. وی به روزنامه نیویورک تایمز گفته است که طرحی برای آزادسازی بخشی از دارایی‌های مسدود شده ایران در آمریکا ارائه شده است.

به گفته این مقام آمریکایی، در صورت اجرایی شدن این طرح، آمریکا دارایی‌های مسدود شده ایران در خارج از کشور را به صورت قسطی به ایران پس می‌دهد، تا به نوعی از پیامدهای سیاسی و دیپلماتیک لغو تحریم‌های بین‌المللی جلوگیری کند. البته کنگره آمریکا تاکید کرده چنین طرحی را تا زمان توقف کامل غنی‌سازی برنامه هسته‌ای ایران، رد می‌کند.

در این میان، پایگاه خبری دبکا وابسته به رژیم صهیونیستی نیز گزارش داده که اگر دولت آمریکا تصمیم بگیرد ۱۲ میلیارد دلار دارایی ایران در آمریکا را از حالت مسدود شده خارج کند، اروپا نیز ۳۵ میلیارد دلار دیگر را که گفته می‌شود حاصل اعمال تحریم‌های بانکی جمهوری اسلامی است، آزاد می‌کند و به این ترتیب ایران به حدود ۵۰ میلیارد دلار دسترسی پیدا می‌کند.

۱۲ میلیارد دارایی بلوکه شده ایران در آمریکا شامل اموال دیپلماتیک، وجوه نقدی، اموال نظامی و اموال شاه فراری ایران می‌شود که در پی اتفاقات ۱۳ آبان ۱۳۵۸ از سوی ایالات متحده مسدود و توقیف شد.