شهامت نداشتن بان‌کی‌مون «تاسف‌بار» است

گروه دیپلماسی- وزیر امور خارجه ایران، اقدام بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، در کنار گذاشتن تهران از کنفرانس ژنو ۲ درباره سوریه را تاسف‌بار خواند و او را به نگفتن دلایل واقعی این تصمیم متهم ساخت. محمدجواد ظریف، دیروز، سه‌شنبه به «ایسنا» گفت که بان کی مون تحت فشار آمریکا و اپوزیسیون سوریه دعوت خود را از ایران پس گرفته‌است.

به گفته او، «نداشتن شهامت» بان کی مون برای بیان واقعیات مربوط به پس گرفتن دعوت از ایران، «تاسف‌بارتر» از خود این اقدام بود.

این در شرایطی است که سازمان ملل متحد، روز دوشنبه، ۳۰ دی مدعی شد که مواضع مقامات جمهوری اسلامی مغایر با تعهداتی است که آنها در رابطه با بحران سوریه داده‌اند و به همین دلیل دعوت خود از ایران جهت حضور در کنفرانس ژنو ۲ را پس می‌گیرد.

به گفته سازمان ملل، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگوهایی که با بان کی‌مون داشته‌است، به او اطمینان داده بود که تهران نشست ژنو یک را به عنوان پایه و اساس کنفرانس ژنو ۲ پذیرفته است و همین مساله دلیل دعوت از ایران برای حضور در این کنفرانس بوده‌است.

نشست ژنو یک بر تشکیل دولت انتقالی در سوریه با هدف پایان جنگ داخلی در این کشور تاکید دارد، اما مقامات جمهوری اسلامی می‌گویند که تهران هیچ پیش شرطی را برای حضور در کنفرانس ژنو ۲ نپذیرفته‌است.

این همه در شرایطی است که محمدجواد‌ظریف نیز تاکید می‌کند که در مکالمات خود با بان کی مون بر این موضع پافشاری کرده و «از همان اول» گفته است که تهران «هیچ پیش شرطی را برای حضور در اجلاس ژنو ۲ نمی‌پذیرد، زیرا ایران نقش مهمی در منطقه دارد و کسی نمی‌تواند این نقش را نادیده بگیرد.»

ظریف سپس تاکید می‌کند که اسناد مکالمات او با آقای بان موجود است و «هرگونه اظهار نظر او که متضمن این باشد که ایران شرطی را برای حضورش در ژنو پذیرفته است، خلاف واقع است.»

او در نهایت گفته‌است که ایران چندان تمایلی به حضور در کنفرانس ژنو ۲ نداشته و قصد هم نداشته است که در سطح وزیر در آن شرکت کند، چون زمان دعوت از وزیر خارجه جمهوری اسلامی، «خیلی دیر» شده بود و تنها قرار بود که معاون وزیر خارجه راهی ژنو شود.

دبیرکل سازمان ملل متحد روز یکشنبه، ۲۹ دی، پس از ماه‌ها بحث و تردید بر سر حضور ایران در کفرانس ژنو ۲ از مقامات جمهوری اسلامی دعوت کرد، اما این اقدام، واکنش و هشدار ائتلاف ملی سوریه، آمریکا و عربستان را در پی داشت که اعتقاد دارند ایران نخست باید نتایج نشست ژنو یک را بپذیرد، تا در این کنفرانس حضور یابد.

مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه، هم گفته است که جمهوری اسلامی هیچ‌گاه متقاضی شرکت در اجلاس ژنو٢ نبود، اما وزیر خارجه و نماینده ایران در سازمان ملل پیشاپیش اعلام کرده بودند که هیچ پیش‌شرطی را برای شرکت در این اجلاس نمی‌پذیرند. خانم افخم اظهارات سخنگوی دبیرکل در مورد قبول مصوبه ژنو یک از سوی ایران را رد کرد و گفت که «حرفی از تعهد ایران زده نشد.»

سخنگوی وزارت خارجه در مورد پس گرفتن دعوت بان کی مون گفت: «جای تاسف دارد که آقای دبیرکل تحت فشارهایی این اقدام را که به ابتکار خودشان بود تغییر دادند و متوقع بودیم، ایشان دلایل واقعی پس گرفتن دعوت را بیان کنند.»

در همین زمینه، شبکه تلویزیونی پرس تی‌وی، دوشنبه شب، سخنان علی‌اکبر ولایتی، وزیر امور‌خارجه پیشین و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را منتشر کرد که گفته‌است که ایران نتیجه اجلاس ژنو یک را مردود می‌داند.

آقای ولایتی تاکید کرده است در شرایطی که حکومت سوریه مشروعیت بین‌المللی دارد، مخالفان آن «تروریست» هستند که براساس مصوبه اجلاس ژنو یک، باید در کنار حکومت فعلی در دولت انتقالی شرکت کنند. او گفته است که در چنین صورتی، نیمی از دولت انتقالی شامل تروریست‌ها خواهد بود.

لاوروف: پس گرفتن دعوت از ایران اشتباه بود

اما کنار گذاشته شدن ایران از کنفرانس ژنو ۲، انتقاد روسیه را نیز موجب شده‌است که از ابتدا بر حضور ایران در کنفرانس تاکید داشت.

بر اساس گزارش روز سه‌شنبه خبرگزاری رویترز، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، این اقدام بان‌کی‌مون را یک «اشتباه» خوانده، اما تاکید کرده‌است که این مساله را فاجعه نمی‌داند.

به گفته او، اپوزیسیون سوریه نیز در این میان «باج‌گیری» کرده و تهدیدات آن مبنی بر کناره‌گیری از کنفرانس ژنو ۲ در صورت حضور ایران معنایی جز این ندارد.

اپوزیسیون سوریه روز دوشنبه ضرب‌الاجلی ۶ ساعته را برای دبیرکل سازمان متحد تعیین کرد که دعوت از ایران برای حضور در کنفرانس ژنو۲ را پس بگیرد. با این حال مسکو تاکید می‌کند که همه طرف‌های ذی‌نفع در سوریه باید در کنفرانس ژنو ۲ حضور داشته باشند، تا راه برای پایان دادن به جنگ داخلی سه ساله در این کشور هموار شود.

به گفته سرگئی لاوروف، غیبت ایران کمکی به متحد شدن جهان اسلام در قبال موضوعاتی مانند مبارزه با تروریسم نمی‌کند که نه‌تنها همه مسلمانان را تهدید می‌کند، بلکه تهدیدی است برای همه جهان. لاوروف در نهایت گفته است او صرفا اظهار تاسف می‌کند از اینکه چنین وقایعی باعث افزایش اقتدار سازمان ملل متحد نشده‌است. کنفرانس ژنو ۲ امروز-چهارشنبه- در شهر مونترو در نزدیکی شهر ژنو سوئیس برگزار می‌شود.