دفاع کاخ سفید از مذاکره با ایران

گروه دیپلماسی: با کُند و آرام شدن روند گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و ۱+۵ بر سر پیش‌نویس متن توافق جامع هسته‌ای، نسیم انتقادات و اظهارات غیرواقع‌بینانه در داخل ایران و آمریکا وزیدن گرفته است که البته همچنان موج خوش‌بینی‌ها و اظهارات واقع‌بینانه مبنی‌بر این است که پیشرفت نداشتن گفت‌وگوها به این معنی نیست که مذاکرات شکست‌خورده است؛ بلکه طرفین هنوز موفق نشده‌اند تا مسائل را روی کاغذ بیاورند. در همین ارتباط، دولت اوباما در سند مربوط به لایحه بودجه دفاعی آمریکا از لحن کنگره درباره ایران انتقاد و اعتراف کرده است که ایران به مفاد توافق ژنو پایبند بوده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، دولت اوباما در یک سند مربوط به بودجه سال مالی ۲۰۱۵ وزارت دفاع از یک ماده قانونی که خواستار اتخاذ مواضع سخت‌گیرانه در مذاکرات هسته‌ای با ایران شده بود، انتقاد کرده و آن را مخل گفت‌وگوها دانسته است.

پیش از این کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا در اسنادی تاکید کرده بود که هرگونه توافق با ایران باید از توانمندی دستیابی این کشور به تسلیحات اتمی جلوگیری کند. در متمم قانونی دیگری که «پیتر روسکام» و «جکی والروسکی» دو نماینده جمهوری‌خواه پیشنهاد کرده‌اند بر اهمیت نظارت کنگره بر دولت اوباما درباره مذاکرات هسته‌ای با ایران تاکید شده است. اداره مدیریت و بودجه کاخ سفید در سندی مورخ ۱۹ مه ۲۰۱۴ (برابر با دوشنبه ۲۹ اردیبهشت) ضمن تقدیر از تلاش‌های کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان برای حمایت از آنچه بازداری از تهدیدهای ایران خوانده، از لحن این ماده‌‌های قانونی ابراز نگرانی کرده است.

کاخ سفید ضمن تقدیر از کمک‌های مهم کنگره برای تقویت نظام تحریم‌ها علیه ایران که طبق این سند موجب افزایش توان آمریکا برای اجرای «برنامه اقدام مشترک شده» به گام‌های ایران برای اجرای این توافقنامه نیز اعتراف کرده است. کاخ سفید خطاب به کمیته نیروهای مسلح آمریکا نوشته است: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کرده که ایران طبق طرح اقدام مشترک گام‌هایی معین و ملموس برداشته و برنامه هسته‌ای خود را در زمینه‌های اصلی به عقب بازگردانده است.» کاخ سفید در ادامه این سند مذاکرات فعلی ایران و گروه ۱+۵ را بهترین فرصت برای حل‌و‌فصل صلح‌آمیز مسائل برنامه هسته‌ای ایران دانسته و تاکید کرده لایحه کمیته نیروهای مسلح با وضع پیش‌شرط برای حل‌و‌فصل این پرونده قبل از اتمام مذاکرات، درواقع این تلاش‌های مهم را تخریب می‌کند.

این تحولات در حالی است که هفته گذشته ایران و گروه ۱+۵ دور چهارم مذاکرات هسته‌ای خود را در وین بدون پیشرفت ملموسی پایان دادند و قرار است در اواخر خرداد، دور بعدی گفت‌وگوهای خود را بر سر پیش‌نویس متن توافق هسته‌ای دوباره از سر بگیرند. با این حال تمام طرف‌ها امیدوارند تدوین پیش‌نویس متن توافق جامع تا ۲۰ ژوئن (اواخر تیر) انجام شود. در همین ارتباط سخنگوی کاترین‌اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که کار روی متن توافق فراگیر بر سر برنامه‌ هسته‌ای ایران، چندین ماه زمان خواهد برد. به گزارش «ایسنا»‌، «مایکل مان» روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران در بروکسل گفت: «ما باید طی هفته‌ها و ماه‌های آینده کارهای زیادی انجام دهیم. البته موضع کمیساریای عالی اتحادیه اروپا تغییری نکرده و معتقد است که باید توافقی حاصل شود که همه طرف‌ها راضی باشند و موجب رفع نگرانی‌های جامعه جهانی در قبال صلح‌آمیز بودن برنامه‌ هسته‌ای ایران شود.»

مان همچنین با رد این دیدگاه که «چرا مذاکرات وین بدون هیچ پیشرفتی خاتمه یافت» گفت: «نمی‌پذیرم هیچ پیشرفتی حاصل نشد. گفت‌وگوها همان گونه که همیشه ذکر کرده‌ایم دشوار بوده، در مذاکرات جزئیات پیشرفته و پیچیده‌ای است که باید مطرح و در مورد آنها بحث و توافق حاصل شود.» به گزارش «ایرنا» مایکل مان دوشنبه شب در گفت‌وگو با یک شبکه خبری آمریکایی ادامه داد: «این پیچیدگی‌ها هم در زمینه سیاسی و هم در زمینه فنی وجود دارد، ولی آنچه خیلی مهم است، اینکه هر دو طرف واقع‌بین و واقع گرا باشند. مساله اصلی چیزهایی بوده که پیش‌تر هم آژانس و هم در معاهدات بین‌المللی دیگر بر آن تاکید شده است.»

او در پاسخ به اینکه چرا پس از اتمام مذاکرات کنفرانس خبری مشترک برگزار نشد، گفت: «هیچ گونه برنامه نشست خبری مشترک وجود نداشت. قرار بود بیانیه مشترک صادر کنیم، اما تا گفت‌وگوهای طرفین پایان نیابد و فرجام کار روشن نشود، هیچ چیز قطعیت پیدا نمی‌کند. بنابراین برگزاری نشست یا حتی صدور بیانیه معنا ندارد.»

همچنین خبرگزاری رویترز در گزارشی به موضوع اتمام دوره کاری پنج ساله کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پرداخته است و از وزرای خارجه سوئد و لهستان به عنوان گزینه‌های احتمالی او یاد کرده است. رویترز می‌نویسد: «در میان نام‌هایی که به عنوان جانشینان مطرح شده‌اند کارل بیلدت، وزیر خارجه سوئد و همتای لهستانی وی رودوسلاو سیکورسکی قرار دارند که هر دو درباره مسائلی از قبیل تحریم‌های اقتصادی و نیز سیاست‌های تجاری و دفاعی اظهارات بسیاری داشته‌اند.»

افخم: مذاکرات با حساسیت دنبال می‌شود

از سوی دیگر سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه مذاکرات ایران و ۱+۵ سخت و پیچیده است و با حساسیت دنبال می‌شود، گفت: «تیم هسته‌ای ایران در مذاکرات کاملا هوشمندانه و حرفه‌ای عمل کرده است.» «مرضیه افخم» روز سه‌شنبه در نشست هفتگی خود درباره مذاکرات وین و توافق جامع و همچنین اظهارنظرهای شتاب زده در این زمینه گفت: «برخی در این زمینه ارزیابی شتابزده‌ای داشتند، ولی آنچه مسلم است، گفت‌و‌گوها در مسیر طبیعی خودش ادامه دارد و از ابتدا هم گفتیم این گفت‌و‌گو‌ها سخت و پیچیده است.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی یادآور شد: «مذاکرات بسیار جدی در جریان است و برای ما قابل‌پیش‌بینی بود که در مسیر پیشرفت گفت‌و‌گوها در جلسات پیاپی با بحث‌های جدی‌تر روبه‌رو شویم.» افخم تاکید کرد: «مصمم هستیم مذاکرات با ۱+۵ را به نتیجه برسانیم، ایران نسبت به این روند و دستیابی به یک توافق برد -برد عزم خود را جزم کرده است و برای پیشبرد این مذاکرات در راستای احقاق حقوق هسته‌ای ایران برهمان اساس باقی است.» سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین گفت: «در مذاکرات هیچ توقفی وجود نداشته است و مذاکرات هسته‌ای ایران با ۱+۵ ادامه دارد.» افخم در پاسخ به سوال دیگری مبنی‌بر اینکه گفته می‌شود زیاده‌خواهی آمریکا منجر به شکست مذاکرات وین شده است، گفت: «در مذاکرات موضوعات مختلفی همچون غنی‌سازی، رآکتور اراک و تحریم‌ها مطرح می‌شود، دیدگاه ما این است که در مقابل زیاده‌خواهی‌ها مقابله کنیم و از حقوق هسته‌ای کشور عقب‌نشینی نکنیم.»

گفت‌وگوهای یک روزه ایران و آژانس

از طرف دیگر، سخنگوی وزارت امور خارجه درباره آغاز گفت‌و‌گوهای سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران گفت: «معاون مدیرکل آژانس روز دوشنبه برای انجام مذاکرات یک روزه با مقامات سازمان انرژی اتمی ایران وارد تهران شد.» افخم افزود: «این مذاکرات پیرو توافقات قبلی ایران و آژانس انجام می‌شود.» مذاکرات فنی ایران و آژانس در موضوع بسته شدن موضوع EBW و بررسی موارد موردنظر برای مرحله بعدی از دیروز به مدت یک روز در تهران برگزار شد.