با درگیر شدن گروه‌های شبه‌نظامی عراقی در سوریه و کمکی که به نیروهای ارتش سوریه برای حفظ بشار اسد در سوریه کردند، اکنون اوضاع روندی کاملا عکس به خود گرفته است. بعد از آنکه آیت‌الله سیستانی، مرجع عالیقدر شیعه فتوا داد که یارانش سلاح به دست بگیرند و از بغداد و مناطق دیگر از گزند داعش محافظت کنند، گروه‌های شبه‌نظامی عراقی دست به کار شدند و با استفاده از تجربه مبارزه‌ای که در سوریه به دست آورده‌اند، تلاش کردند عراق را از دست تروریست‌های داعش نجات دهند.

به این ترتیب کانال‌های متعدد همکاری میان حکومت‌های مالکی و اسد با محوریت ایران همچنان گشوده باقی ماندند و هر سه طرف در کنار حزب‌الله در لبنان که تا آخر در کنار بشار اسد ایستاد، تعاملات تازه‌ای را با یکدیگر آغاز کرده‌اند.

این در حالی است که هر گونه همکاری میان ایران و آمریکا برای دستیابی به پیشرفت در پرونده هسته‌ای ایران و مذاکرات جاری بر سر آن منوط شده است.

ایران بر لغو تحریم‌ها و آزادی پول‌هایی که در پی تحریم‌ها بلوکه شده‌اند اصرار دارد، در حالی که آمریکا اکنون مواضع خود را تغییر داده و به دنبال گزینه‌ای به جای مالکی و معرفی کسی غیر از او که بتواند دولت وحدت ملی تشکیل دهد، رفته است.

در اینجا تهران با ربط داده شدن همکاری در عراق با توافق در پرونده هسته‌ای‌اش نیم نگاهی نیز به سوریه دارد. اگر ایران حاضر باشد دست از حمایت از مالکی بردارد که تا به این لحظه این گونه به‌نظر نمی‌رسد و او را هم پیمانی مهم برای خود در منطقه و عراق می‌داند، قطعا تن به جانشینی کسی خواهد داد که به هم پیمانی حلقه تهران - بغداد - دمشق پایبند باشد و برای حفظ این هم‌پیمانی تلاش کند.

تهران اکنون بر این اعتقاد است که آمریکایی‌ها به دلیل فشارهای داخلی و اروپایی برای ممانعت از گسترش تروریسم و تبدیل شدن عراق به قطب تروریست‌ها که به مثابه بمب ساعتی در برابر امنیت کشورشان محسوب می‌شوند، مجبورند که در عراق دخالت کنند و برای اینکه آنچه در عراق می‌گذرد می‌تواند به سرعت به یک جنگ بزرگ منطقه‌ای تبدیل شود و این مساله می‌تواند تهدیدی بزرگ برای منافع آمریکا در منطقه به حساب آید، تهران به خوبی می‌داند که اکنون فرصتی برایش به وجود آمده تا با ورود تمام عیار به عرصه عراق قدرت خود را در منطقه تقویت کرده و اوضاع را به سود خود در خاورمیانه تغییر دهد.

از آن سو آمریکایی‌ها نیز گمان می‌کنند که ایرانی‌ها به آنها نیاز دارند برای همین فکر می‌کنند که ایرانی‌ها مجبورند شرایط آنها را برای تعدیل اولویت‌هایشان در عراق و سوریه قبول کنند؛ چراکه در غیر این صورت ممکن است که همه تلاش‌هایی که تاکنون برای حفظ ارتباط مناطق شیعی با یکدیگر کرده‌اند از بین برود.

هر چه باشد در گرفتن جنگ داخلی نه به مصلحت ایران است و نه به سود اقتصاد آن و نه به سود منطقه و نه می‌تواند به تهران برای گشودن جبهه‌های جدید کمک کند. برای همین می‌توانیم بگوییم که منطقه در انتظار تفاهم‌ها شاید هم اتفاقات ناگهانی است.

منبع: الحیات/ دیپلماسی ایرانی