سناریوهای هسته‌ای در فاز آخر مذاکرات

با ورود وزرای خارجه آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان به وین، فاز آخر و سر‌نوشت ساز مذاکرات هسته‌ای کلید خورد پیشرفت 60 تا 65 درصدی متن توافق

یکشنبه بزرگ

گروه دیپلماسی: دوازدهمین روز از ششمین دور مذاکرات فشرده ایران و ۱+۵ موسوم به وین ۶ در حالی امروز در هتل کوبورگ از سر گرفته می‌شود که قرار است جان کری وزیر امور خارجه آمریکا به همراه وزرای خارجه سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان به این مذاکرات بپیوندند تا طرفین درباره موضوعات اختلافی باقیمانده در سطح عالیرتبه‌ها و بدون حضور وزرای خارجه چین و روسیه در «یکشنبه بزرگ» تصمیم‌گیری کنند.

موضوعی که کاخ سفید نیز به آن اشاره و ابراز امیدواری کرده است که سفر کری بتواند روند مذاکرات هسته‌ای ایران را تسریع بخشد. در این میان خبرها حکایت از پیشرفت مذاکرات بر سر نگارش متن توافق، کاهش پرانتزها و اتفاق‌نظر ۱+۵ برای دستیابی به یک توافق معتبر، جامع و پایدار دارد. موضوعی که لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه به آن اشاره کرد و سید عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران نیز از توافق ۶۰ تا ۶۵ درصدی بر سر متن توافق خبر می‌دهد.

به گزارش «ایرنا»، سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با بیان اینکه در نگارش متن توافق جامع پیشرفت نسبتا خوبی داشته‌ایم، گفت: «در موضوعات اساسی و جدی هنوز پیشرفتی صورت نگرفته است.» معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه که در وین به‌سر می‌برد، افزود: «در مسائل محتوایی پیشرفت داشته‌ایم، البته درباره مسائل اصلی محتوایی، هنوز به توافق کامل نرسیده‌ایم.» عراقچی با بیان اینکه درباره بیش از

۶۰ تا ۶۵ درصد متن، توافق شده است، گفت: «البته این به آن معنی نیست که در مسائل محتوایی پیشرفت کرده‌ایم؛ در نگارش متن پیشرفت داشته‌ایم، اما موضوعاتی که باقی مانده‌اند وزنشان سنگین است.» عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای که در گفت‌وگویی تلویزیونی سخن می‌گفت، افزود: «امیدوار هستیم طی روزهای آینده که قرار است وزرای خارجه برخی کشورهای گروه۱+۵ به وین بیایند، بتوانیم در مذاکراتی که مستقیما با این وزرا انجام می‌شود، در مسائل محتوایی پیشرفت داشته باشیم.»

درباره محتوا به توافق کامل نرسیده‌ایم

معاون وزیر امور خارجه درباره دیدگاه‌های طرف مقابل در مورد موضوعات اختلافی همچون جدول زمان‌بندی رفع تحریم‌ها و جدول مربوط به عادی شدن پرونده هسته‌ای ایران گفت: «ما در مسائل اصلی محتوایی هنوز به توافق کامل نرسیده‌ایم؛ بحث‌هایی درباره راه‌حل‌ها و گزینه‌های مختلف صورت گرفته است، اما هنوز نتوانسته‌ایم به برداشت و نظری واحد برسیم.» عراقچی تاکید کرد: «مذاکرات با جدیت ادامه دارد، ما کاملا مصمم هستیم و آن را با جدیت دنبال می‌کنیم، البته از مواضع اصولی و آنچه مربوط به حقوق مردم ایران است، کوتاه نخواهیم آمد و قصد عدول از آنها را نداریم.» عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای افزود: «طرف مقابل نیاز دارد آمادگی برای تصمیمات جدی و مشکل را پیدا کند و امیدواریم با آمدن وزرای خارجه کشورهای ۱+ ۵ به وین تا پیش از ۲۰ جولای این اتفاق بیفتد.»

در صورت نیاز مذاکرات ادامه می‌یابد

این مقام ارشد وزارت امور خارجه در خصوص تمدید احتمالی مذاکرات تاکید کرد: «اگر طبق برنامه بتوانیم تا ۲۹ تیر (۲۰ ژوئیه) به توافق برسیم و کار را تمام کنیم، به این معنی است که وزرای خارجه باید هفته بعد دوباره بازگردند و اگر هم تا این تاریخ به توافق نرسیم، بستگی دارد، در چه شرایطی باشیم. اگر ببینیم که نیاز است چند روزی مذاکره ادامه داشته باشد، این کار را خواهیم کرد.» عراقچی افزود: «اما اگر احساس کردیم که مذاکره فایده‌ای ندارد و زیاده‌خواهی‌های طرف مقابل پایانی ندارد و امکان توافق وجود ندارد، همان‌طور که پیش از این هم گفته‌ایم از نظر ما فاجعه‌ای رخ نداده و دنیا به آخر نرسیده است و ما به برنامه‌های خود ادامه خواهیم داد.»

انتظار ما به نتیجه رسیدن مذاکرات است

همزمان علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵، مذاکرات سختی است، گفت انتظار ما این است که مذاکرات وین ۶ به نتیجه برسد. معاون رئیس‌جمهوری دیروز (شنبه) در حاشیه مراسم گرامیداشت آیت‌الله محمد محمدی گیلانی در پاسخ به «ایرنا» درباره ارزیابی از حضور وزرای خارجه ۱+۵ در این دور از مذاکرات در وین افزود: «ایران حرف منطقی دارد و انعطاف لازم را هم از خود نشان داده است و اگر این مذاکرات به نتیجه نرسد، مسوول شکست آن، طرف مقابل است.»

صالحی در پاسخ به پرسشی درباره پیشنهاد ایران برای نصب ۸ هزار سانتریفیوژ نسل ۶ گفت: «نیاز عملی خودمان را در ارتباط با غنی‌سازی طبق برنامه اقدام مشترک ژنو اعلام کرده‌ایم و مقام معظم رهبری اعلام کرده‌اند باید ۱۹۰ هزار سو باشد.» رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: «اینکه چه تعداد سانتریفیوژ برای ۱۹۰ هزار سو لازم است بستگی به قدرت ماشین‌های سانتریفیوژ دارد، در‌صورتی‌ که از ماشین‌های با توان ۱۰ سو استفاده کنیم ۱۹ هزار سانتریفیوژ لازم است و اگر از ۲۴ سو استفاده کنیم ۸ هزار سانتریفیوژ می‌شود.»

اتفاق‌نظر ۱+۵ برای حصول توافق

از سوی دیگر لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه گفت: اعضای گروه ۱+۵ برای دستیابی به یک توافق معتبر، جامع و پایدار با ایران پیرامون فعالیت‌های هسته‌ای این کشور مصمم هستند و اتفاق‌نظر دارند. به گزارش «ایرنا» به نقل از خبرگزاری فرانسه، رومن نادال سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور نیز چندی پیش تاکید کرد همه اعضای گروه ۱+۵ نسبت به دستیابی به یک توافق جامع و پایدار با ایران اتفاق‌نظر دارند. وزیر امور خارجه فرانسه نیز پیش از این در سخنانی به نمایندگان این کشور گفته بود: «گروه ۱+۵ تاکنون عملکرد و رفتاری هماهنگ داشته است، هر چند طی روزهای گذشته اختلاف دیدگاهی بین برخی اعضای این گروه و روسیه پیش آمده است.» موضوعی که پیش‌تر وزیر امور خارجه آلمان به آن واکنش نشان داد و از هماهنگی مواضع ۱+۵ خبر داد.

کری با ظریف دیدار می‌کند

همزمان سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که جان کری در سفرش به وین با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران دیدار خواهد کرد. به گزارش «ایسنا»، به نقل از خبرگزاری فرانسه، ماری‌هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در ایمیلی ضمن تایید سفر جان کری وزیر امور خارجه این کشور به وین گفت که او با محمدجواد ظریف دیدار خواهد کرد.‌هارف همچنین گفت: «جان کری قرار است، تمایل ایران را برای برداشتن گام‌های قابل راستی‌آزمایی و معتبر که بتواند گفته‌هایش را در خصوص ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای‌اش تایید کند، ارزیابی کند.»

از سوی دیگر همزمان کاخ سفید ابراز امیدواری کرد سفر کری به وین بتواند روند مذاکرات هسته‌ای ایران را تسریع بخشد. به گزارش «ایسنا»، جاش ارنست، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید گفت: «جان کری قرار است این هفته به مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ در وین بپیوندد. او قرار است تمایل ایران برای پیشبرد مذاکرات را ارزیابی کند.» ارنست یادآور شد: «با وجود تعلل در مذاکرات میان مقامات ۶ قدرت جهانی درمورد آینده تحریم‌های ایران، کاخ سفید امیدوار است، سفر جان کری به وین بتواند به روند مذاکرات هسته‌ای ایران سرعت بخشد.» او ادامه داد: «با توجه به وجود شانس به نتیجه رسیدن مذاکرات در مدت زمان مقرر انتظار می‌رود که مذاکره‌کنندگان تا پایان ضرب‌الاجل ۲۰ ژوییه به تلاش‌های خود ادامه دهند.» ارنست همچنین در این کنفرانس خبری اطمینان داد که باراک اوباما از تلاش‌های کنگره برای مشارکت در لغو تحریم‌ها علیه ایران استقبال می‌کند و کاخ سفید این مذاکرات را تا زمانی که لازم باشد، ادامه خواهد داد.

کنگره به‌دنبال تمدید توافق

از سوی دیگر خبرگزاری رویترز به نقل از قانون‌گذاران و اعضای کنگره آمریکا اعلام کرد که کنگره از تمدید توافق اولیه ایران و گروه ۱+۵ حمایت خواهد کرد. به گزارش«ایسنا»، معاونان قانون‌گذاران و اعضای کنگره آمریکا به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که مجلس نمایندگان به‌رغم درخواست‌های جمهوری‌خواهان و برخی دموکرات‌ها برای کنار گذاشتن مذاکرات هسته‌ای و بازگشت به تحریم‌های سخت علیه تهران از تمدید توافق اولیه ژنو حمایت خواهند کرد. سناتور دیان فین اشتاین رئیس کمیته اطلاعات سنا در این باره گفت: «من کاملا متقاعد شدم که این مذاکرات باید تا به نتیجه رسیدن ادامه پیدا کند.» براساس گزارش رویترز، اوایل سال جاری رهبران سنا از طرح ارائه شده رابرت منندز و مارک کیرک، دو سناتور تندرو که خواستار توقف کامل صادرات نفت ایران شده بودند، جلوگیری کردند. در این طرح همچنین اختیارات رئیس‌جمهور آمریکا را برای چشم‌پوشی از تحریم‌های ایران در‌صورتی‌که تهران توافق اولیه را نقض کند، کاهش می‌داد. معاونان اعضای سنا و مجلس نمایندگان گفتند که انتظار دارند قوی‌ترین هم‌پیمانان دموکرات اوباما از تمدید این توافق حتی اگر شامل کاهش تحریم‌ها علیه ایران باشد تا زمانی که دولت مشخصا اعلام کند که مذاکرات پیشرفت داشته است، حمایت کنند. نزدیک به ۸۰ درصد اعضای مجلس نمایندگان آمریکا در نامه‌ای خطاب به باراک اوباما، رئیس‌جمهور این کشور رایزنی‌های بیشتر دولت درباره مذاکرات هسته‌ای ایران را خواستار شدند و گفتند که هرگونه لغو تحریم‌ها علیه ایران باید به تصویب کنگره برسد.

تبدیل گاز اورانیوم به اکسید

همچنین منابع دیپلماتیک اعلام کردند که ایران اقدام اولیه برای راه‌اندازی یک نیروگاه اورانیوم را با هدف عمل به تعهداتش در توافق اولیه ژنو به کار گرفته است. به گزارش «ایسنا»، به نقل از «خبرگزاری رویترز» راه‌اندازی این نیروگاه نشان می‌دهد که تهران به توافق اولیه‌اش با گروه ۱+۵ که در ۲۴ نوامبر سال ۲۰۱۴ در ژنو به دست آمد، عمل می‌کند. از این‌رو ایران برای عمل به تعهداتش نیازمند تاسیساتی است که بتواند ذخایر اورانیوم خود را به میزان ذکر شده درتوافق اولیه ژنو برساند.

ایران برای اینکه بتواند تبدیل گاز اورانیوم به پودر اکسید را انجام دهد، ساخت یک تاسیسات در نزدیکی شهر اصفهان را آغاز کرده است.

سناریوهای هسته‌ای در فاز آخر مذاکرات