رایزنی دیپلماتیک ایران برای پایان بحران غزه

گروه دیپلماسی: در شرایطی که حملات رژیم صهیونیستی به غزه وارد ششمین روز می‌شود، حسن روحانی دیروز و در پنجمین روز این حملات، رایزنی‌های خود را با استفاده از اهرم‌های دیپلماتیک، در این باره و برای برون‌رفت از بحران غزه آغاز کرد،اگرچه جنایات این رژیم به‌دلیل همزمانی با برگزاری جام‌جهانی فوتبال در برزیل، از سوی برخی رسانه‌ها با پوشش خبری کمتری مواجه شد ،اما جمهوری اسلامی ایران با اعلام موضع دراین‌باره، جنایات رژیم صهیونیستی در غزه را محکوم کرد؛ موضوعی که به نظر می‌رسد با هدف تاثیرگذاری بر افکار عمومی‌جهان انجام شده است. حسن روحانی رئیس‌جمهور بامداد دیروز، در گفت‌وگوهای تلفنی جداگانه‌ای با «رجب طیب اردوغان» نخست وزیر ترکیه، «شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح» امیر کویت و «سوسیلو بامبانگ یودهویونو» رئیس‌جمهوری اندونزی، دیپلماسی منطقه‌ای خود را در این باره آغاز کرد.

او در گفت‌وگو با اردوغان، ظلم و جنایت رژیم صهیونیستی در نوار غزه را غیرقابل تحمل دانسته و با انتقاد از سکوت شورای امنیت سازمان ملل، لزوم فعال شدن دبیر کل سازمان ملل در این زمینه را مورد تاکید قرار دادند.

روحانی همچنین از آمادگی ایران برای استفاده از همه ظرفیت‌های خود و نیز ظرفیت جنبش غیرمتعهدها با همکاری ترکیه خبر داد و بر ضرورت فعال شدن کشورهای اسلامی و سازمان کشورهای اسلامی در این زمینه تاکید کرد.

رئیس‌جمهوری همچنین گفت: «باید به هر قیمتی شده توقف حملات صهیونیست‌ها را دنبال کرده و راهی پیدا کنیم تا کشورهای منطقه بتوانند به مردم غزه کمک‌های نوع‌دوستانه به‌ویژه در زمینه پزشکی را انجام دهند.» رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه نیز در این گفت‌وگوی تلفنی با تاکید بر لزوم اتفاق و اتحاد تمامی جهان اسلام با یکدیگر، بر لزوم همکاری و همیاری و یکدستی کشورهای اسلامی تاکید کرد و گفت: ترکیه برای توقف آن آماده هرگونه همکاری مشترک است.

از سوی دیگر، رئیس‌جمهوری در پیامی به روسای کشورهای اسلامی، خواستار به‌کارگیری همه توان جهان اسلام برای لغو فوری و کامل محاصره نوار غزه و کمک به مردم مظلوم فلسطین شد.

حسن روحانی همچنین علاوه بر فعال کردن دیپلماسی منطقه‌ای ایران در این زمینه، از ظرفیت ریاست دوره‌ای جنبش عدم تعهد که بر عهده او است، نیز استفاده کرد؛ رئیس‌جمهوری با صدور بیانیه‌ای از سوی جنبش عدم تعهد، به عنوان رئیس این جنبش، ضمن محکومیت شدید جنایات سازمان یافته صهیونیست‌ها علیه فلسطینیان، از همه نهادها و مجامع مسوول منطقه‌ای و بین‌المللی خواست تا در اسرع وقت به وظایف قانونی و انسانی خود، در راستای لغو فوری و کامل محاصره نوار غزه و ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه به مردم فلسطین عمل نمایند.

متن کامل این بیانیه در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک منتشر شده است.

با این همه روحانی دستور ویژه‌ای نیز برای محمدجواد ظریف داشت؛ او با صدور این دستور به وزیر خارجه ایران که هم اکنون و در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ در وین پایتخت اتریش به سر می‌برد، از او خواست تا کلیه امکانات جنبش عدم تعهد برای محکومیت و مقابله با جنایات صهیونیست‌ها درحمله نظامی بیرحمانه به نوارغزه به‌کارگرفته شود.

دست به‌کار شدن دولت جمهوری اسلامی‌ایران با استفاده از همه اهرم‌های دیپلماتیک، برای ایجاد همگرایی منطقه‌ای و دینی در خاورمیانه از یکسو و شکل دهی به افکار عمومی‌جهان از سوی دیگر، نکاتی است که در این میان اهمیت می‌یابد؛ مقاومت اسلامی‌فلسطین، حماس، پس از شکل‌گیری بهار عربی در برخی کشورهای عربی منطقه، به دلیل نزدیک بودن به جریان اخوان‌المسلمین، از ایران فاصله گرفته و در عین حال به کشورهایی چون مصر، ترکیه و قطر نزدیک شده‌اند. در همین حال می‌توان گفت که روابط ایران و حماس از زمان آغاز بحران و ناآرامی‌های داخلی در سوریه در فروردین ۱۳۹۰ تاکنون به سردی گراییده است. ایران به‌طور جدی در بحران داخلی سوریه، از حکومت بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه در مقابل مخالفان حمایت کرده و این در شرایطی است که حماس در ابتدا سکوت و سپس به حمایت علنی از مخالفان اسد پرداخت. همچنین با آغاز جنگ داخلی در سوریه، حماس، دفتر مرکزی خود را که در دمشق قرار داشت به دوحه قطر منتقل کرد. خالد مشعل و دیگر رهبران حماس نیز که تا پیش از این در سوریه مستقر بودند با آغاز بحران سوریه، به دوحه رفتند.

با این همه، سران حماس پس از کودتای مصر و سقوط دولت قانونی احمد مرسی و نیز شکست پروژه ساقط کردن بشار اسد در سوریه، چرخش سیاسی دیگری را در قبال ایران در پیش گرفتند؛ حماس یک بار دیگر تلاش کرد که خود را به جمهوری اسلامی‌ایران به عنوان یکی از حامیان اصلی خود نزدیک کند؛ موضوعی که با تقاضای سفر اعضای حماس به تهران قوت گرفت.

این در شرایطی است که اخبار ضد و نقیضی درباره پاسخ ایران به این سفر منتشر شد؛ روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن آبان‌ماه سال گذشته، به نقل از یک مقام مسوول در جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، حماس، از مخالفت ایران با سفر خالد مشعل به تهران خبر داد. این مقام مسوول گفت: «مقامات ایران گفته‌اند که به دلیل داشتن مشغله کاری، خواستار انجام این سفر در زمان دیگری هستند. مقامات ایرانی به‌طور کامل با انجام این سفر مخالفت نکرده‌اند.» حماس در شرایطی روابط خود با تهران را کاهش داد که جمهوری اسلامی‌ایران همواره اعلام کرده است که نخست‌وزیر حماس را به عنوان یک مقام رسمی‌دولت فلسطین به رسمیت می‌شناسد.

حال اما براساس رایزنی‌های روحانی با سران برخی کشورهای اسلامی، آنچه اهمیت دارد، میزان همکاری کشورهای اسلامی و نیز کشورهای منطقه برای برون‌رفت از این بحران منطقه‌ای است؛ رایزنی‌هایی که با تلاش‌های دیپلماتیک روحانی برای کاهش فشار بر غزه با استفاده از تنویر افکار عمومی‌جهان صورت می‌گیرد.