ظریف: هیچ توافقی بدون لغو تحریم‌ها عملیاتی نمی‎شود

در شرایطی که مطابق گفته معاون وزیر خارجه ایران قرار است نشست بعدی ایران و ۱+۵ همزمان با نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک برگزار شود، محمدجواد ظریف تاکید کرد:«هیچ توافقی عملیاتی نخواهد شد مگر اینکه این ۵ کشور عضو شورای امنیت که در مذاکرات حضور دارند تعهد خود را مبنی بر لغو تحریم‌ها عملیاتی کنند.» گروه دیپلماسی: یک سال پیش و همزمان با برگزاری نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، با سفر حسن روحانی، محمدجواد ظریف و هیات هسته‎ای همراه به نیویورک، بن‌بست مذاکرات هسته‎ای شکست و تیم هسته‎ای ایران و طرف ۱+۵ نشستی را برگزار کردند که مقدمه‎ای بود برای نشست‎های بعدی از ژنو تا وین ۶. اکنون نیز قرار است در این مدت تمدید شده چهار ماهه، دور بعدی مذاکرات در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شود. در این رابطه عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه با اعلام این خبر که این مذاکرات در سپتامبر در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل برگزار می‏‎شود، گفت:« ممکن است نشست در سطح وزرا باشد اما پیش از آن مذاکرات دوجانبه با طرف‎های اعضای ۱+۵ برگزار می‎شود که هنوز زمان و مکان آن مشخص نیست.» این در شرایطی است که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز پس از دیدار با وزیر خارجه رومانی، ضمن تایید خبر دیدار دوجانبه‌اش با کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «هنوز زمان و مکان این دیدار دوجانبه قطعی نشده است ولی قبل از، ازسرگیری مذاکرات با ۱+۵ با خانم اشتون مروری بر روند مذاکرات خواهیم داشت. همچنین مذاکرات دوجانبه با کشورهای ۱+۵ خواهیم داشت.» همچنین سرپرست تیم هسته‎ای ایران درباره مساله لغو تحریم‎ها و اظهارات جمشید ممتاز، مشاور حقوقی ایران در مذاکرات هسته‌ای مبنی بر اینکه گروه ۱+۵ نمی‌تواند تحریم‌های مصوب شورای امنیت را لغو کند، تاکید کرد: «هیچ توافقی عملیاتی نخواهد شد مگر اینکه این ۵ کشور عضو شورای امنیت که در مذاکرات حضور دارند تعهد خود را مبنی بر لغو تحریم‌ها عملیاتی کنند. این نکته در همه مذاکرات مشخص بوده است.» به گزارش ایسنا، مطابق توضیحات وزیر خارجه، کشورهای ۱+۵ خود نمی‌توانند تحریم‌های شورای امنیت را لغو کنند، اما این ۵ کشور عضو دائم شورای امنیت که در مذاکرات حضور دارند، متعهد هستند که تمامی تحریم‌ها را لغو کنند و برای لغو تحریم‌ها با مراجعه به شورای امنیت و با استفاده از مکانیزم‌های شورا برای لغو تحریم‌ها تلاش خواهند کرد.

اجماع میان 5 عضو شورای امنیت ایجاد نخواهد شد

این در شرایطی است که در این همایش دکتر جمشید ممتاز، مشاور حقوقی وزارت امور خارجه تاکید کرد «اجماعی که بین پنج عضو دائم شورای امنیت از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ به وجود آمد و حاصل آن قطعنامه‎های مصوب شورای امنیت است، مطمئنا اکنون با اثبات حسن نیت ایران، دوباره ایجاد نخواهد شد.» همچنین ممتاز با بیان این موضوع که در صورت به توافق نرسیدن مذاکرات، غنی سازی ۵ درصد ادامه می‎یابد، گفت حتی اگر ضرورت ایجاب کند بالاتر از ۵ درصد نیز انجام می‏شود. به گزارش ایرنا، این مقام وزارت خارجه اضافه کرد: «اگر تحریم‏ها به حالت تعلیق درنیامد، مشروعیت تحریم‎ها با اثبات حسن نیت ایران، شدیدا تحت تاثیر قرار خواهد گرفت، همانطور که در گذشته نیز مشروعیت برخی قطعنامه‎های فصل هفت شورای امنیت با اثبات حسن نیت مخاطب مورد بی توجهی برخی دولت‏ها قرار گرفت و نهایتا کان لم یکن شد.»

طرف مقابل جدی است

در عین حال عباس عراقچی که روز دوشنبه در حاشیه همایش بزرگداشت روز جهانی انسان‌دوستی در جمع خبرنگاران صحبت می‎کرد با بیان اینکه زمان، مکان و سطح دور بعدی مذاکرات با ۱+۵ هنوز تنظیم نشده است، تاکید کرد که باید در مذاکرات به دنبال یک راه حل خلاقانه بود. به گزارش«ایرنا»، عراقچی ادامه داد: «طرف مقابل به اندازه کافی در مذاکرات جدی بوده و تلاش ما این است که مذاکرات را تمام کنیم ولی هنوز مشکلاتی وجود دارد.»

امیدوار هستیم

همچنین به گفته این مقام مذاکره‌کننده همچنان اختلاف نظرهایی میان طرفین وجود دارد اما با این حال هیات ایرانی با اعتماد به نفس و امیدوار در مذاکرات حاضر خواهد شد. عراقچی می‏گوید: «هنوز سخت است تا راه حلی پیدا کنیم اما ما امیدوار هستیم.» یک سال پیش اولین مذاکره هسته‎ای ایران با قدرت‎های جهانی پس از به قدرت رسیدن حسن روحانی در خلال سفر هیات ایرانی برای شرکت در کنفرانس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل انجام شد؛ هرچند این دور از مذاکرات بسیار کوتاه(۳۰ دقیقه) و تنها برای معرفی هیات تازه ایرانی بود اما به دلیل برگزاری در سطح وزیران خارجه و جلسه خصوصی بین جان کری و محمدجواد ظریف، وزیران خارجه ایالات متحده و ایران که پس از این دور از مذاکرات انجام شد، بسیار خبرساز شد. همه شرکت‌کننده‎ها پس از این مذاکرات ابراز امیدواری کردند تا موضوع هسته‎ای ایران سریع‌تر حل شود. اکنون نیز با گذشت یک بازه زمانی یکساله دوباره قرار است هیات‎های ایرانی و اعضای ۶ قدرت جهانی در نیویورک مذاکرات‏شان را ادامه دهند. با توجه به صحبت‎های مقامات دو طرف بسیار امید می‏رود که طی این دور از مذاکرات نیز پیشرفتی در روند گفت‌وگوها حاصل شود.

می‌توانیم تا ۳ آذر به نتیجه برسیم

از دیگر سو، مجید تخت‌روانچی، مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران نیز با اعلام آمادگی ایران برای ادامه مذاکرات و با تاکید بر اینکه مذاکره‌کنندگان ایرانی در چارچوب و بر اساس خطوط قرمز مذاکره می‎کنند، گفت: «اگر طرف مقابل حسن نیت داشته باشد، می‎توانیم تا ۳ آذر به نتیجه برسیم.» به گزارش خبرگزاری فارس، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه در همایش ملی واکاوی روند پیشبرد سیاست هسته‎ای ادامه داد: «اگر به نتیجه هم نرسیم، انتهای دنیا نخواهد بود و حسن نیت ایران برای دنیا روشن خواهد شد.» در ادامه معاون وزیر خارجه «موضوع هسته‏ای» را از «اولویت‎های» دولت یازدهم برشمرد و گفت: «ما از ابتدا گفته بودیم به دنبال این هستیم که به موضوع برد- برد برسیم و می‌خواهیم تضمین دهیم برنامه ما صلح آمیز است و در عین حال از حق و حقوق خود استفاده کنیم.» تخت‌روانچی نفس شروع مذاکرات از سال گذشته و توافق اولیه در ژنو را آغازی بر پایان پروژه ایران‌هراسی و پایان تحریم‏ها عنوان کرد.

اهمیت گزارش آژانس

همچنین اوایل هفته جاری یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای برای دیدار با مقامات بلند پایه ایرانی و بررسی انجام تعهدات ایران، سفری به تهران داشت. در این راستا تخت‌روانچی درباره تاثیر گزارش‎های آژانس بر روند مذاکرات می‏گوید: «آنچه مشخص است این است که گزارش‎های آژانس به عنوان اسنادی بین المللی مورد توجه کشورها و اعضای این آژانس است.» روانچی افزود: «گزارش‎های آژانس به خوبی و به روشنی تعیین می‏کند که ایران به تعهدات خود در مذاکره با ۱+۵ عمل کرده است. » تخت‌روانچی، سفر آمانو به تهران را در راستای همکاری‏های ایران و آژانس ارزیابی و تاکید کرد که همه چیز طبق توافقات ایران و ۱+۵ پیش می‏رود. در ادامه این نشست، معاون وزیر خارجه درباره رفع تحریم‎های غیرقانونی علیه ایران گفت که این اقدام به صورت مرحله به مرحله و طبق چارچوب توافق ژنو (برنامه اقدام مشترک) در حال انجام است. مانند رفع تحریم‎های پتروشیمی؛ ضمن اینکه در کنار آن نیز به صورت مرتب در طول این ۶ ماه و ۴ ماه آینده توافق شده دارایی‏های ایران در حال آزاد شدن است. در نهایت به گفته این مقام مذاکره‌کننده «اجرای پروتکل الحاقی» در حال حاضر در دستور کار نیست.