رد وتوی رئیس‌جمهور  مغایر با پرستیژ آمریکا است

علی بیگدلی استاد دانشگاه شهید بهشتی حزب جمهوری‌خواه آمریکا که با دراختیار گرفتن اکثریت کنگره در آمریکا، امروز بیش از گذشته فضای تاثیرگذاری بر سیاست‏های باراک اوباما، رئیس‌جمهور دموکرات را در اختیار دارد، از روز گذشته کارش را در کنگره جدید آغاز کرد. وقتی که دموکرات‎ها نتوانستند در انتخابات میان دوره‎ای کنگره آرای لازم را کسب کنند و هر دو مجلس نمایندگان و سنا به دست جمهوری‌خواهان افتاد، مشخص بود که آنها به انتقاد از نوع عملکرد سیاست خارجی آمریکا به‌ویژه در مورد مساله هسته‌ای ایران خواهند پرداخت؛ زیرا به‌طور کلی جمهوری‌خواهان به دلایل مختلف ضداسلام، ضدشرق و به‌خصوص ضدایران هستند؛ دلیل عمده آن نیز سیاست‎های خصمانه جمهوری اسلامی علیه رژیم اسرائیل است. بنابراین روی کار آمدن جمهوری‌خواهان که شاخه تندروی تی‌پارتی را نیز شامل می‌شود، کار را برای گفت‌وگوهای هسته‏ای ایران دشوارتر خواهد کرد؛ زیرا اعضای تی‌پارتی که جزو سرمایه‌داران عمده آمریکا هستند و اکثرا نیز یهودی و صاحب لابی‎های قدرتمندند، با باراک اوباما روابط غیردوستانه‏ای دارند. از جمله دلایل مخالفت‎های اخیر جمهوری‌خواهان و تی پارتی با رئیس‌جمهور آمریکا نیز نخست به تصویب قانون مهاجرت‌ها مربوط می‌شود و سپس نیز مسائلی همچون مماشات اوباما در مورد حمله به سوریه و کوتاهی‌اش در برابر روسیه در رابطه با اوکراین را در برمی‎گیرد. سال‎های گذشته یکی از اختلافات بین اوباما و کنگره مساله دخالت نظامی در سوریه بوده است؛ مجموعه جمهوری‌خواهان در ایالات‌متحده به دخالت نظامی در سوریه علاقه داشتند ولی اوباما با دخالت نظامی در این کشور مخالف بود و دست به چنین اقدامی نزد. درواقع جمهوری‌خواهان با مانور بر این مسائل توانستند اکثریت آرا را از آن خود کنند و از آرای دموکرات‎ها بکاهند. اما در مورد پرونده هسته‎ای ایران، با در نظر گرفتن محتوای پرونده و توافقات و گزارش‎های آژانس، فعلا نمایندگان کنگره نمی‎توانند در روند مذاکرات خللی ایجاد کنند؛ همچنین باراک اوباما پیش از این تاکید کرده بود که اگر قطعنامه‌ای علیه ایران در طول مذاکرات به رای گذاشته شود آن را وتو خواهد کرد. این در شرایطی است که دو سوم نمایندگان اگر هم رای باشند، می‎توانند وتوی رئیس‌جمهور را رد کنند. در عین حال باوجود اینکه اکنون برخی دموکرات‏های کنگره نیز با سیاست‎های اوباما موافق نیستند؛ اما باز هم نمی‎توان با قاطعیت گفت که دو سوم مخالف سیاست‎های رئیس‌جمهور در قبال مساله ایران هستند؛ همچنین اگر اوباما قطعنامه‎ای را وتو کند، بعید است که نمایندگان وتوی او را رد کنند؛ زیرا این مساله مغایر با حیثیت و پرستیژ ایالات‌متحده آمریکا است که وتوی رئیس‌جمهور را نپذیرند. درواقع در آمریکا سه مساله برای مردم و سیاستمداران مقدس است و اهمیت بسیاری دارد: ۱- پرچم،۲- رئیس‌جمهور و ۳- قانون اساسی. با این تفاسیر به نظر می‏رسد کنگره تنها در صورتی در مذاکرات سنگ‌اندازی کند که آژانس گزارش دهد ایران به تعهداتش عمل نکرده است؛ اما تا به امروز هم ایران و هم کشورهای ۱+۵ به تعهداتشان عمل کرده‎اند و فعلا شرایط برای دخالت کنگره فراهم نیست.