کری: کنگره در مذاکرات دخالت نکند جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا/ عکس: AFP

گروه دیپلماسی: در شرایطی که کنگره آمریکا تلاش دارد تا با تصویب طرحی جدید بر توافق هسته‌ای احتمالی میان ایران و شش قدرت جهانی نظارت داشته باشد، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، روز یکشنبه ۲۳ فروردین ماه از نمایندگان کنگره این کشور خواست تا زمان نهایی شدن مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵، در این مذاکرات مداخله نکنند. جان کری در گفت‌وگو با شبکه «سی‌بی‌اس» تاکید کرد: «فکر می‌کنم، آنها (نمایندگان کنگره) لازم است که آتش‌بس داده و بگذارند در دو ماه و نیم آینده ما بدون مداخله مذاکره کنیم و کار را به اتمام برسانیم.» اکثر نمایندگان جمهوری‌خواه به همراه شماری از دموکرات‌ها در کنگره آمریکا منتقد رویکرد و مذاکرات هسته‌ای با ایران هستند.

در مقابل باب منندز، سناتور تندروی آمریکایی در گفت‌و‌گو با شبکه خبری «فاکس نیوز» گفت که قصد ندارد از طرح نظارت کنگره بر توافق هسته‌ای با ایران، عقب‌نشینی کند. به گزارش نشریه آمریکایی «هیل» بر اساس طرح کورکر - منندز، کنگره حق خواهد داشت در توافق هسته‌ای ۱+۵ و ایران دخالت کند.

به گزارش خبرگزاری فارس، منندز در گفت‌و‌گو با شبکه خبری «فاکس نیوز» گفت: «فکر می‌کنم رئیس‌جمهوری محاسبات نادرستی داشته است. هنگامی‌ که شما آغوش خود را به سمت آنها(ایران و کوبا) باز می‌کنید، اما آنها با مشت به شما حمله می‌کنند.» او همچنین با حمایت از طرح نظارت کنگره بر توافق هسته‌ای گفت که چنین لایحه‌ای به مذاکرات نهایی بین ایران و قدرت‌های جهانی آسیبی نخواهد رساند.

در همین حال طی روزهای اخیر مساله اختلاف روایت‌های ایران و آمریکا از تفاهم هسته‌ای در لوزان سوئیس انتقاد شماری از نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره را در پی داشته است.

دفاع کری از بیانیه لوزان

جان کری که یکشنبه شب، سه مصاحبه جداگانه با شبکه‌های مختلف داشت، در مصاحبه با شبکه سی‌بی‌اس آمریکا از بیانیه لوزان دفاع کرد و در پاسخ به این پرسش که روایت‌های متفاوتی از چارچوب تفاهم توسط ایران و آمریکا ارائه شده، گفت: «آنچه من تاکنون مطرح کردم فکت‌ها و عین واقعیت و آن چیزی بوده که وجود داشته است و از آنها دفاع خواهم کرد. در نهایت هم این توافق نهایی است که همه چیز را تعیین خواهد کرد.» این سخنان کری در پاسخ به صحبت‌های سناتور جمهوری‌خواه ایالت آریزونا، جان مک کین بود که چند روز پیش گفته بود ایرانی‌ها قصد توافق ندارند و «جان کری» متوهم است. جان کری که برای خوانده شدن بیانیه لوزان، ۹ روز در این شهر مانده و به گفته همکارانش، فشار زیادی را تحمل کرده بود به روزهای مذاکرات و برآیند آن هم اشاره کرد و گفت: «به نظر من در حال رسیدن به یک توافق خیلی خوب هستیم.»

وزیر خارجه آمریکا با حضور در برنامه «در پیشگاه ملت» (Face the Nation) شبکه سی‌بی‌اس گفت روسیه هم «فکت شیت» آمریکایی را تایید کرده و قرار است او این هفته کنگره را در جریان جزئیات آن قرار دهد. کری افزود: «نهایتا، واقعا این توافق نهایی است که همه چیز را روشن می‌کند.»

وزیر امور خارجه آمریکا ادامه داد: «ایران ثابت کرده که وقتی وارد توافقی می‌شود، به آن پایبند می‌ماند و این مساله اکنون که وارد مذاکرات ۲ ماه و نیم باقی‌مانده می‌شویم، حائز اهمیت است.» وزیر خارجه آمریکا با بیان اینکه تفاهم لوزان هنوز نهایی نیست، گفت: «اینها خطوط کلی و مولفه‌ها هستند.»

همزمان لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه در اظهاراتی از امضای توافق جامع هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ ابراز اطمینان کرد. به گزارش روزنامه لوپاریزین، فابیوس که در جریان مذاکرات از توافقی قوی و مستحکم حمایت می‌کرد به امضای نهایی توافق مطمئن است البته با این حال او احتمال بروز وقایع غیرمنتظره را در مسیر توافق نهایی که قرار است تا پایان ماه ژوئن (تیر ماه) حاصل شود، رد نکرد اما بروز آن را بعید دانست. همچنین «ارنست مونیز» وزیر انرژی آمریکا نیز روز یکشنبه در تلاش برای توجیه مفاد تفاهم هسته‌‌ای با ایران، با انتشار یادداشتی در روزنامه واشنگتن‌پست، از تفاهم ایران و گروه موسوم به ۱+۵ دفاع کرد.

فکت‌شیت ایران

از زمان پایان مذاکرات و بازگشت گروه مذاکره‌کننده به ایران، شماری از نمایندگان مجلس با امضای طوماری با انتقاد از مفاد تفاهمی که آمریکا جزئیات آن را منتشر کرده، خواستار انتشار جزئیات یا همان فکت‌شیت از سوی وزیر امور خارجه ایران شده‌اند اما روز گذشته علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران که در چند دور مذاکرات اخیر اتمی با گروه ۱+۵ نیز حضور داشت، آنچه را که در لوزان اتفاق افتاد نه توافق بلکه فهم مشترک نامید و گفت که «صحبت‌های او، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه و معاونش عباس عراقچی» فکت شیت و جزئیات توافق است.

صالحی که با برنامه «من طهران» شبکه خبری العالم وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت‌وگو می‌کرد، تاکید کرد که مسوولیت ارائه فکت شیت به عهده محمدجواد ظریف، مذاکره‌کننده ارشد ایران است. پیش از این صالحی گفته بود که فکت شیت (جزئیات مکتوب) مذاکرات در اختیار ظریف است و در صورت صلاحدید منتشر می‌کند.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در تازه‌ترین اظهارات درباره جزئیات تفاهم لوزان و مدت زمان اجرای توافق نهایی نیز گفت: «وقتی مذاکرات شروع شد آمریکایی‌ها بحث ۲۵ سال را پیش کشیده بودند ایران نیز بحث ۲ سال را. بالاخره در طول مذاکرات اینقدر این بحث ادامه یافت تا دو طرف نهایتا بر ۱۰ سال توافق کردند.»

در ادامه علی‌اکبر صالحی، با توجه به موضوع وجود اختلاف میان ایران و آمریکا درخصوص نتیجه تفاهم هسته‌ای در لوزان سوئیس تاکید کرد آنچه تا به اینجا انجام گرفته، فهم مشترک روی موضوعات مختلف بوده است و نه توافق. او افزود: «هرکسی می‌خواهد روایت خودش را از مذاکرات هسته‌ای داشته باشد.»

از سوی دیگر، هفته گذشته اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا در سخنانی گفته بود که آمریکا خواهان دسترسی به مراکز نظامی ایران است اما روز گذشته رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد جمهوری اسلامی اجازه بازدید از «تاسیسات نظامی و تاسیسات غیرهسته‌ای» را نخواهد داد.

لغو قطعنامه‌ها همان روز توافق

یکی از موارد اصلی اختلاف ایران و غرب، چگونگی لغو تحریم‌ها علیه ایران است. ایران خواهان لغو یکباره تحریم‌ها است ولی کشورهای ۱+۵ معتقدند تحریم‌ها باید به تدریج و مرحله به مرحله برداشته شود.

علی‌اکبر صالحی در این باره گفت: «این مساله روشن است. زمانی که توافق حاصل شد- و این را اعلام کرده‌اند- اولا قطعنامه‌های شورای امنیت لغو می‌شود - و این اصلا در گفت‌وگوها هست- بعد وارد مرحله اجرایی می‌شویم.»

به گفته وی در مرحله اجرایی یک سری اقدامات ایران باید انجام دهد و یک سری اقدامات نیز طرف غربی. صالحی درباره اینکه چه مقدار زمان می‌برد که طرف ایرانی به تعهداتش عمل کند و طرف دیگر نیز تحریم‌ها را رفع کند، توضیح داد: «ما تلاش می‌کنیم به ماه نرسد، اما ممکن است برخی به ماه برسد. مدتی طول می‌کشد و ما تلاش می‌کنیم این مدت را کاهش دهیم.» همچنین محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در سخنانی در نشست صبحانه کاری با گروهی از ایرانیان مقیم قزاقستان گفت که اصل تحریم‌ها توسط مردم ایران ناکارآمد شده است. او افزود: «تحریم‌ها به واقع شکسته است و امروز به دنبال سازوکار رفع تحریم‌ها هستیم.» به گزارش «ایسنا»، ظریف مذاکرات را صحنه بده و بستان دانست و گفت: «این‌گونه نیست که آنها همه خواسته‌های ما را بپذیرند و ما نیز به همه خواسته‌های خود برسیم.»

تحریم‌های ایالتی، مشکل جدید کاخ سفید

همزمان با نزدیک شدن ایران و آمریکا به یک توافق نهایی، خبرگزاری رویترز در گزارشی مدعی شد که برخی ایالت‌های آمریکا به احتمال زیاد تحریم‌های خود علیه ایران را لغو نخواهند کرد.

این گزارش روز دوشنبه ۲۴ فروردین منتشر شده و عنوان می‌کند که هم‌اینک بیش از ۲۰ ایالت آمریکا علیه شرکت‌هایی که تحریم‌ها علیه ایران را نادیده بگیرند، قوانین تنبیهی دارند.

هیات آژانس۲۶ فروردین در تهران

یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به ژاپن سفر کرده از سفر یک هیات آژانس به ایران در ۲۶ فروردین خبر داد. به گزارش خبرگزاری فارس، آمانو که روز گذشته در «مجمع صنعتی اتمی ژاپن» در توکیو سخنرانی می‌کرد، با اشاره به مذاکرات هسته‌ای لوزان گفت: «آژانس از پیشرفت به‌دست آمده در مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای ایران در قالب و چارچوب ۱+۵ استقبال می‌کند.»

ایران فراتر از پروتکل الحاقی تعهدی نمی‌پذیرد

از سوی دیگر حمید بعیدی نژاد، مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران در گفت‌وگو با نشریه «شما» وابسته به جمعیت موتلفه اسلامی گفت که در بیانیه لوزان به هیچ‌وجه چنین چیزی نیست که ایران فراتر از پروتکل الحاقی چیزی را می‌پذیرد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، حمید بعیدی نژاد از اعضای تیم مذاکرات هسته‌ای ایران گفت که مجموعه و چارچوب راه‌حل‌ها مشخص شده، ولی هنوز اصل تفاهم و برنامه جامع اقدام مشخص نشده و تا دهم تیر ماه فرصت هست که منعقد شود.