بده‌بستان‌های پشت پرده کاخ سفید و کنگره

حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل هسته‌ای در تحولاتی غیرمنتظره کمیته روابط خارجی سنا با رای مثبت تمامی اعضای خود طرح لزوم بررسی توافق هسته‌ای با ایران را در کنگره کشور تصویب کرد؛ با وجودی که این طرح هنوز نیازمند تصویب سنا و مجلس نمایندگان است اما اوباما گفته آن را خواهد پذیرفت. این طرح به طرح «کروکر ـ منندز» شناخته می‌شود. به نظر می‌رسد که در پشت‌پرده این تحولات، لابی رژیم صهیونیستی نقش بسیار اساسی و مهمی داشته است. به بیان دیگر لابی اسرائیل از ابتدا در پی آن بود که روند مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ را دچار چالش‌های جدی بکند. اکنون سوال مهم اینجا است چرا باراک اوباما، رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا که بارها تاکید کرده بود این طرح را وتو خواهد کرد، اعلام کرده که آن را امضا می‌کند. به نظر می‌رسد که در پشت پرده بده بستان‌هایی میان کنگره و کاخ سفید انجام شده است؛ اصلاحاتی که روی طرح انجام گرفته نیز بیانگر همین مساله است. در طرح اولیه عنوان شده بود که اگر ایران مایل به لغو تحریم‌ها است باید رژیم صهیونیستی را به رسمیت بشناسد. اما در طرح اخیر این موضوع را دیگر مطرح نکرده‌اند. آنها در طرح اولیه یکسری شرط و شروط محال را مطرح کرده بودند و کاملا مشخص بود که هدف‌شان اخلال در مذاکرات هسته‌ای ایران است. بنابراین اوباما نیز تاکید کرده بود که طرح کنگره را وتو خواهد کرد. هدف اصلی هم این عنوان شده بود که این طرح می‌خواهد کاخ سفید را مجبور کند تا توافق با ایران حتما به تصویب سنا و مجلس نمایندگان برسد، اما در طرح اخیر تعدیلاتی صورت گرفته است. در مقابل، این طرح برخی سختگیری‌ها و محدودیت‌ها را نیز برای کاخ سفید و شخص رئیس‌جمهور به دنبال دارد. یعنی اگر تا پیش از این اوباما می‌توانست تحریم‌های کنگره را تعلیق کند امروز دیگر نمی‌تواند و لغو این بخش از تحریم‌ها باید توسط خود کنگره صورت گیرد. کنگره به دنبال راه‌حلی است که رئیس‌جمهور نتواند مصوبات کنگره را به حالت تعلیق دربیاورد چون اوباما هدفش این بود که اگر با ایران به توافق رسید موقتا تمام تحریم‌ها را به حالت تعلیق دربیاورد تا فرصتی در اختیار کنگره باشد که آنها را لغو کند. البته بعید است که طرف ایرانی چنین مساله‌ای را بپذیرد و در واکنش نیز گفته است که این مسائل به دولت آمریکا مربوط است و آنها خودشان باید در داخل این مسائل را حل و فصل کنند. همچنین مقامات ایرانی بارها گفته‌اند که لغو تحریم‌های اقتصادی و مالی ایران باید یکجا باشد. اما مطابق طرح اخیر کنگره به نظر می‌رسد که صهیونیست‌ها موفق شده‌اند سنگ بزرگی در میانه راه مذاکرات بیندازند. اکنون باید منتظر باشیم و ببینیم که طرف آمریکایی چطور می‌خواهد این مساله را حل و مدیریت کند.