بررسی آمارهای تورم تولیدکننده نشان می‌دهد
تداوم رکوردشکنی تورم پیش‌نگر
آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که شاخص بهای تولیدکننده در مهر ماه سال جاری براساس سال پایه ۹۰ به ۲۱۶ واحد رسیده است.
آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که شاخص بهای تولیدکننده در مهر ماه سال جاری براساس سال پایه 90 به 216 واحد رسیده است. براساس این شاخص تورم ماهانه تولیدکننده به 2/ 0 درصد رسیده است. این رقم در ماه شهریور سال جاری معادل منفی 3/ 0 درصد بود. در ماه‌های اخیر همواره تورم ماهانه در سطح پایینی گزارش شده به نحوی که در 7 ماه نخست سال جاری میانگین تورم ماهانه تولیدکننده معادل 5/ 0 درصد بوده است. این در حالی است که در ابتدای سال جاری قیمت حامل‌های انرژی افزایش قیمت داشته و در دو ماه اردیبهشت و خرداد تورم ماهانه معادل یک و 7/ 1 درصد گزارش شده بود. با تداوم روند با‌ثبات، نرخ تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در مهرماه سال جاری به 5/ 4درصد رسیده است، این رقم در ماه قبل 6/ 4 درصد ثبت شده بود. آخرین بار در 6 سال قبل و در مهر ماه سال 88 تورم نقطه‌به نقطه با ثبت رقم 5/ 3 درصد، از مقدار کنونی آن کمتر بوده است. تورم نقطه به نقطه تغییرات شاخص بهای تولیدکننده در مهر ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل را در نظر می‌گیرد اما برای بررسی روند تورم در بازه 24 ماهه از تورم متوسط استفاده می‌شود. تورم متوسط؛ نشان می‌دهد که تغییرات در 12 ماه منتهی به مهرماه سال جاری نسبت 12 ماه منتهی به مهر ماه سال قبل چقدر بوده است. مطابق آمار، تورم متوسط تولیدکننده در مهر ماه سال جاری به 5/ 8 درصد رسیده است. این رقم در شهریور ماه سال جاری 3/ 9 درصد ثبت شده بود. بنابراین، طی این یک ماه 8/ 0 واحددرصد از سطح تورم تولیدکننده کاسته شده است. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که آخرین بار در 5 سال پیش در مهر ماه سال 89 تورم متوسط نقطه به نقطه با ثبت رقم 3/ 8 درصد از رقم کنونی آن کمتر بوده است.
روند نزولی تورم تولیدکننده از نیمه دوم سال 92، آغاز شد و از سطح3/ 45 درصدی در مهر ماه سال 92 به 3/ 9 درصد در شهریور ماه سال 94 رسید. به بیان دیگر در کمتر از 2 سال نرخ تورم تولیدکننده از قله چند سال اخیر خود، به زیر 10 درصد نزول کرد. همچنین کاهش نرخ تورم شاخص تولیدکننده با شتاب بیشتری در مقایسه با تورم شاخص قیمت مصرف‌کننده بوده است. با توجه به اینکه تورم تولیدکننده در‌برگیرنده قیمت عمده‌فروشی کالاهای مصرفی و هزینه‌های تولید است و برخی از کارشناسان معتقدند در بلند مدت نرخ تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده همگرا هستند، بنابراین به نظر می‌رسد از سمت کالاهای تولیدی، فشار بر تورم مصرف‌کننده کاهشی است.
دلایل کاهش تورم تولیدکننده
در کاهش شاخص بهای تولیدکننده عوامل متعددی دخیل هستند، اما از سه عامل «کنترل نرخ آزاد ارز»، «رکود اقتصادی و کاهش تقاضا» و «کاهش قیمت‌های جهانی» سه عامل اصلی کاهش شاخص بهای تولیدکننده بوده است.
کنترل نرخ آزاد ارز: یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در کاهش نوسانات در شاخص بهای تولیدکننده کنترل قیمت ارز بوده است. کارشناسان معتقدند کنترل نرخ ارز، با کالاهای تولیدی همبستگی بالایی دارد. شاخص بهای تولیدکننده قیمت کالاها در مبدا و به‌صورت عمده‌فروشی است. مواد اولیه بسیاری از بنگاه‌های تولیدی، از طریق واردات تهیه می‌شود، بنابراین کنترل نرخ ارز یکی از موارد کاهش نوسانات در شاخص بهای تولیدکننده بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ آزاد ارز در مهر ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل معادل 1/ 7 درصد رشد داشته است. رشد شاخص بهای تولیدکننده نیز در مهر ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 5/ 8 درصد بوده است.
رکود اقتصادی و کاهش تقاضا: با کاهش قابل‌توجه بهای نفت در سال جاری بخش قابل‌توجهی از مخارج دولتی کاسته شده است، از سوی دیگر به دلیل امیدواری کاهش قیمت محصولات در ماه‌های آتی و پس از لغو تحریم‌ها، بخش عمده‌ای از تقاضا بخش خصوصی نیز به حالت غیرفعال درآمده است. در نتیجه این دو عامل باعث شده که میزان تقاضا در اقتصاد کاهش یابد، با تداوم رشد عرضه بنگاه‌های تولیدی، بخش قابل‌توجهی از محصولات در انبارها جمع شده است. مسوولان اقتصادی دولت، جهت تحریک تقاضا اقتصادی در قالب طرح خروج از رکود، اقدام به تسویه بدهی دولت و اعطای تسهیلات به مصرف‌کنندگان کرده‌اند، بنابراین این احتمال وجود دارد که با افزایش تقاضا در نیمه دوم سال جاری، برخی از اضافه عرضه در اقتصاد جبران شود.
کاهش قیمت کالاهای جهانی: براساس آمارها به دنبال کاهش بهای جهانی نفت، کاهش رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه به خصوص در چین و افزایش تعداد عرضه‌کنندگان، شاخص قیمتی اکثر کالاها در سال جاری میلادی نسبت به سال قبل کاهشی بوده است. بانک جهانی نیز در آخرین گزارش خود پیش‌بینی کرده که شاخص قیمت‌های کالایی، با افزایش غیرمعمولی روبه‌رو نخواهد شد. این موضوع باعث شده که تورم کالاهای وارداتی در کشور نیز کاهش یابد و افزایش قیمت در این کالاها مشاهده نشود.
تغییرات در گروه‌ها
شاخص بهای تولیدکننده از ۸ گروه اصلی «کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری»، «ساخت»، «حمل و نقل و انبارداری»، «هتل و رستوران»، «اطلاعات و ارتباطات»، «آموزش»، «بهداشت و مددکاری اجتماعی» و «سایر فعالیت‌های عمومی، اجتماعی و شخصی» است. در بین این ۸ گروه در مهرماه سال جاری، آموزش با تورم ماهانه ۱/ ۱۶ درصد، بیشترین افزایش را در بین گروه‌ها دارد. تورم نقطه به نقطه این گروه نیز معادل ۲۲ درصد بوده است. افزایش ۱۶درصدی تورم گروه آموزش به دلیل آغاز سال تحصیلی است.
یکی از گروه‌های اثرگذار در شاخص کل، گروه صنعت (ساخت) است. این گروه با وزن ۴۸ درصد، در حدود نیمی از وزن شاخص را در اختیار دارد. براساس آمارها شاخص این گروه در مهر ماه نسبت به ماه قبل ۸/ ۰ درصد کاهش یافته است. همچنین تورم نقطه به نقطه این گروه نیز معادل منفی ۶/ ۲ درصد بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که قیمت محصولات صنعتی تولیدی نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است که یکی دیگر از نشانه‌های وجود رکود است.
ارسال نظر