شبح داعش بر فراز نشست وین
گروه دیپلماسی: دور سوم تلاش‌های دیپلماتیک برای حل بحران سوریه در شرایطی دیروز در هتل امپریال شهر وین اتریش برگزار شد که سایه حملات تروریستی داعش علیه شهروندان فرانسوی بر فراز این مذاکرات سنگینی می‌کرد.


تقارن برگزاری این نشست و حملات تروریستی فرانسه در قلب اروپا از یکسو می‌تواند نشان از فاز عملیات گسترده‌تر داعش در اروپا باشد، اما از سوی دیگر می‌تواند به روند این گفت‌وگوهای تقریبا بی‌حاصل شکل جدی‌تری دهد و قدرت‌های بزرگ و برخی بازیگران منطقه‌ای را که تاکنون سیاست صبر و انتظار و حمایت از بخشی از داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در سوریه را در دستور کار خود قرار داده بودند، وارد تصمیم‌گیری متفاوتی کند که بر آرایش سیاسی در سوریه و مبارزه با داعش تاثیر جدی‌تری بر جا بگذارد. اگرچه نباید از نظر دور داشت که در موفقیت این گفت‌وگوها به دلیل کثرت بازیگران و تضاد منافع تردیدهای فراوان وجود دارد. نشست هتل امپریال در ادامه گفت‌وگوهای یک روزه پیشین است که روز جمعه 8 آبان در وین برگزار شد. هدف از برگزاری این مذاکرات، تلاش برای رسیدن به چارچوبی به منظور ایجاد زمینه مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت در این کشور است. نشست‌های ژنو 1 و 2 که برای بررسی راهکارهای حل‌وفصل بحران سوریه در گذشته بدون حضور ایران برگزار شد، هیچ دستاوردی به همراه نداشت. نشست وین 3 درباره بحران سوریه پیش از ظهر دیروز به وقت محلی با حضور هیات ایرانی در پایتخت اتریش آغاز شد. «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران و «حسین امیرعبداللهیان» معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه در این نشست حضور داشتند. امیرعبداللهیان جمعه شب وارد پایتخت اتریش شد. ظریف نیز صبح دیروز در رأس هیاتی عازم وین پایتخت اتریش شد. پیش از شروع نشست، دیدارهای دو جانبه‌ای بین نمایندگان کشورهای شرکت‌کننده انجام شد. معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه کشورمان در نشست وین در ارتباط با بحران سوریه سخنرانی کرد و به بیان دیدگاه‌ها و راه‌حل‌های اصولی ایران در ارتباط با بحران سوریه پرداخت.


ایران، آمریکا، روسیه، فرانسه، چین، انگلیس، آلمان، ایتالیا، عربستان سعودی، عراق، ترکیه، مصر، امارات، قطر، اردن، لبنان، عمان، استرالیا، نماینده اتحادیه اروپا و همچنین استفان دی میستورا فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه از شرکت‌کنندگان در این نشست هستند. استرالیا برای نخستین بار در این دور از نشست‌های سوریه شرکت می‌کند. به گفته منابع دیپلماتیک در وین، در نشست سوریه قرار است سه گروه کاری در سطح کارشناسان تحت عناوین احزاب و گروه‌های مخالف دولت، ترور و امور بشردوستانه پشت درهای بسته تشکیل شود. کارشناسان مسائل منطقه در این زمینه معتقدند هرگونه تصمیم‌گیری برای حل‌وفصل بحران‌های منطقه بدون حضور ایران نتیجه بخش نخواهد بود. واشنگتن و کشورهای عرب متحدش خواهان برکناری «بشار اسد» رئیس‌جمهوری قانونی سوریه به‌عنوان بخشی از راه‌حل بحران هستند، اما مسکو و تهران با پشتیبانی از حکومت قانونی دمشق می‌گویند مردم سوریه باید درخصوص رئیس‌جمهوری و سرنوشت خود تصمیم‌گیری کنند. در پایان نشست وین ۱ درباره سوریه که ۸ آبان در هتل امپریال برگزار شد، طرفین به یک بیانیه ۹ ماده‌ای رسیدند که در آن حفظ تمامیت ارضی سوریه، سرکوب تروریست‌ها و زمینه‌سازی سیاسی برای تشکیل دولت انتقالی مورد اشاره قرار گرفت.


بعید است مذاکرات نتیجه بخش باشد

همزمان، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با یک روزنامه لبنانی اعلام کرد که مذاکرات وین درباره سوریه نتیجه‌بخش نخواهد بود. به گزارش «خبرگزاری مهر» محمد جواد ظریف در گفت‌وگو با روزنامه السفیر چاپ لبنان ابراز کرد: «حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران قصد داشت سفر اروپایی خود را با سفر به واتیکان آغاز کند و این امر در راستای تقدیر از مواضع پاپ در قبال حمایت از حق مشروع ملت‌ها در آزادی انجام می‌شود.» او افزود: «خطرات جدی وجود دارد که تمامی منطقه را تهدید می‌کند و این خطرات تنها سوریه را تهدید نمی‌کند.» ظریف همچنین نتیجه بخش بودن مذاکرات وین درباره بحران سوریه را بعید دانست و اعلام کرد: «دوستان، خطراتی که تمامی کشورهای منطقه را تهدید می‌کند درک نمی‌کنند خصوصا آمریکایی‌ها در این باره جدی نیستند چرا که دائما از رژیم صهیونیستی حمایت می‌کنند.» ظریف درباره گروه تروریستی داعش نیز گفت: «برخی کشورهای منطقه گمان می‌کنند گروه تروریستی داعش بازیچه در دستانشان است و برخی طرف‌ها از این گروه تروریستی حمایت مالی می‌کنند، کافی است این سوال را بپرسیم: چه کسی نفت داعشی می‌خرد و چه کسی گروه‌هایی همچون جبهه النصره و احرارالشام را مسلح می‌کند؟ او در رابطه با روابط ایران و آمریکا نیز گفت: «با اوضاع عربی متشنجی که در حال حاضر وجود دارد و روابط متخاصمی که شاهد هستیم، انتظار نداریم تغییری در مواضع آمریکا ایجاد شود.»


گفت‌وگوی ایران و فرانسه

همچنین حسین امیر عبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه در حاشیه نشست وین با لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه دیدار کرد. او حادثه تروریستی پاریس را محکوم کرده و این حادثه را به دولت فرانسه تسلیت گفت.


نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و دی‌میستورا

در حاشیه گفت‌وگوها، حسین امیرعبداللهیان، میخائیل بوگدانف نماینده ویژه پوتین در امور خاورمیانه واستفان دی میستورا نماینده دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه، در نشستی سه‌جانبه در وین درخصوص آخرین تحولات سوریه به رایزنی پرداختند. امیرعبداللهیان با اشاره به حوادث تروریستی اخیر در پاریس و بیروت گفت این حوادث ناگوار اثبات می‌کند که رفتار دوگانه و تقسیم تروریسم به خوب و بد، دارای پیامدهای تلخ برای کل منطقه و جهان است و هیچ کشوری از تقویت تروریسم سود نمی‌برد. او در ادامه سخنان خود بر ضرورت تمرکز نشست وین بر مبارزه قاطع و موثر با تروریسم و ارسال پیامی محکم از نشست وین در این خصوص تاکید کرد.


نقش مردم سوریه

از سوی دیگر معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه ایران دیروز پیش از آغاز نشست سوم وین در مورد سوریه در جمع خبرنگاران گفت: «این نشست برای کمک به مردم سوریه برای تصمیم‌گیری در مورد آینده این کشور برگزار می‌شود.» به گزارش «ایرنا» امیرعبداللهیان افزود: «برخی کشورها دو روز پیش بدون هماهنگی با دیگران در رایزنی که با هم داشتند، تصمیم گرفتند سه کمیته به نام‌های «کمیته تعیین لیست تروریست‌ها»، «کمیته تعیین لیست معارضه» و «کمیته مسائل انسان‌دوستانه» تشکیل دهند.» او اضافه کرد: «این جلسه که تهران و مسکو در آن شرکت نداشتند، به‌طور ناموفق برگزار شد. ما پیش‌تر به صراحت به نماینده دبیرکل سازمان ملل و طرف‌های مختلف اعلام کرده بودیم که هرگونه تصمیمی درخصوص چگونگی ادامه کار و پیگیری مباحث نشست وین باید با توافق همه اعضا انجام شود.» معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه با توجه به حادثه تروریستی شب گذشته در پاریس و روز پنج‌شنبه در بیروت گفت: «مساله مبارزه با تروریسم و یافتن مکانیزم قطعی و موثر برای مقابله با این موضوع، جدی‌ترین مساله‌ای است که به موازات بحث‌های مربوط به روند سیاسی در سوریه امروز باید مورد توجه قرار گیرد.» او افزود: «امروز باید در نشست وین همه کشورهایی که درک کرده‌اند تروریسم تهدیدی منطقه‌ای و علیه جهان است و تروریسم خوب و بد نداریم، پیام محکمی از وین ارسال کنند و تصمیمات موثری برای مبارزه جدی با تروریسم بگیرند.» امیرعبداللهیان با بیان اینکه «بحث‌های مربوط به روند سیاسی در سوریه مورد توجه جدی ما است»، گفت: «البته ما یک بار دیگر تاکید می‌کنیم در نشست وین کشورها درخصوص آینده سوریه تصمیم نخواهند گرفت. این تصمیم فقط حق مردم سوریه است اما همه ما تلاش می‌کنیم زمینه‌ای فراهم شود که مردم سوریه بتوانند نسبت به آینده سیاسی کشورشان تصمیم بگیرند و در مبارزه با تروریسم موفق شوند.»