یک بام و دو هوای پلیس و خودروسازان

گروه خودرو- پلیس و خودروسازان باز هم به هم رسیدند! این بار اما نه در خلاف جهت، که ناخواسته در کنار هم؛ پلیس که هم اکنون نیز از خودروسازان داخلی شدیدترین انتقادها را می‌کند و به عناوین مختلف مانع شماره‌گذاری محصولات شان می‌شود و حتی گاهی از ابزار تهدید هم علیه آنها استفاده می‌‌کند، حال سودای حمایت از تولید ملی در سر دارد. سردار اسکندر مومنی؛ فرمانده راهور ناجا با وجود تمامی انتقادات به صنعت خودروی کشور، می‌گوید به خاطر حمایت از تولید ملی، شماره‌گذاری خودروهای وارداتی را محدود خواهد کرد.

این اظهارات و آن رفتارها، شاید برای بسیاری از مشتریان خودروهای داخلی و حتی وارداتی قابل هضم نباشد.

حال اینکه آیا اصلا قانون، اجازه محدودیت شماره‌گذاری خودروهای وارداتی را می‌دهد، به کنار، موضوعی که هم اکنون برای خیلی‌ها از جمله خودروسازان جای سوال دارد این است که آیا پلیس قرار است تمام قد از تولیدات داخلی حمایت کند و دیگر خبری از عدم شماره‌گذاری برخی خودروهای به اصطلاح بی‌کیفیت نیست؟

از اینها گذشته، آیا راه حمایت از تولید ملی در صنعت خودرو، محدود کردن شماره‌گذاری خودروهای وارداتی است؟

آیا راهکار بهتر، تسریع روند شماره‌گذاری خودروهای تولید داخل نیست؟

هرچند نمی‌توان همه ایراداتی را که پلیس هر چند وقت یکبار به خودروسازان داخلی می‌گیرد، غیرمنصفانه دانست و رد کرد، اما موضوع همواره مورد اعتراض خودروسازان و حتی مسوولان و فعالان صنعتی این بوده که «پلیس» گاهی خارج از حدود اختیارات خود رفتار و در قبال شرکت‌های خودروساز، جلوتر از سازمان‌ها و نهادهای مسوول حرکت کرده است.

اگر نگاهی به تقویم برخوردهای پلیس و خودروسازان طی سال‌های گذشته بیندازیم، متوجه می‌شویم این دو همواره بر سر مسائل مختلف با یکدیگر اختلاف داشته‌اند و اگرچه معمولا خودروسازها حرفشان را به کرسی نشانده‌اند، اما پلیس هم تا جایی که توانسته از ابزارهای خود برای برخورد با خودروسازان استفاده کرده است.

در این بین، «تعلیق شماره‌گذاری» معمولا اولین و آخرین روش پلیس برای برخورد با خودروسازان بوده و خودروهای زیادی از جمله تندر-۹۰، پژو ۴۰۵، وانت پیکان و نیسان، کامیون فراز و حتی پراید از دم تیغ پلیس گذشته و معطل شماره‌گذاری مانده‌اند.

البته دلایل پلیس برای شماره‌گذاری نکردن خودروها معمولا منطقی بوده، اما مشکل اینجا است که پلیس یک قدم جلوتر از نهادهای مسوولی مانند سازمان ملی استاندارد حرکت و نظر خود را اعمال کرده است.

این داستان چند نمونه بارز دارد. مثلا تعلیق شماره‌گذاری خودروها به دلیل عدم نصب ترمز ضدقفل؛ پلیس اصرار داشت که همه خودروها باید تا تاریخی که در این زمینه تعیین می‌شود، به ترمز ضدقفل مجهز شوند.

در ماجرای کیسه هوا (ایربگ) نیز پلیس همین طور رفتار کرد و تا جایی که توانست مانع شماره گذاری خودروهای فاقد ایربگ شد و چندان وقعی هم به نظر نهادهای مسوول نگذاشت.

قصه فراز هم ، یک نمونه بارز دیگر از برخورد پلیس و خودروسازان است. کامیون فراز که به لحاظ ژنتیک از نسل هووی معروف است (اما استانداردتر و ایمن‌تر به حساب می‌آید)، تا همین چند ماه پیش به دلیل مخالفت پلیس با شماره‌گذاری آن، در ایران خودرودیزل خاک می‌خورد و پس از کلی بیا و برو و تاییدیه داخلی و خارجی و جنگ و جدل، بالاخره پلیس به شماره‌گذاری این کامیون چینی رضایت داد.

تازگی‌ها نیز ظاهرا شماره‌گذاری وانت پیکان و وانت نیسان متوقف شده و پلیس فعلا این دو محصول پرتیراژ را شماره‌گذاری نمی‌کند.

نکته جالب دیگر اینجا است که فرمانده راهور ناجا دیروز نیز دوباره به خودروسازان تذکر داده و به آنها انتقاد کرده است. سردار مومنی تاکید کرده که حمایت از تولید ملی باید همراه با افزایش کیفیت باشد و مردم نباید به دلیل محدودیت و افزایش تعرفه‌ خودروهای خارجی «مجبور» به خرید خودروهای داخلی شوند.

وی گفته که خودروسازان به دنبال تغییر قوانین هستند و حالا نیز با بهانه کردن مساله «تحریم» قوانین را اجرا نمی‌کنند.

فرمانده راهور ناجا، از این بهانه‌ها با عنوان «بهانه‌های نابجا» یاد کرده و گفته که وقتی کشور توانسته ماهواره به فضا بفرستد و سلول بنیادی بسازد و اورانیوم غنی‌سازی کند، چطور توانایی ساخت قطعات خودرو را ندارد؟

سردار مومنی ادامه داده که خودروسازان باید از فرصتی که دولت در اختیار آنها قرار داده استفاده کنند، زیرا با آزادسازی تعرفه بلافاصله ورشکست خواهند شد.

فرمانده راهور ناجا همچنین تاکید کرده که بازار کنونی خودرو فرصتی است از سوی دولت برای خودروسازان و آنها می‌توانند با افزایش کیفیت از این فرصت نهایت استفاده را ببرند.

حالا در این شرایط پلیس خواهان آن است که برای حمایت از تولید داخل به نوعی واردات خودرو را محدود کند.

فعالان صنعت خودرو اما معتقدند اگر پلیس قصد حمایت از خودروسازان را در سال تولید ملی دارد، بهتر است روند شماره‌گذاری محصولات شان را سرعت ببخشد، نه اینکه جلوی واردات همین چند خودرو خارجی را هم بگیرد.

در این بین، مشاور انجمن خودروسازان در واکنش به اظهارات رییس پلیس راهور در خصوص کاهش شماره‌گذاری خودروهای وارداتی در جهت حمایت از تولید داخلی، به ایسنا گفته که طبق قانون، پلیس در فرآیند شماره‌گذاری خودروهای داخلی و وارداتی تنها مجری ابلاغیه‌های سازمان ملی استاندارد ایران و سازمان حفاظت محیط زیست بوده و اختیاری در زمینه دخالت در این فرآیند و کاهش یا افزایش شماره‌گذاری خودروها ندارد.

داوود میرخانی رشتی با بیان اینکه در فرآیند شماره‌گذاری خودروها نمی‌توان اختیارات فرابخشی قائل بود، تاکید کرده که اگر پلیس قصد حمایت از تولید ملی با کاهش شماره‌گذاری خودروهای خارجی را دارد، با عدم شماره‌گذاری خودروهای داخلی که ابلاغیه شماره‌گذاری آنها توسط مراجع ذی‌صلاح صادر شده است، زمینه‌ساز وارد آمدن خسارات سنگین به تولیدکنندگان داخلی نشود.

منت سر ما نگذارند

اما دبیر انجمن خودروسازان نیز در واکنش به اظهارات فرمانده راهور ناجا با تاکید بر اینکه پلیس برای حمایت از تولید ملی بهتر است شماره‌گذاری خودروها را از حالت تعلیق درآورد، به خبرنگار ما می‌گوید: اینکه می‌گویند شماره‌گذاری خودروهای وارداتی را محدود کرده‌اند، کمکی به خودروسازان داخلی نمی‌کند و فقط منت آن بر سر ما می‌ماند.

احمد نعمت بخش می‌افزاید: پلیس اگر می‌خواهد از خودروسازان حمایت کند، بهتر است کاری کند که خودروهای داخلی ۴۸ ساعته شماره گذاری شوند نه اینکه ۴۸ روز بگذرد و خودروها در پارکینگ خاک بخورند.

وی تاکید می‌کند: خودروسازان به این نوع حمایت‌ها (محدود کردن شماره‌گذاری خودروهای وارداتی) احتیاجی ندارند و از پلیس می‌خواهند طبق مجوزهای صادره عمل کند.