چین بزرگ‌ترین بازار خودرو دنیا شد

مونا مشهدی رجبی

بحران بازار خودرو سبب شد تا اغلب شرکت‌های خودروسازی در دنیا با کاهش فروش و یا سودآوری مواجه شوند. البته در این عرصه پرتلاطم برخی از خودروسازان از قبیل شرکت پورشه نه تنها زیانی متحمل نشد بلکه با سود ۸میلیارد دلاری هم مواجه شد که دلیل آن مشتریان خاص تولیدات پورشه است. پورشه از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان خودروهای لوکس در جهان است و خریداران تولیدات آن ثروتمندان هستند که تحت‌تاثیر این بحران مالی قرار نگرفته‌اند یا زیان آنها در مقابل ثروتشان بسیار اندک است. اما در صورتی که شرکت پورشه را از صنعت خودروسازی جهان جدا کنیم می‌توانیم واقعیت اقتصادی این صنعت را به خوبی ببینیم. بر طبق گزارش‌های موجود در سال ۲۰۰۸ میلادی صنعت خودروسازی جهان با کاهش ۳۷درصدی فروش در سراسر دنیا روبه‌رو شد و کمترین شمار خودرو طی دو دهه اخیر را به فروش رسانید. در ماه ژانویه سال جاری فروش تولیدات تویوتا در جهان کاهش یافت و این شرکت انتظار دارد اولین زیان اقتصادی طی ۷۱ سال اخیر را تجربه کند.

تحلیلگران بازار خودرو بر این باورند مهم‌ترین دلیل زیان‌دهی شرکت‌های خودروسازی کاهش تقاضا در بازار آمریکا است و پیش‌بینی می‌کنند سطح تقاضا تا هفت سال آینده به سطح پیشین خود بازنگردد. مایکل گالوین یکی از تحلیلگران بازار خودرو در این مورد می‌گوید: «فروش خودرو در آمریکا در سال‌های گذشته بیشتر از ۵/۱۶میلیون دستگاه در سال بود و اغلب تولیدکنندگان بزرگ خودرو از قبیل تویوتا، هوندا و نیسان بیشتر از ۴۰درصد درآمد خود را از فروش تولیداتشان در آمریکا به دست می‌آورند. بنابراین بحران اقتصادی آمریکا و کاهش تقاضای خودرو در این کشور نه تنها فروش خودروسازان داخلی را کمتر کرد بلکه کل صنایع خودروسازی دنیا را تحت‌تاثیر قرار داد. هم‌اکنون صنعت خودروی جهان با کاهش فروش مواجه است و انتظار می‌رود تا هفت سال آینده هم نتواند فروش سال‌های آغازین قرن جاری را تجربه کند.»

کاهش فروش خودرو در آمریکا در ماه ژانویه سال جاری این نگرانی را به‌وجود آورد که خودروسازان این کشور مجبور به تعطیل کردن شمار بیشتری از واحدهای تولیدی و صنعتی خود شوند. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۰۹ میلادی کمتر از ۱۰میلیون دستگاه خودرو در بازار آمریکا فروخته شود. در صورت تحقق این پیش‌بینی شمار خودروهای فروخته‌شده در آمریکا برای اولین بار کمتر از شمار خودروهای فروخته‌شده در چین خواهد بود یا به تعبیر بهتر آمریکا جایگاه خود را به عنوان بزرگ‌ترین بازار خودروی جهان به کشور چین واگذار

خواهد کرد.

یکی از کارشناسان بازار خودرو در این مورد می‌گوید: «در صورتی که تقاضا برای خودرو در آمریکا همچنان کاهش داشته باشد، بر شمار کارخانه‌های تعطیل‌شده و کارگران بیکار‌شده خودروسازی در آن کشور اضافه خواهد شد. کاهشی که انتظار می‌رود در میزان تقاضای خودرو در آمریکا ایجاد شود معادل تولید ۲۱ کارخانه مونتاژ خودرو است. بنابراین بیشتر از ۲۱ کارخانه یا در آستانه ورشکستگی قرار می‌گیرند و باید با زیان به کار خود ادامه دهند یا تعطیل شوند و هزاران نفر از کارگران را بیکار کنند.» فروش خودرو در ماه ژانویه در آمریکا کمتر از بازار چین بود و در آغازین ماه سال آمریکا جایگاه خود را در بازار خودرو از دست داد.

طبق گزارش‌های موجود در ماه ژانویه سال جاری میلادی فروش تولیدات جنرال موتورز در بازار آمریکا ۴۹درصد و فروش تولیدات کرایسلر در بازار این کشور ۵۵درصد کاهش یافت. در این ماه تولیدات فورد نیز با کاهش تقاضا مواجه شد. شرکت فورد در گزارش مالی خود ضمن اعلام زیان‌دهی در ماه‌های گذشته نوشت: «در ماه ژانویه فروش تولیدات فورد در آمریکا ۴۴درصد کاهش داشت و انتظار می‌رود این روند تا انتهای سال ادامه داشته باشد.» فورد تنها شرکت خودروساز آمریکایی بود که در سال گذشته از کمک مالی دولت استفاده نکرد و بر این باور بود که منابع مالی لازم را برای ادامه کار تا انتهای نیمه‌ اول سال ۲۰۰۹ میلادی دارد. این شرکت سه ماه آخر سال ۲۰۰۸ میلادی ۹/۵میلیارد دلار زیان دید که با احتساب زیان اقتصادی آنها در یک سال گذشته می‌توان به رقم ۶/۱۴میلیارد دلار آمریکا رسید. سخنگوی فورد در این مورد می‌گوید: ادامه کار در این صنعت بدون استفاده از منابع مالی و کمک‌های دولت غیرممکن است. هم‌اکنون شرایط اقتصادی تمامی شرکت‌های خودروسازی جهان وخیم ولی خودروسازان آمریکا با فشاری همه جانبه روبه‌رو هستند که به تنهایی نمی‌توانند با آن مقابله کنند.

«اما فورد در نظر دارد به همراه دو خودروساز دیگر تقاضای دریافت وام از دولت را مطرح کند. در ماه ژانویه سال ۲۰۰۹ میلادی شرکت فورد ۹۳هزار و ۵۰۶ دستگاه خودرو و کامیون به فروش رسانید در حالی که در ژانویه سال قبل شمار خودروها و کامیون‌های فروخته‌شده فورد برابر با ۱۵۶هزار و ۳۹۱ دستگاه بود. از طرف دیگر دولت آمریکا برای تشویق مردم به خرید خودرو تازه طرحی به تصویب رسانید مبنی‌بر اینکه خریداران خودرو از پرداخت مالیات بر خرید معاف هستند و می‌توانند از وام‌های کم‌بهره بانکی استفاده کنند. بحران اقتصادی و بانکی آمریکا سبب شده بود تا بانک‌ها پرداخت وام به متقاضیان خرید خودرو را متوقف کنند و همین مساله یکی از دلایل اولیه کاهش فروش خودرو در آمریکا بود.

بانک اطلاعاتی آمریکا پیش‌بینی می‌کند در سال ۲۰۰۹ میلادی ۶/۹میلیون دستگاه خودرو در آمریکا فروخته شود که فاجعه‌ای بزرگ برای صنعت خودروسازی این کشور محسوب می‌شود و شمار زیادی از واحدهای تولیدی را به ورشکستگی خواهد کشانید. شایان‌ذکر است شمار خودروهای فروخته‌شده در این کشور در سال ۲۰۰۸ میلادی برابر با ۵/۱۳میلیون دستگاه بوده است. در سال گذشته در بازار چین ۱/۹میلیون دستگاه به فروش رسید و پیش‌بینی‌ها از رسیدن شمار خودروهای فروخته‌شده به ۲/۱۰میلیون دستگاه خبر می‌دهد.