رونمایی از اولین خودرو فول هیبرید تا پایان سال

مژگان میرزایی

کمبود و افزایش قیمت سوخت‌های فسیلی در دنیا موجب شده تا خودروسازان بزرگ‌، روش‌های جدید و نوینی در تولید خودرو در پیش بگیرند. به طوریکه طی‌این مدت تولید خودروهای هیبریدی و الکتریکی در دنیا رواج چشمگیری یافته و سالانه میلیاردها دلار هزینه صرف تولید خلاقانه در‌این زمینه می‌شود‌. علاوه بر خودروهای الکتریکی و هیبریدی هم اکنون طراحی و تولید خودروهای بیوسل (خودروهایی که از هیدروژن استفاده می‌کنند) نیز رواج یافته تا به‌این طریق استفاده از سوخت فسیل در خودرو‌ها به حداقل برسد.

گرایش خودروسازان بزرگ دنیا به سمت خودروهای هیبریدی و الکتریکی از سویی و حذف یارانه سوخت از سوی دیگر موجب شده تا در سال جاری وزارت صنایع نیز به منظور حرکت به سمت تولید خودروهای مذکور اقدام به تشکیل ستاد هیبرید در ‌این وزارتخانه کند، تشکیل‌این ستاد در سال جاری در حالی صورت گرفته که به دلیل بنزین ارزان در کشور، خودروسازهای ما قیدی درتولید خودروهای مذکور نداشتند، اما سایر خودروسازان سالهاست که به‌این سمت حرکت کرده‌اند، از سوی دیگر طی سال‌های اخیر خودروسازان داخلی فراگیری تکنولوژی‌ این خودروها را آغاز کرده‌، اما عدم حمایت دولت از‌این طرح‌ها موجب شده تا طرح‌های آنها به نتیجه نرسد، اما تشکیل‌این ستاد‌این نوید را به وجود آورد که اقدامات صورت گرفته به خودروسازان هدفمند شده و با حمایت دولت هرچه سریع‌تر به نتیجه رسد.

از برنامه‌های ستاد هیبرید می‌توان به تولید ۵۰‌هزار تاکسی میکروهیبرید که در دستور کار ‌ایران خودرو و سایپا قرار گرفته اشاره کرد علاوه بر‌این دو شرکت‌، ستاد مذکور پارس خودرو را نیز ملزم کرده تا به سمت تولید خودروهای فول‌هیبرید حرکت کند. به گفته اسداللهی، مدیر پروژه خودروهای هیبرید شرکت پارس خودرو، تولید خودروهای لوکس در‌این شرکت موجب شده تا ‌این ستاد اجازه فعالیت در عرصه میکروهیبرید‌ها را به‌ این شرکت ندهد‌، به همین دلیل هم‌اکنون رسیدن به تکنولوژی فول هیبرید در دستور کار ‌این شرکت قرار دارد.

اظهارات اسداللهی درخصوص رسیدن به تکنولوژی خودروهای فول هیبرید در حالی است که‌این تکنولوژی در رده تکنولوژی‌های به روز دنیا است و رسیدن به ‌این تکنولوژی با توجه به تحریم‌های صورت گرفته علیه کشور با مشکلاتی همراه خواهد بود با‌ این حال اسداللهی وعده رونمایی از نمونه تجاری‌این خودروها را در ماه‌های اخر سال را داد.

علاوه بر خودروهای فول هیبرید‌این شرکت چندی است در پی ورود اسمارت اولین خودرو میکروهیبرید به کشور است که علاوه بر واردات تولید‌این خودرو نیز در دستور کار شرکت مذکور قرار دارد تولید اسمارت قرار بود اواخر سال جاری در‌این شرکت آغاز شود اما عدم صدور مجوزهای لازم از سوی راهنمایی و رانندگی و موسسه استاندارد موجب شده تا تولید‌این خودرو با تاخیر مواجه شود. چگونگی تولید و ورود‌ این خودروها فرصتی دست داد تا گفت و گویی داشته باشیم با رسول اسداللهی مدیر صادرات‌، مشاور مدیر عامل و مدیر پروژه خودروهای هیبریدی شرکت پارس خودرو که در ذیل می‌آید.

آقای اسداللهی‌، خودروهای هیبرید در کشور ما تکنولوژی جدیدی است که با سهمیه بندی بنزین و نیاز به سوخت‌های جدید وارد واژه‌های خودرویی کشور ما شد و حتی‌این روزها خودروسازها تهدید به درنظر گرفتن سهمی ‌برای خودروهای هیبرید شده‌اند‌. بطور کلی بفرمایید خودروهای هیبرید به چه نوع خودروهایی اطلاق می‌شود ؟

خودروهای هیبریدی به خودروهایی اطلاق می‌شود که از دو نوع سوخت متفاوت یا دو نوع منبع انرژی متفاوت استفاده می‌کنند در فرهنگستان لغت اسم دورگه را برای‌ این خودروها انتخاب کرده‌اند. اما‌ این اسم چندان برای خودروهای هیبرید مناسب نیست، چرا که‌ این اسم به خودروهای دوگانه سوز نیز گفته می‌شود، ولی خودروهای دورگه در اصل به خودروهایی اطلاق می‌شود که یک منبع انرژی فسیلی و یک منبع الکتریکی دارند، سوخت فسیل می‌تواند به صورت بنزین‌، CNG یا گازوییل باشد.

در مجموع چند نوع خودرو هیبرید در دنیا وجود دارد؟

در مجموع سه نوع خودرو هیبرید در دنیا وجود دارد خودروهای میکرو هیبرید مایل هیبرید و فول هیبرید، خودروهای میکرو هیبرید پایین‌ترین نوع هیبرید محسوب می‌شوند که حداقل کاهش مصرف سوخت یعنی در حدود ۵ تا ۷‌درصد لیتر را به همراه دارد‌، خودروهای مایل هیبرید حالت متوسط محسوب می‌شود که حدود ۲۵‌درصد باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود‌، خودروهای فول نیز بالاترین درجه خودروهای هیبرید محسوب می‌شوند که کاهش ۴۵‌درصدی مصرف سوخت را به همراه دارند‌این خودروها توان پاس کردن استاندارد یورو ۴ را داشته و از لحاظ آلایندگی صوتی نیز از حداقل آلایندگی برخوردارند.

در حال حاضر تولید کدام یک از هیبریدهای مذکور در دستور کار خودروسازان بزرگ قرار دارد؟

باید به‌این نکته اشاره کنم که مبحث خودروهای هیبریدی هدف نهایی نیست بلکه رسیدن به خودروهای تمام الکتریکی هدف اصلی در تولید‌این نوع خودروها است. خودروهای هیبریدی در اصل واسطه‌ای هستند بین خودروهای فسیلی و الکتریکی و رسیدن به خودروهای تمام الکتریکی در‌این بین هدف نهایی خودروسازان محسوب می‌شود اما مشکلی که در خودروهای الکتریکی وجود دارد‌این است که مسافت و سرعتی که‌این خودروها می‌توانند طی کنند خیلی محدود است از سوی دیگر باتری‌های که در‌این خودروها تعبیه می‌شود حجیم بوده که‌این امر موجب افزایش وزن‌این خودروها می‌شود و‌این عوامل جزو پارامترهای منفی خودروهای مذکور محسوب می‌شود‌، به همین دلیل در حال حاضر خودروسازان در کنار تولید خودروهای هیبریدی در پی تولید باتری‌هایی هستند که حجم و وزن کمتری داشته باشند تا بتوانند به هدف نهایی که تولید خودروهای الکتریکی است دست پیدا کنند، اما در خصوص خودروهای هیبرید برنامه‌ای که از سوی خودروسازان هدف گذاری شده تولید خودروهای فول هیبرید است، زیرا با تولید خودروهای فول هیبرید سه هدف رسیدن به حداکثر ذخیره انرژی‌، حداقل آلایندگی و حداقل آلایندگی صوتی تامین می‌شود.

با توجه به‌اینکه خودروهای الکتریکی افزایش وزن‌، کاهش قدرت و سرعت را به همراه دارند آیا با استقبال در دنیا مواجه خواهند شد؟

کاهش مصرف سوخت یکی از الزامات در دنیای کنونی است به همین دلیل خودروسازان بزرگ در حال انجام اقداماتی هستند تا بتوانند به باتری‌های سبک دست پیدا کنند که در‌این صورت مشکلات‌ این نوع خودروها برطرف خواهد شد و به محض‌اینکه‌ این امر محقق شود باید با نسل خودروهای بنزینی و فسیلی خداحافظی کرد.

به نظر شما خودروسازان چه زمانی به‌این هدف دست پیدا خواهند کرد؟

شرکت نیسان پیش‌بینی کرده که تا سال ۲۰۱۲ به‌ این فناوری دست پیدا کند و در ‌این سال‌این نوع خودروها را به بازار مصرف عرضه کند. شرکت فورد نیز برای سال ۲۰۱۲‌این پیش‌بینی را صورت داده بود، اما بحران جهانی موجب شد تا ‌این شرکت نتواند به ‌این هدف دست پیدا کند، اما با‌ این حال عرضه‌این خودروها از سال ۲۰۱۲ آغاز خواهد شد

سهم خودروهای هیبرید در دنیا چند‌درصد است؟

سهم در نظر گرفته شده برای‌این خودروها هم اکنون چندان زیاد نیست، شاید‌این سهم در حدود ۲ تا ۵/۲‌درصد باشد، اما در حال حاضر فرهنگ سازی عمیقی در خصوص استفاده از‌این خودروها در دنیا صورت گرفته و علاوه بر فرهنگ سازی‌، سوبسیدی که دولت به شرکت‌های خودروساز می‌دهد موجب شده تا‌این خودروها در دنیا مورد استقبال قرار گیرند که با ‌این شرایط پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۱۵ سهم خودروهای فول هیبرید به ۴۵‌درصد برسد از سوی دیگر و در کنار مقوله خودروهای هیبرید مقوله بیوسل‌ها (منبع انرژی‌این خودروها هیدروژن است) نیز در دنیا در حال پیگیری است و شرکت هوندا نیز در‌این خصوص اقدامات خوبی صورت داده است که احتمالا در کنار خودروهای فول هیبرید‌این خودروها نیز در دنیا مطرح خواهند شد.

سهم خودروهای هیبرید در دنیا تا سال ۲۰۱۵ در حدود ۴۵‌درصد پیش‌بینی شده سهم‌ایران را در‌این زمینه چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

برای جواب دادن به‌این سوال باید به‌این نکته اشاره کنم که طی چند ماه گذشته ستادی با نام ستاد هیبرید در وزارت صنایع تشکیل شده که معاون وزیر صنایع نیز مسوول‌این ستاد است. عزم واقعا جزم شده تا خودروسازان به‌این سمت حرکت کنند حالا با توجه با‌ اینکه سطح دسترسی خودروسازان داخلی به‌این تکنولوژی پایین‌تر از سایر خودروسازان است، هدف‌گذاری فعلی استفاده از خودروهای میکروهیبرید که دسترسی به فن‌آوری آنها در کشور آسانتر است در برنامه قرار گرفته و به همین منظور نیز تولید ۵۰‌هزار دستگاه تاکسی میکروهیبرید در شرکت‌های سایپا و‌ایران خودرو پیش‌بینی شده است.

ستاد هیبرید وزارت صنایع از چه زمانی آغاز به کار کرده و‌این ستاد برای تولید خودروهای هیبرید به چه جمع بندی رسیده است؟

از اردیبهشت ماه سال جاری‌این کمیته در وزارت صنایع با حضور خودروسازان‌، قطعه سازان و کارشناسان آغاز به کار کرد که تولید ۵۰‌هزار خودرو میکرو هیبرید نیز در‌این کمیته به تصویب رسید، براساس برنامه‌های ‌این ستاد پارس خودرو موظف شده فقط روی خودروهای فول هیبرید کار کند و اجازه کار روی سیستم میکروهیبرید به‌این شرکت داده نشد‌.

با‌این شرایط دو شرکت‌ایران خودرو و سایپا فقط در تولید خودروهای میکرو هیبرید فعالیت خواهند کرد و خودروهای فول هیبرید به پارس خودرو سپرده خواهد شد؟

خیر برنامه داده شده به‌ایران خودرو و سایپا صرفا برای تولید تاکسی‌ها است و به معنی عدم برنامه ریزی برای تولید خودروهای فول نیست.

آیا شرکت‌های‌ایران خودرو و سایپا در زمینه تولید خودروهای فول اقدامی‌صورت داده اند ؟

شرکت‌ایران خودرو در سال ۸۴ به صورت جدی در مرکز تحقیقات خود تیمی‌را فعال کرد و به صورت جدی در‌این زمینه وارد عمل شد و در‌این زمینه اتوبوس هیبریدی را نیز طراحی و تولید کرد. اما خوبی پارس‌خودرو‌ این بود که از تجربیات‌ این شرکت استفاده کرد و به‌این طریق در مدت زمان کمتری به تکنولوژی خودروهای فول هیبرید دست پیدا کرد.

آیا سایپا نیز در‌این خصوص اقدامی ‌صورت داده است؟

تحقیقات سایپا به صورت مستقل نبوده، بلکه ‌این شرکت تحقیقاتی به صورت پراکنده صورت داده که‌ این امر نیز به دلیل‌این بوده که‌این شرکت بر خلاف‌ ایران خودرو مرکز تحقیقات مستقل ندارد و به صورت پراکنده کار می‌کند و مرکز تحقیقات موتور ‌این شرکت نیز جوان ترین بخش‌ این مرکز است که موجب شده تا مطالعات‌این شرکت با کندی صورت گیرد.

سهم پارس خودرو از تولید خودروهای میکروهیبرید چه تعداد پیش‌بینی شده است؟

پارس خودرو تکنولوژی تولید خودروهای میکروهیبرید را دارد، اما رسالتی که برای‌این شرکت در نظر گرفته شده رسیدن به خودروهای فول هیبرید است‌، به همین منظور نیز با همکاری خودروساز خارجی امیدواریم تا انتهای سال جاری اولین نمونه تجاری خودرو فول هیبرید را رونمایی کنیم.

آیا منظورتان از شرکای خارجی شرکت سازنده خودرو اسمارت است؟

خیر، اسمارت در اصل خودرو میکرو هیبرید است اما برنامه پارس خودرو تولید خودرو فول هیبرید است و در کنار خودرو فول هیبرید تولید اسمارت نیز در برنامه قرار دارد.

با‌این شرایط برای تولید خودرو فول هیبرید با چه شرکتی همکاری خواهید کرد؟

به دلیل مباحث تحریم ما مجبوریم که با سبدی از خودورسازان فعالیت کنیم تا به‌این طریق ناچار نباشیم که تمام محصولات را از یک شرکت دریافت کنیم و در صورت شدت گرفتن بحران با مشکل مواجه شویم به همین منظور با چندین شرکت تامین کننده قطعه در‌این زمینه کار خواهیم کرد و قطعات مورد نیاز را از‌این طریق تامین خواهیم کرد.

آیا شرکت‌های مادر اجازه تغییر روی محصولات را خواهند داد؟

بله، مجوزهای لازم از شرکت‌های مادر اخذ شده و مشکلی در‌این زمینه وجود ندارد.

کدام یک از محصولات قرار است به صورت فول هیبرید تولید شوند؟

به احتمال زیاد مگان و لوگان به صورت فول هیبرید تولید خواهند شد.

شما پایان سال را زمان رونمایی از مدل تجاری خودرو هیبرید اعلام کردید، زمان ورود ‌این خودروها به بازار چه زمان خواهد بود؟

اگر بتوانیم دولت را به گونه‌ای توجیه کنیم که سوبسید را به‌این پروژه اختصاص بدهد فکر کنم که‌این خودروها تا اواسط سال‌ آینده وارد بازار شوند فقط مشکل از بین بردن فاصله قیمتی‌این خودروها با خودروهای معمولی است و در صورتی که دولت بپذیرد همانند خودروهای CNG سوز به‌این خودروها تسهیلات بدهد‌این مشکل نیز برطرف خواهد شد.

شما به بحث قیمت اشاره کردید تفاوت قیمتی ‌این خودروها چه میزان است؟

تا زمانیکه تجاری نشود نمی‌توان در خصوص قیمت اظهار نظر کرد، اما چیزی که در دنیا مرسوم هست هیبرید کردن خودروها در حدود دو‌هزارو پانصد تا چهار‌هزار دلار افزایش قیمت خودروها را در پی خواهد داشت که در دنیا‌این فاصله قیمتی توسط دولت پرداخت می‌شود.

با توجه به‌ اینکه‌ این خودروها افزایش وزن پیدا می‌کنند که‌این امر روی شتاب خودرو تاثیر می‌گذارد آیا در کشور از ‌این خودروها استقبال خواهد شد؟

خودروهای هیبرید افزایش وزن پیدا نخواهند کرد، زیرا در خودروهای هیبرید باک خودرو کوچک شده و حجم موتور تقلیل پیدا می‌کند که‌این اقدامات موجب می‌شود تا وزن خودرو افزایش پیدا نکند.

آیا کاهش حجم موتور روی قدرت خودرو تاثیر نمی‌گذارد؟

خیر‌، قدرت و شتاب خودرو در‌این شرایط از موتور الکتریکی تامین خواهد شد، به عبارت دیگر موتور بنزینی در‌این خودروها حکم ژنراتور را خواهد داشت که شارژ کننده باتری است مگر در شتابگیری سریع یا در سربالایی که ‌این موتور به کمک موتور الکتریکی می‌آید تا از افت قدرت و سرعت خودرو جلوگیری کند.

کشور ما در رده کشورهای شیب دار قرار دارد‌، آیا با ‌این شرایط استفاده از خودروهای فول‌هیبرید در کشور توجیه دارد؟

شیب جاده هیچ تاثیری برای استفاده از‌این خودروها ندارد، به طور مثال ژاپن در صدر کشورهای شیب دار قرار دارد، اما هم اکنون استفاده از خودروهای هیبرید در‌این کشور بسیار رواج دارد‌.

شما در بخشی از صحبتتان به‌این نکته اشاره کردید که در دنیا بخشی از بودجه خودروهای هیبرید توسط دولت پرداخت می‌شود در سال ۸۶ نیز لایحه‌ای به تصویب مجلس رسید که بر اساس آن دولت ملزم به حمایت از تولید خودروهای هیبریدی و کم مصرف شد، آیا ‌این قانون به مرحله اجرا گذاشته شد یا خیر؟

این بودجه‌ها به ستاد هیبرید اختصاص پیدا خواهد کرد و دولت از ‌این طریق سوبسید را در اختیار خودروسازان قرار می‌دهد‌.

آیا مشخص شده که چه میزان بودجه برای ‌این طرح در نظر گرفته شده است؟

میزان بودجه نامشخص است و رایزنی‌ها در‌این خصوص همچنان ادامه دارد، اما ارقام پیشنهاد داده شده قابل توجه است و می‌تواند خودروساز را متقاعد کند که به‌این سمت حرکت کنند.

شما عنوان کردید که تولید خودروی فول در دستور کار پارس خودرو قرار گرفته است‌، آیا قطعه‌سازان داخلی شرایط همکاری در ‌این بخش را دارند؟

برخی از قطعات قابلیت تامین در داخل کشور را دارد، اما قطعات خاص الکترونیکی از توان قطعه سازان خارج است و علاوه بر نبود شرایط، تولید آنها نیز در کشور مقرون به صرفه نیست و باید برای تامین ‌این قطعات از نسل سوم قطعه‌سازان ‌هایتک استفاده کرد که شرکت نیز همین اقدام را صورت داده است.

با توجه به تحریم‌ آیا در تامین قطعات‌ این خودروها مشکلی به وجود نخواهد آمد؟

چون محور تولید ‌این خودروها روی انتقال تکنولوژی و دانش فنی گذاشته شده، در ‌این خصوص مشکلی به وجود نخواهد آمد زیرا به مرور دانش تولید باتری‌ این خودروها نیز در کشور به وجود خواهد آمد‌.

یکی از مباحثی که کارشناسان در خصوص تولید خودروهای هیبرید مطرح می‌کنند ‌این است که خودروسازان نتوانستند در زمینه خودروهای گازوییل سوز که تکنولوژی به مراتب قدیمی‌تر از خودروهای هیبریدی دارد وارد شوند از سوی دیگر تولید خودروهای گاز سوز نیز که با جدیت آغاز شد در حال حاضر با کندی پیش می‌رود چه تضمینی وجود دارد که‌این پروژه به سرنوشت پروژه‌های قبلی دچار نشود؟

خودروسازان مشکلی در تکنولوژی خودروهای دیزل ندارند به طوری که هم اکنون نیز شرکت‌ ایران‌خودرو پژو ۲۰۶ گازوئیل سوز تولید می‌کند؛ اما‌ این خودرو به دلیل مشکلی که در سوخت کشور وجود دارد تنها برای صادرات در نظر گرفته شده است، اما به نظر من اگر خودروسازان به صورت جدی در‌ این زمینه وارد می‌شدند شرایط برای سوخت استاندارد نیز فراهم می‌شد، اما علاوه بر سوخت‌ این نکته نیز قابل ذکر است که قیمت موتور خودروهای دیزل ۴۰ تا ۵۰‌درصد بیشتر از موتورهای معمولی است و در صورتی‌که جامعه بپذیرد که چنین هزینه‌ای را بپردازد من بعید می‌دانم که دولت برای تامین سوخت با مشکل مواجه شود بحث بر سر پذیرش جامعه است.

چرا خودروسازان به‌این سمت حرکت نکردند تا باز خورد‌این خودروها را در کشور مشاهده کنند؟

در ‌این خصوص صریحا می‌ توانم بگویم خودروسازان کم کاری کردند و در صورتی‌که به‌این سمت حرکت می‌کردند، دولت ناچار به عرضه سوخت استاندارد می‌شد و به‌ این طریق تولید ‌این خودروها نیز در کشور رواج می‌یافت.

با‌ این تفاسیر می‌توان امیدوار بود که سرنوشت خودروهای هیبرید به سرنوشت پروژه‌های دیگر دچار نشود؟

یقینا خودرو هیبریدی یک خودرو معمولی است و تفاوت چندانی با خودرو معمولی ندارد که‌این امر موجب می‌شود تا نگرانی سوخت یا سایر مسایل در ‌این خودروها به وجود نیاید. از سوی دیگر‌ این خودروها سوختی به مراتب کمتر دارند که‌ این امر موجب می‌شود تا با استقبال عمومی ‌مواجه شوند.

اسمارت اولین خودرو هیبرید است که قرار است وارد کشور شود، پروژه تولید و واردات‌ این خودرو در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد ؟

به اعتقاد ما امکان تولید تا پایان سال وجود دارد، اما صدور مجوز برای تولید و واردات‌ این خودرو با تاخیر مواجه شده که به محض صدرو مجوزها تولید‌ این خودرو آغاز خواهد شد.

راهنمایی و رانندگی عدم صدور مجوز برای اسمارت را پایین بودن شاسی‌این خودرو عنوان کرده آیا ‌ایراد مطرح شده صحت دارد؟

به طور قطع ارتفاع‌این خودرو کمتر از ماتیز‌، MVM و یا حتی ۲۰۶ نیست، مضاف بر‌اینکه رینگ‌این خودرو ۱۷ است، اما رینگ ۲۰۶‌، ۱۵ و ماتیز ۱۳ است که‌این امر نشان می‌دهد که سطح ارتفاع دلیل قانع کننده‌ای برای عدم صدور مجوز نیست.

با توجه به‌این مشکلات‌این خودرو از چه زمانی وارد بازار خواهد شد؟

به نظر من با توجه به اتمام مشکلات‌، سری اول ‌این خودرو که به صورت CBU قرار است، وارد بازار شود تا آخر سال جاری به بازار خواهد رسید، اما تولید به سال آینده موکول خواهد شد.