اختلاف بر سر تمدید استاندارد یورو2

عکس: احسان سلطانی‌مقدم

گروه خودرو - طبق اخبار غیررسمی، وزیر نفت درنامه‌ای به وزیر صنایع در حالی با تمدید استاندارد یورو ۲ از سال آینده برای خودروهای داخلی مخالفت کرده است، که هیات دولت در تصویب نامه سال ۸۴ خود در این زمینه، تاکید دارد که متناسب با تاخیر در عرضه بنزین توسط این وزارتخانه، زمان الزام تطابق با استاندارد به همان میزان به تعویق خواهد افتاد.

در همین حال از دو کمیسیون صنایع و انرژی مجلس نیز خبر می‌رسد که اعضای این دو کمیسیون در تذکری به مسوولان وزارت نفت خواستار عرضه بنزین استاندارد جهت ارتقای استاندارد خودروهای داخلی به یورو ۳ تا سال ۸۹ شده‌اند.

هیات وزیران اوایل تابستان سال ۸۴ بنا به پیشنهاد مشترک سازمان محیط زیست، وزارت صنایع و معادن و وزارت نفت جدول زمان‌بندی استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروهای داخلی را تعیین، که طبق آن خودروهای مذکور باید تا ابتدای سال ۸۹ به استاندارد یورو ۳ مجهز شوند، مصوبه هیات وزیران همچنین وزارت نفت را موظف کرده که بنزین استاندارد راحداقل شش ماه قبل از جدول زمان‌بندی تامین و در جایگاه‌های کشور توزیع کند، این در حالی‌است که مصوبه مذکور تاکید کرده که اگر وزارت نفت قادر به انجام چنین کاری نشد زمان الزام به تطابق با استاندارد نیز به همان میزان به تعویق خواهد افتاد.

حال در شرایطی که سازمان محیط زیست همراه با وزارت صنایع به دلیل ادامه تولید بنزین غیراستاندارد، از کمیسیون زیر بنایی دولت درخواست اصلاح جدول زمان‌بندی مذکور را کرده‌اند و تمدید استاندارد یورو ۲ را تا دو سال آینده خواستار شده‌اند، وزارت نفت در نامه ای به وزارت صنایع با تمدید دو ساله استاندارد یورو ۲ برای خودروهای داخلی مخالفت و تاکید کرده که ارتقای تکنولوژی خودروها نباید به دلیل کیفیت پایین سوخت متوقف شود.

با توجه به نامه وزارت نفت که روز گذشته خبرگزاری ایسنا از آن خبر داد مجموعه این وزارتخانه تاکید کرده‌اند که ارتقای تکنولوژی خودروها زمان بر بوده و بهتر است که خودروسازها پیگیر ارتقای تکنولوژی خودروهای تولیدی خود باشند تا استاندارد بنزین عرضه شده توسط وزارت نفت. رییس هیات‌مدیره شرکت ملی نفت ایران در نامه‌ای به وزیر نفت نیز تاکید دارد که کیفیت سوخت یکی از چندین عوامل موثر در مقدار مصرف سوخت و آلایندگی خودروها است و مهمترین عامل، تکنولوژی خودروهای تولیدی است که بهتر است ابتدا به آن پرداخته شود.حال با توجه به نامه مذکور و همچنین نامه میرکاظمی به محرابیان باید دید که کمیسیون زیر بنایی دولت عطف به‌ماسبق کرده و مصوبه سال ۸۴ هیات دولت را اجرایی خواهد کرد و یا مهر تاییدی بر ادعاهای وزارت نفت خواهد زد.

تذکر مجلس به وزارت نفت

عدم تامین بنزین استاندارد از سوی وزارت نفت، نه تنها واکنش انجمن خودروسازان و نامه نگاری آنها را برای تعویق برنامه تولید خودروهای داخلی بر اساس استاندارد یورو۳ در پی داشته است، بلکه سبب شده تا پیش از این انجمن، کمیسیون انرژی مجلس نیز در این زمینه به اهالی ساختمان بزرگ طالقانی تذکر بدهد.

عماد حسینی عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به پی گیری‌های اعضای کمیسیون برای عرضه بنزین استاندارد توسط وزارت نفت، می‌گوید:ما در چند نوبت به وزیر نفت در زمینه استاندارد سازی بنزین داخلی، تذکر داده‌ایم، اما متاسفانه این وزارت تا به امروز اقدامات لازم را در این زمینه انجام نداده است.

وی تاکید می‌کند: هرچند اعمال تحریم‌های بین‌المللی تا حدی کار را برای وزارت نفت در زمینه تامین بنزین استاندارد، سخت کرده است، اما قطعا این وزارت آن‌قدر توانایی دارد که بنزین استاندارد را روانه جایگاه‌های سوخت کشور کند.

حسینی با اشاره به اینکه کمیسیون انرژی باز هم به وزارت نفت بابت تامین نکردن بنزین استاندارد تذکر خواهد داد، می‌گوید: کمیسیون امیدوار است وزارت نفت تذکرات را جدی بگیرد و در تامین بنزین استاندارد اهتمام بیشتری بورزد، چراکه در غیر این صورت ما مجبوریم از مرحله تذکر فراتر رفته و جنبه نظارتی مجلس را از راه‌های دیگر اعمال کنیم.

اظهارات حسینی در شرایطی است که حمیدرضا فولادگر عضو کمیسیون صنایع مجلس از برنامه ریزی این کمیسیون به همراه کمیسیون انرژی برای تامین بنزین استاندارد و تولید خودروها بر اساس استانداردهای ارتقایافته سوخت خبر می‌دهد.

وی می‌گوید:رسیدن به شرایطی که هم بنزین استاندارد عرضه شود و هم خودروهایی متناسب با این بنزین به تولید برسد، قطعا نیازمند یک برنامه‌ریزی اساسی و همه‌جانبه است و نمی‌شود وزارت نفت راه خود را برود و خودروسازان نیز راه خود را.

عضو کمیسیون صنایع با تاکید بر اینکه نمی‌توان از خودروسازان انتظار داشت قبل از عرضه بنزین استاندارد محصولاتی متناسب با این نوع بنزین را تولید کنند، می‌افزاید: هم‌اکنون طرح بهینه‌سازی پالایشگاه‌های کشور از جمله بندرعباس، اراک و اصفهان در حال انجام است و در این بین پالایشگاه اراک آمادگی عرضه بنزین استاندارد را طی سال ۹۰ دارد.

فولادگر با اشاره به اوضاع فعلی بنزین و نوع خودروهای تولیدی در داخل، تاکید می‌کند:ما می‌توانیم تا استاندارد شدن بنزین و ارتقای تکنولوژی سوخت خودروها، قطعات مربوط به موتورهای روز دنیا را وارد کنیم و یا واردات بنزین استاندارد را افزایش دهیم.

فولادگر تاکید می‌کند: اگر قطعات موتور خودرو را وارد کنیم وزارت نفت دیگر بهانه‌ای برای عقب انداختن تامین بنزین استاندارد ندارد و اگر هم واردات بنزین استاندارد افزایش یابد نیز، خودروسازان دیگر نمی توانند بهانه‌ای برای ارتقا ندادن محصولات خود بیاورند.

توجیه غیرقابل قبول خودروسازان

انجمن خودروسازان در حالی درخواست تمدید دو ساله استاندارد یورو ۲ را به کمیسیون زیربنایی دولت ارائه داده است، که از دید عضو کمیسیون انرژی مجلس، این نامه‌نگاری، توجیهی غیرقابل قبول به حساب می‌آید.

حسینی با اشاره به اینکه خودروسازان نیز مانند وزارت نفت، اقدامات لازم را برای ارتقای تکنولوژی سوخت محصولات خود انجام نداده‌اند، می‌گوید: کمیسیون صنایع نیز مانند ما که پیگیر تامین سوخت استاندارد از سوی وزارت نفت هستیم، موضوع ارتقای تکنولوژی سوخت خودروسازان را پیگیری می‌کند و امیدواریم در این زمینه به یک نوع هماهنگی و اتفاق نظر برسیم.

حسینی همچنین با تاکید بر اینکه برای ارتقای استاندارد سوخت باید پله پله بالا رفت، می‌افزاید: اینکه خودروسازان اعلام کرده‌اند تا دو سال دیگر استاندارد سوخت تولیدات آنها به یکباره از یورو۲ به یورو ۴ ارتقا می‌یابد، قابل باور نیست، چراکه آنها همین الان نیز نمی‌توانند خود را از یورو ۲ به یورو ۳ برسانند.

خودروسازها نیز اقدامی نکرده‌اند

اما موضوع استانداردسازی بنزین و سوخت از وجه دیگری نیز قابل بررسی است. اوستا گودرزی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت در پاسخ به این پرسش خبرنگار ما که پرسید آیا بنزین موجود در کشور استاندارد است؟ می‌گوید: در دنیا اکتان بنزین استاندارد ۹۵ است در حالی که اکتان بنزین توزیع شده در تهران ۸۷ و در سایر شهرستان‌ها اکتان بنزین کمتر از رقم مذکور است که این امر نشان‌دهنده آن است که اکتان بنزین موجود در کشور ما از استاندارد جهانی فاصله بسیار دارد.

به گفته گودرزی علاوه بر پایین بودن اکتان، استاندارد سوخت تابع دو عامل دیگر یعنی گوگرد و سولفور نیز می‌باشد به‌طوری‌که اگر این عوامل با یکدیگر همخوانی نداشته باشند سوخت غیراستاندارد می‌شود که در حال حاضر سوخت کشور ما به دلیل ناهماهنگی میان عوامل مذکور به سوختی غیراستاندارد تبدیل شده است. اظهارات گودرزی در حالی است که عامری مدیرعامل شرکت پخش و پالایش نیز تاکید دارد که مشکل بنزین موجود در کشور مربوط به اکتان است.گودرزی می‌گوید: اکتان پایین در نهایت موجب احتراق نامناسب در خودرو می‌شود که این امر نیز بالطبع موجب می‌شود تا راننده برای رسیدن به قدرت بیشتر فشاری مضاعف به خودرو وارد کند که این امر نیز در نهایت آلودگی بیشتر هوا و افت توان خودرو را در پی خواهد داشت.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا بنزین موجود خودروهای سواری را از لحاظ فنی با مشکل مواجه خواهد کرد، اظهار داشت: به طور حتم بنزین موجود به موتور خودرو آسیب می‌رساند که این امر موجب کاهش عمر خودروهای سواری می‌شود.

گودرزی در پاسخ به این پرسش که اکتان موجود در بنزین عرضه شده درجایگاه‌های سراسر کشور برای چه خودروهایی مناسب است، می‌گوید: خودروهایی که نسبت تراکم ۵/۹ تا ۱۰ به بالا دارند به طور حتم به بنزین با اکتان بالا نیاز دارند که این امر شامل خودروهای طراحی و تولید شده از سال ۲۰۰۰ به بعد می‌شود، اما اکتان ۸۷ که در حال حاضر در جایگاه‌ها عرضه می‌شود تنها برای خودروهایی قابل استفاده است که تراکم آنها کمتر از ۵/۹ است که این هم شامل خودروهایی با طراحی قدیمی‌ مانند پراید و روآ می‌شود.

گودرزی در خصوص اظهار نظر خودروسازان مبنی بر تاخیر در اجرای مصوبه استاندارد حد مجاز آلایندگی انواع خودروهای داخلی به دلیل عدم توزیع بنزین استاندارد نیز می‌گوید: تاخیر در اجرای این مصوبه تنها به وزارت نفت مربوط نیست بلکه خودروسازان نیز در شرایط کنونی آمادگی پاس کردن استاندارد یورو۳ را ندارند زیرا اکثر موتورهایی که در داخل کشور تولید می‌شوند توان پاس کردن استاندارد یورو ۳ را ندارند که این امر بیانگر آن است که در تاخیر به وجود آمده علاوه بر وزارت نفت خودروسازان نیز مقصرند زیرا هیچ کدام از طرفین به تعهداتی که این مصوبه برای آنها در نظر گرفته عمل نکرده‌اند.

وی در ادامه می‌گوید: در حال حاضر تنها خودروهای تولیدی سال ۱۹۹۸ به بعد توان پاس کردن استاندارد یورو ۳ را دارند و مابقی خودروهای داخلی که تعداد قابل توجهی از تولید خودروسازها را شامل می‌شوند از استاندارد یورو ۲ برخوردار هستند که این استاندارد نیز با ارتقای موتور این خودروها به دست آمده به همین دلیل علاوه بر وزارت نفت خودروسازان نیز توان رسیدن به استاندارد یورو۳ از سال آینده را ندارند.

گودرزی در پاسخ به این پرسش که بر اساس پیشنهاد خودروسازان مقرر گردید تا استاندارد یورو ۲ برای دوسال دیگر نیز تمدید شده و از سال ۹۱ استاندارد یورو ۴ برای خودروهای داخلی اجباری شود آیا اجرای این مصوبه طی دو سال آینده امکان‌پذیر است، نیز اظهار داشت: لازمه رسیدن به استاندارد یورو ۴ تولید موتور براساس همین استاندارد است اما موتورهایی که در حال حاضر روی خودروهای داخلی نصب می‌شود هیچ‌کدام توان پاس کردن استاندارد یورو ۴ را ندارند و در صورتی‌که قرار باشد مصوبه مذکور اجرا شود باید پروژه تولید موتور با استاندارد یورو ۴ نیز آغاز شود که این امر نیز زمان بر خواهد بود و اجرای آن در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نخواهد بود، از سوی دیگر هنوز خودروسازان در این خصوص اقدامی‌صورت نداده‌اند.