یکسال اختلاف نظر برای آغاز تست COP

مژگان میرزایی - طرح COP (تست تطابق تولید) در تمام واحدهای خودروسازی در سال جاری اجرایی خواهد شد. نظام‌الدین برزگری، رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران سه‌شنبه گذشته و در حاشیه نشست خبری که در این موسسه برگزار شد با اعلام این خبر عنوان کرد که طرح COP (تست تطابق تولید) به تمام واحدهای خودروسازی ابلاغ شده و هم‌اکنون نیز اجرای طرح مذکور در حال پیگیری است.

اظهارات رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی مبنی بر اجرای استاندارد COP (تست تطابق تولید) در سال جاری در حالی است که براساس بند ۵-۲- (بند رعایت استانداردها و آیین‌نامه ابلاغی ) آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودرو و قطعه که توسط کارگروهی در مجلس تهیه شده، کلیه عرضه‌کنندگان خودرو از ابتدای مهر ماه ۱۳۸۹ ملزم به انجام آزمون‌های استاندارد مصوب تایید نوع و اخذ تاییدیه از سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران شده‌اند، همچنین براساس بند ۵-۲-۲- که مربوط به تطابق تولید می‌شود، از ابتدای سال ۹۰ کلیه عرضه‌کنندگان خودرو موظف به تهیه مستندات اجرایی تطابق تولید (COP) و ارائه آنها به مراجع ذی‌صلاح جهت اخذ تاییدیه شدند.

در نظر گرفتن ابتدای سال ۹۰ برای اجرای طرح COP (تست تطابق تولید) در آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودرو در حالی است که اجرای مصوبه مذکور از ابتدای سال جاری از سوی موسسه استاندارد به خودروسازان تکلیف شده بود به طوری که رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی نیز در این نشست، خبر از فراهم بودن مقدمات اجرای مصوبه مذکور در سال جاری داد. با اجرای طرح COP، از سوی موسسه استاندارد، در سال جاری این امکان به وجود می‌آید تا محصول نهایی با مجوز اولیه تطبیق داده شود تا به این طریق امکان تخطی از نمونه اولیه که تمام مراحل تست بر روی آن صورت گرفته از خودروساز گرفته شود که این امر در نهایت رشد کیفی خودروهای داخلی را به همراه خواهد داشت؛ چراکه با اجرای این تست خودروساز ملزم به انتخاب زنجیره تامین قطعه با کیفیت خواهد شد و به این طریق شایعه استفاده از قطعات بی‌کیفیت در خطوط تولید نیز خاتمه خواهد یافت.

اما تاخیر در اجرای این تست در اصل به معنی تاخیر در ارتقای کیفیت خواهد بود؛ چراکه پیش از این اجرای این طرح به خودروسازان ابلاغ شده و خودروسازان خود را آماده اجرای آن کرده بودند.

تاخیر‌های صورت گرفته برای اجرای تست COP در حالی است که روش آدیت محصول سالهاست روی خط تولید شرکت‌های بزرگ خودروساز صورت می‌پذیرد و به این طریق خودرو به صورت مداوم مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا ایرادهای به وجود آمده در خط تولید برطرف شود؛ اما در کشور ما روش آدیت محصول در خط تولید انجام نمی‌شود، بلکه محصول پس از تولید نهایی توسط بازرسان تست می‌شود، براساس روشی که تاکنون در کشور اعمال می‌شده ، یک مجوز کلی بر اساس ۵۱ استاندارد عملکردی و چهار استاندارد زیست‌محیطی به خودروساز داده می‌شد که بر اساس همان مجوز کلی، شرکت‌های خودروساز اقدام به دریافت مجوز شماره‌گذاری می‌کردند؛ اما با اجرای طرح COP، موسسه استاندارد علاوه بر صدور مجوز، محصول نهایی را نیز کنترل کرده و آن را با مجوز اولیه تطبیق می‌دهد که آیا محصول تولیدشده با مجوز اولیه مطابقت دارد یا خیر که این امر در نهایت رشد کیفی خودروهای داخلی را به همراه خواهد داشت، اتفاقی که با گذشت ۵۰ سال از قدمت صنعت خودروسازی تاکنون محقق نشده بود و با توجه به تاخیر صورت گرفته اجرای آن نیز با تاخیر همراه خواهد شد.

اجرای COP در سال جاری

تاخیر در زمان اجرای تست COP (تست تطابق تولید ) در حالی است که رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی بر اجرای آن در سال جاری تاکید داشته و در این خصوص می‌گوید: موسسه استاندارد با تاخیر یکساله و اجرای تست COP (تست تطابق تولید) از ابتدای سال ۹۰ موافقت نکرده به همین دلیل از سال جاری تست مذکور اجرایی خواهد شد.

وی در خصوص تاریخ در نظر گرفته شده در آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودرو نیز می‌گوید: در آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودرو و قطعات، نیز سال جاری برای اجرای تست COP (تست تطابق تولید ) در نظر گرفته شده است. اظهارات رییس موسسه استاندارد در حالی است که بر اساس آیین‌نامه ابلاغ شده به خودروسازان و قطعه سازان از سوی وزارت صنایع و معادن سال ۹۰، سال آغاز اجرای استاندارد مذکور خواهد بود و ظاهرا کمیته تدوین آیین‌نامه ارتقای کیفیت با اجرای این استاندارد در سال جاری موافقت نکرده است به همین صورت در آیین‌نامه مذکور سال ۹۰، سال آغاز اجرای تست COP (تست تطابق تولید) در نظر گرفته شده است. تصمیم اخذ شده از سوی کمیته تدوین آیین‌نامه ارتقای کیفیت موجب شد تا شرایط جالبی برای اجرای استاندارد مذکور از سوی موسسه استاندارد نیز فراهم نشود؛ چراکه در صورتی که موسسه استاندارد بخواهد استاندارد مذکور را در سال جاری اجرایی کند خودروسازان می‌توانند با استناد به آیین‌نامه جدید از اجرای استاندارد تست COP (تست تطابق تولید) جلوگیری کنند. برزگری در خصوص احتمال تاخیر در اجرای تست COP (تست تطابق تولید) می‌گوید: طرح تست COP (تست تطابق تولید ) تا پایان سال جاری باید اجرایی شود هم‌اکنون نیز پیگیری استاندارد مذکور در حال انجام است.

رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی در خصوص اینکه آیا مصوبه مذکور از سوی موسسه استاندارد به واحد‌های خودروساز ابلاغ شده، می‌گوید: اجرای طرح تست COP (تست تطابق تولید ) به همه شرکت‌های خودروساز ابلاغ و مقدمات اجرای آن نیز در اکثر کارخانه‌ها فراهم شده است، به طوری که هم‌اکنون ۸۰ تا ۹۰ درصد مقدمات اجرای استاندارد در شرکت‌های خودروساز نیز فراهم شده است.

افزون بر اختلاف در زمان اجرای طرح چگونگی اجرای تست COP (تست تطابق تولید ) نیز با اختلافاتی از سوی اعضای کمیته تدوین ارتقای کیفیت خودروهای داخلی همراه بوده است به‌طوری‌که برخی از اعضای کمیته معتقدند که استاندارد تست تطابق تنها شامل قطعات خودرو و فرآیند تولید می‌شود به همین دلیل خودرو به هنگام تولید مورد ارزیابی قرار نخواهد گرفت، اما رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی با رد اظهارات مذکور در این خصوص می‌گوید: اجرای این طرح علاوه بر قطعات، در مورد نمونه خودرو تولیدی نیز صورت می‌گیرد. وی در پاسخ به این پرسش که در طرح مذکور آیا خودرو برای تست از خطوط تولید انتخاب می‌شود، می‌گوید: علاوه بر خطوط تولید و به منظور اجرای بهتر استاندارد خودرو برای تست از بازار نیز خریداری و پس از آن تست‌های لازم روی آن انجام می‌شود.

وی در این خصوص عنوان می‌کند: در حال حاضر چند دستگاه خودرو همانند سایر کالاها از بازار خریداری شده و خودروهای خریداری شده توسط آزمایشگاه‌های سازمان استاندارد استان‌ها در حال آزمایش است و علاوه بر خودروهایی که تاکنون خریداری شده به زودی نیز ۴۰ تا ۵۰ دستگاه خودرو دیگر نیز از بازار خریداری و مورد آزمون قرار خواهد گرفت.

رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی در پاسخ به این پرسش که آیا با انجام تست‌های مذکور عیوب خودرو مشخص می‌شود، عنوان کرد: اجرای این طرح در نهایت موجب مشخص شدن عیوب خودرو می‌شود که طرح مذکور نیز هم‌اکنون در حال انجام است، اما نتیجه نهایی با تست ۳۰ هزار کیلومتر حاصل می‌شود که در حال حاضر نیز تست هزار کیلومتر در برخی از استان‌ها در حال انجام است.

به گفته وی، خودروهای مورد آزمایش با طی مسافت هزار یا پنج هزار کیلومتر نیز ارزیابی می‌شوند، ولی نتیجه نهایی پس از طی مسافت ۳۰ هزار کیلومتری مشخص خواهد شد.

رییس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی در ادامه در پاسخ به این پرسش که در صورت تخطی خودروساز از تست اولیه چه برخوردی با شرکت خودروساز صورت خواهد گرفت نیز می‌گوید: پس از تست، عیوب خودرو به خودروساز اعلام شده و خودروساز ملزم به برطرف کردن عیوب مذکور می‌شود.

مجری، وزارت صنایع

از سوی دیگر مجری برای اجرا کردن آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودرو، وزارت صنایع در نظر گرفته شده که با توجه به حمایت وزارت صنایع از خودروسازان احتمال دارد شرایط برای اجرایی نشدن کامل این آیین‌نامه از سوی خودروسازان فراهم ‌شود؛ چرا که طی سال‌های گذشته نیز استاندارد‌هایی که برای ارتقای کیفیت خودرو تدوین شده بود به دلیل حمایت از خودروسازان تاکنون به درستی انجام نشده است.

رییس سازمان استاندارد در مورد وضعیت نظارت بر کیفیت خودروها بر اساس قانون ارتقای کیفیت تولیدات نیز گفت: طبق قانون، شماره‌گذاری خودرو مشروط به تایید سازمان استاندارد است، ولی در رابطه با سایر موارد وزارت صنایع مجری آیین‌نامه است.

برزگری در ادامه در خصوص اجرای قانون ارتقای کیفیت تولیدات داخلی نیز اظهار داشت: بر اساس این قانون، تمام کالاهای صنعتی وارداتی مشمول استاندارد می‌شوند و باید گواهی تایید را از سازمان استاندارد دریافت کنند.

وی افزود: در این قانون به عنوان «کالا و خط تولید» اشاره‌ای نشده و به همین دلیل فقط محصولاتی که به صورت یک بسته و تحت عنوان کالای صنعتی به کشور وارد می‌شوند، مشمول این طرح خواهند شد.