پاییز خصوصی‌ها

گروه خودرو- تولید تنها سه هزار و ۵۴۳ دستگاه محصول سواری توسط خودروسازان بخش خصوصی در سه ماه نخست امسال، افت ۳/۹ درصدی را در مقایسه با بهار سال گذشته نصیب این بخش کرد تا هنوز هم خطر حذف خصوصی‌ها از خودروسازی ایران، پایدار بماند. بنا بر آماری که روی سایت رسمی انجمن خودروسازان کشور قرار گرفته، خصوصی‌های خودروساز ۳۶۴ دستگاه خودرو سواری کمتری در مقایسه با سه ماه نخست سال ۸۸ به تولید رسانده‌اند که این موضوع از اوضاع تولید نابسامان و بحرانی بخش خصوصی خودروسازی ایران حکایت دارد. همچنین طبق آمار، سه شرکت زاگرس‌خودرو، بنیان توسعه پارس و تاپکو، حتی یک دستگاه خودرو را نیز در بهار امسال به تولید نرسانده‌‌اند و از آن سو به میزان تولید شرکت‌های مرتب و سناباد خودرو توس نیز در آمار انجمن خودروسازان نشده است.

تیراژ بسیار اندک خصوصی‌ها سبب شده تا آنها در دو ماه ابتدایی امسال، تنها ۷/۱ درصد از کل خودروهای سواری تولیدی کشور را به خود اختصاص دهند. این در شرایطی است که بیشتر تولیدات بخش خصوصی خودروسازی ایران از کیفیتی برتر نسبت به خودروهایی که در بخش نیمه‌دولتی به تولید می‌رسند، برخوردارند.

در این زمینه که چرا خودروسازان بخش خصوصی از تیراژ پایینی برخوردار و توان تولید آنها بالا نیست، دلایل مختلفی بیان می‌شود که مهم‌ترین آنها حول مسائل مالی می‌چرخد.

در واقع تیراژ و سهم اندک خودروسازان بخش خصوصی را بسیاری از کارشناسان و البته خود مسوولان این بخش، نتیجه بحران مالی و عدم تامین به موقع قطعات می‌دانند. به هر حال کمبود نقدینگی، اجازه تولیدی انبوه یا حداقل قابل قبول را به خودروسازان خصوصی نمی‌دهد.

این بحران مالی معمولا مشکل دیگری نیز برای خودروسازان خصوصی پدید می‌آورد و آن، ایجاد تعهدهای خارج از توان آنها است.

در واقع خصوصی‌ها که مانند خودروسازان نیمه‌دولتی از توان مالی مناسبی برخوردار نبوده و دست حمایت دولت را نیز روی شانه‌های خود احساس نمی‌کنند، با پیش‌فروش خودروهایی که مشخص نیست شرایط تولید آنها چه زمانی فراهم ‌می‌شود، برای خود تامین نقدینگی می‌کنند. این در شرایطی است که آنها معمولا نمی‌توانند تعهدات خود را سر وقت انجام داده و از همین رو گاهی با اعتراض مشتریان روبه‌رو شده و به دردسر می‌افتند. در حال حاضر، تمام محصولات بخش خصوصی خودروسازی ایران، مونتاژی و در نتیجه به طور مستقیم، وابسته به قطعات وارداتی هستند؛ بنابراین اصلا عجیب نیست که با شرایط فعلی، تامین قطعات در روند و روال مناسبی صورت نگیرد.

به هر حال، وقتی خودروسازان نتوانند به موقع و در حجمی مناسب، گشایش اعتبار کنند، تامین قطعات مورد نیاز آنها نیز در شرایط طبیعی انجام نمی‌شود و قطعات، با تاخیر به دست آنها می‌رسد و این موضوع به تولید اندک خصوصی‌های خودروساز می‌انجامد.

افت تولید خودروسازان بخش خصوصی در شرایطی است که غالب محصولات این بخش از کیفیت مناسبی برخوردارند.

رشد تولید راین‌خودرو

اما نگاهی به آمار تولید شرکت‌های خودروساز بخش خصوصی بیندازیم و ابتدا از پرتیراژترین آنها در بهار امسال شروع کنیم.

«راین خودرو» که از زیرمجموعه‌های گروه خودروسازی کرمان‌موتورز به شمار می‌رود، توانسته در سه ماه نخست امسال، دو هزار دستگاه خودرو سواری را به تولید برساند و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۲۷۱ درصد رشد کند.

این شرکت که دو برند هیوندایی‌موتورز کره به نام‌های «ورنا» و «آوانته» را تولید می‌کند، در بهار امسال ۸۹۱ دستگاه «آوانته» را به همراه یک هزار و ۱۰۹ دستگاه «ورنا» از خط تولید خود عبور داده است.این رقم تولید سبب شده که تولید «آوانته» در بهار امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۷۳ درصد رشد کند. همچنین «ورنا» نیز که در بهار پارسال تنها ۲۴ دستگاه تولید داشته، در سه ماه نخست امسال تیراژی یک هزار و ۱۰۹ دستگاهی را از خود به جا گذاشته است. ورنا و آوانته در زمره محصولات نسبتا

گران قیمت بازار خودرو کشور به حساب می‌آیند و در رده بندی کیفی خودروهای داخلی نیز جزو بالانشینان جدول هستند.

افت گروه بهمن

ظاهرا گروه بهمن هنوز هم در کش و قوس تغییر و تجهیز خطوط تولید خود به سر می‌برد؛ چراکه آمار تولید بهار این خودروساز در بخش سواری، افتی حدودا ۷۷ درصدی را تجربه کرده است.

«گروه بهمن» که بنیاد تعاونی سپاه، بخش اعظم سهام آن را در اختیار دارد، در بخش سواری، «مزدا۳» را به مونتاژ می‌رساند و این در شرایطی است که در مقایسه با بهار سال گذشته، یک هزار و ۳۲۱ دستگاه مزدا۳ کمتری را مونتاژ کرده است. این خودروساز بخش خصوصی، نه تنها وضعیت مالی مناسبی به خود می‌بیند، بلکه با توجه به سایر تولیداتی که غیر از سواری دارد، باید آن را پرتیراژترین شرکت خصوصی در خودروسازی ایران به حساب آورد.

گروه بهمن اوایل سال جاری، خط تولید خود را با تغییراتی روبه‌رو و تجهیزاتی به آن افزود و این موضوع سبب شد تا تولید بهمنی‌ها در مقایسه با سال گذشته افت کند.

مدیران خودرو رشد کرد

خودرو جمع و جور و کم‌مصرف چینی‌ها، بهار امسال را در مقایسه با بهار سال گذشته، با رشد تولید پشت سر گذاشت.

MVM که در مدیران خودرو به مونتاژ می‌رسد، آماری ۵۸۰ دستگاهی را در سه ماه نخست امسال از خود به جا گذاشته و رشدی ۸۷ درصدی را تجربه کرده است.

مدیران خودرو که این محصول را در دو مدل سه و چهار سیلندر مونتاژ می‌کند، در بهار امسال، ۴۵۴ دستگاه مدل سه سیلندر این محصول را تولید کرده و این در شرایطی است که MVM‌های چهار سیلندر این شرکت، تنها ۱۲۶ دستگاه تیراژ داشته‌اند. MVM جزو برندهای شرکت چری چین به شمار می‌رود و کم‌مصرف ترین خودرو داخلی لقب دارد.

لوبو آمد

«بم خودرو» اگرچه تیراژی بسیار اندک را در بهار امسال از خود به جا گذاشته اما بالاخره، مونتاژ محصول جدید خود را با نام «لوبو» آغاز کرده است.این شرکت که پیش‌تر‌ها «فولکس گل» را در تیراژی نسبتا مناسب مونتاژ می‌کرد، در بهار امسال تنها دو دستگاه از این خودرو را به تولید رسانده، اما در عوض ورود برند دیگری از شرکت هافی موتور چین را با نام «لوبو» جشن گرفته است. این محصول با توجه به حجم موتور ۱۱۰۰ سی‌سی خود، قطعا مصرف سوخت پایینی خواهد داشت.«بم‌خودرو» دیگر «گل» را تولید نخواهد کرد و «لوبو» جایگزین این محصول به حساب می‌آید.این شرکت توانسته در بهار امسال، ۵۰ دستگاه از این میهمان تازه وارد چینی را به مونتاژ برساند. «بم خودرو» در سه ماه نخست سال گذشته هیچ تولیدی نداشته است.

افت تولید لیفان

شاید دلیل آن، استقبال کم مشتریان باشد و شاید هم نه، اما به هر حال تولید «لیفان» در بهار امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۴۷ درصد افت کرده است.

این خودرو چینی که بنابر آمار سازمان بازرسی کیفیت و استاندارد، از درجه کیفی چندان بالایی برخوردار نیست، در «کرمان موتور» به مونتاژ می‌رسد و طی سه ماه نخست امسال، تیراژی ۳۸۸ دستگاهی را از خود به جا گذاشته است.

این آمار البته به مدل ۱۶۰۰ سی‌سی لیفان مربوط می‌شود و لیفان ۱۳۰۰ سی‌سی، تولیدی در بهار ۸۹ به خود نمی‌بیند.

آنها که تولید نکردند!

در جمع خودروسازان بخش خصوصی، هستند شرکت‌هایی که طی بهار امسال حتی یک دستگاه خودرو را نیز به تولید نرسانده‌اند.

در این بین، «زاگرس خودرو» معروف‌ترین آنها به شمار می‌رود و مدت‌ها است تولید این شرکت خوابیده است.زاگرس خودرویی‌ها سال‌ها با پروتون مالزی، همکاری داشته و برخی محصولات این شرکت را مانند «ویرا» و «جنتو» به مونتاژ می‌رساندند، اما اکنون طبق آمار، این خودروساز قدیمی به نوعی تعطیل است و تولیدی ندارد.

شرایط عجیب و غریب فعلی زاگرس‌خودرو در شرایطی است که پارس خودرویی‌ها دو سال پیش بخش اعظم سهام این شرکت را خریدند؛ اما در حال حاضر هنوز مشخص نیست که چه سرنوشتی در این زمینه انتظار زاگرسی‌ها را می‌کشد. از زاگرسی‌ها که بگذریم، متوجه خواهیم شد که «تاپکو» و «بن رو» نیز در بهار امسال تولیدی نداشته‌اند. «تاپکو» که محصولی ایتالیایی از «فیات» به نام «سی‌ینا» را به مونتاژ می‌رساند، در سه ماه نخست امسال هیچ تولیدی نداشته و مشخص نیست مشتریان معترض این شرکت، بالاخره موفق به دریافت سی‌یناهای ثبت‌نامی خود شده‌‌اند یا هنوز هم در سرگردانی به سر می‌برند.عدم تولید تاپکو طی بهار امسال در شرایطی است که این شرکت بهار سال گذشته ۴۷۸ دستگاه سی‌ینا را به تولید رسانده بود. علاوه بر «تاپکو» شرکت «بن رو» نیز به عنوان دیگر خودروساز خصوصی کشور، حتی یک دستگاه هم در سه ماه ابتدایی امسال، تولید نداشته است. این شرکت، چیرمن را مونتاژ می‌کرد.

آمارهایی که نیست!

عدم تولید در این سه شرکت در شرایطی است که سایت انجمن خودروسازان در آمار تولید بهار خود، بازهم اشاره‌ای به نام دو شرکت «سناباد خودرو توس» و «مرتب» نکرده است.

در این بین، سناباد خودرو، تولید دارد اما ظاهرا آمار آن در اختیار انجمن خودروسازان قرار نگرفته است. «سناباد خودرو»، محصولی چینی با نام «چری A۱۵» را به مونتاژ می‌رساند و «پاژن» و «موسو» نیز دو محصول شرکت «مرتب» به حساب می‌آید.