آیا استانداردهای 55گانه کیفیت خودروهای داخلی را ارتقا می‌دهد؟

گروه خودرو - پس از گذشت ۱۳ سال از تدوین اولیه استانداردهای ۵۵ گانه و اجرای استاندارد مذکور توسط خودروسازان در سال‌جاری، این سوال برای بسیاری از کارشناسان و مصرف‌کنندگان مطرح است که با اجرای استانداردهای ۵۵گانه قرار است چه اتفاقی در کیفیت خودروهای داخلی بوجود آید؟ آیا اجرای این استانداردها در نهایت رشد کیفی خودروهای داخلی را به همراه خواهد داشت؟

سوال دیگر آنکه استانداردهای یادشده آنقدر ملموس است که مثلا مشتری پراید یا خودروی ۴۰۵ و یا دست آخر مصرف کننده وانت پیکان، ارتقای کیفی آن را متوجه شود؟

هرچند به نظر می‌رسد با اجرای این استانداردها رویای کیفی‌سازی در صنعت خودرو بالاخره تحقق می‌یابد، اما برخی کارشناسان با استناد به اینکه استانداردهای مذکور برگرفته از استانداردهای اروپایی بوده و شرایط زیست محیطی (آب و هوا) داخلی در آن لحاظ نشده است معتقدند تحقق رویای مذکور با مشکلاتی همراه خواهد بود. با این حال نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهینامه‌های استاندارد خودرو معتقد است که اجرای کامل استانداردهای مذکور در نهایت رشد ۸۰ تا ۸۵ درصدی کیفیت خودروهای داخلی را به همراه خواهد داشت. رشدی که می‌توان گفت رویای کیفی‌سازی خودروهای داخلی را تا حدودی محقق خواهد کرد.

از سویی دیگر این کارشناسان معتقدند که لحاظ نکردن تمام موارد فنی خودرو در این استانداردها موجب می‌شود تا رشد کیفی به طور کامل صورت نگیرد چرا که علاوه بر موارد ایمنی که در استانداردهای مذکور به طور جدی به آن پرداخته شده باید نکات فنی نیز مد نظر قرار گیرد.

براساس جدول اولیه که از سوی موسسه استاندارد تدوین شده بود، استانداردهای ۵۵ گانه باید در مدت زمانی در حدود چهار سال اجرایی می‌شد . به طوری که بر اساس دسته‌بندی اولیه این موسسه مقرر گردید در ابتدا ۱۱ استاندارد اجباری شود، پس از آن ۲۳ استاندارد، بعد ۳۳و۴۳ و در نهایت ۵۵ استاندارد به مرحله اجرا در آید، تا به این طریق در سال‌جاری روند کیفی‌سازی صنعت خودرو آغاز شود، اما فراهم نبودن برخی زیرساخت‌ها از جمله عدم تامین سوخت استاندارد موجب شد تا در همان ابتدا استانداردهای ۵۵ گانه به استانداردهای ۵۱ گانه تغییر نام دهند و به این طریق اجرای استانداردهای زیست محیطی به زمان تامین سوخت با استاندارد یورو ۳ موکول شود که این امر موجب شد تا طرح کیفی‌سازی خودروهای داخلی به طور کامل اجرایی نشود.

اما آنچه اینجا مطرح می‌شود این است که آیا رعایت استانداردهای مذکور در نهایت به رشد کیفی خودروهای داخلی منجر خواهد شد.

رشد کیفی محقق می‌شود؟

سیدعلی جزایری، رییس انجمن موتور در پاسخ به این پرسش که آیا اجرای این استانداردها به رشد کیفی خودروهای داخلی منجر خواهد شد، می‌گوید: اینکه بخواهیم به صورت موردی برای استاندارد سازی خودروهای داخلی اقدام کنیم چندان تاثیرگذار نخواهد بود؛ چرا که تمام موارد در استاندارد مذکور لحاظ نشده است به همین منظور برای تاثیر گذار بودن استانداردهای مذکور باید تمام جوانب مانند موتور، شاسی، قدرت و ... مد نظر قرار گیرد که لازمه این امر نیز تدوین استانداردی جامع و کامل و با توجه به شرایط آب و هوایی کشور است.

به گفته جزایری در سایر کشورها علاوه بر استانداردهای بین‌المللی استانداردهای بومی نیز مد نظر قرار می‌گیرد که این امر موجب می‌شود تا شرایط برای رشد کیفی خودروها با توجه به آب و هوای منطقه فراهم شود.

جزایری همچنین به این نکته اشاره می‌کند که استانداردهای مذکور تمام خودروها را در یک سطح مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

به گفته وی هم‌اکنون این استاندارد برای تمام خودروها و در سطوح مختلف در حال اجرا بوده این در حالی است که خودروها به لحاظ طراحی، سال ساخت و مدل در سطوح مختلفی قرار دارند و عدم در نظر گرفتن سطوح مختلف موجب می‌شود که به طور مثال خودرو کلاس A با خودرو کلاس B یا C در یک سطح ارزیابی شوند که این روش چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.

اظهار نظر جزایری در حالی است که کیوان وزیری قائم‌مقام معاونت نظارت بر اجرای استاندارد و سیستم‌های کیفی شرکت ایران خودرو معتقد است در نظر گرفتن سطح بندی برای استاندارد سازی خودروها در حدود ۴۰ سال پیش صورت می‌گرفت اما در حال حاضر خودروسازان ملزم به رعایت یک سری استانداردهای خاص در کنار استاندارد‌های بومی خود هستند به همین دلیل این امر نمی تواند مشکل ساز شود.

به گفته وزیری در سال ۱۹۷۰ میلادی تنها شش استاندارد برای خودروها اجباری بود و این استانداردها نیز به صورت تطابقی در نظر گرفته می‌شدند، اما پس از آن و از سال ۲۰۰۱ استانداردهای ۵۱ گانه در اروپا و پس از آن در تمام دنیا اجباری شد و در کنار استانداردهای مذکور سایر کشورها استانداردهای بومی نیز برای خود در نظر گرفتند تا به این طریق بتوانند به رشد کیفی دست پیدا کنند.

از سوی دیگر هرچند رییس انجمن موتور معتقد است که ایرادات مطرح شده موجب می‌شود تا شرایط برای رشد کیفی خودروهای داخلی به طور کامل اجرایی نشود، اما حسن شجاعی فرد رییس انجمن مهندسی خودرو معتقد است که رعایت استاندارد، حتی به صورت صوری نیز نتیجه بخش خواهد بود و اگر به استانداردهای فعلی، استانداردهای جدید نیز افزوده شود، می‌توان آن را به فال نیک گرفت.وی در خصوص اینکه گفته می‌شود استانداردهای اروپایی چندان بر روند کیفی‌سازی خودروهای داخلی کمک نمی کند، می‌گوید: اینکه استانداردها بر چه اساسی تدوین شده باشد امر مهمی است و باید دید که آیا به هنگام تدوین،بومی سازی در استانداردها نیز صورت گرفته یا خیر ؟با این حال رعایت همین استانداردها در حد محدود نیز می‌تواند تاثیر گذار باشد.

رشد ۸۵ درصدی کیفیت

با توجه به اظهارات این دو کارشناس، وزیری از رشد ۸۰ تا ۸۵ درصدی کیفیت خودروهای داخلی با اجرای استانداردهای ۵۵‌گانه خبر داده و می‌گوید: از مجموع ۳ تا ۵ هزار قطعه به‌کار گرفته شده در خودرو، در حدود ۲۵۰۰ قطعه شامل استاندارد ۵۵ گانه می‌شود به همین دلیل در صورت اجرای کامل استاندارد مذکور می‌توان گفت شاهد رشد ۸۰ تا ۸۵ درصدی کیفیت خودروهای داخلی خواهیم بود که این امر رشد ۸۵ درصدی رضایت مشتریان را نیز در بر خواهد داشت.وزیری نیز همانند رییس انجمن موتور معتقد است در صورتی که در استاندارد ۵۵ گانه تمام مولفه‌ها مد نظر قرار می‌گرفت به طور حتم می‌توانستیم به رشد بهتری دست پیدا کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که چه مواردی در استاندارد مذکور لحاظ نشده، می‌گوید: فراهم نبودن زیرساخت‌ها موجب شده تا اجرای استانداردهای زیست محیطی به تاخیر افتد، این در حالی است که هم‌اکنون خودروسازان از توان رسیدن به استاندارد یورو ۳ برخوردار هستند، اما اجرای این استاندارد به دلیل عدم توزیع سوخت استاندارد به تاخیر افتاد و زمان اجرای آن نیز همچنان نامعلوم است و از آنجا که استانداردهای زیست محیطی از استانداردهای مهم در دنیا هستند تاخیر در اجرای این استاندارد ارتقای کیفی را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد.

کیفیت مساوی است با حضور در بازارهای جهانی

شجاعی فرد در ادامه در خصوص اینکه اجرای استانداردهای ۵۵ گانه در نهایت آیا به ارتقای کیفیت خودروهای داخلی منتهی خواهد شد، می‌گوید: زمانی می‌توان گفت که خودروهای داخلی استاندارد شده‌اند که بتوان در بازار جهانی حضور پیدا کنیم که این امر به معنی آن است که خودروسازان بتوانند صادرات داشته باشند، اما تا زمانی که نتوانیم در بازار جهانی حرفی برای گفتن داشته باشیم، نمی‌توانیم از رشد کیفیت حرف بزنیم.

وی در ادامه می‌گوید: اگر قرار است در آینده وارد بازار جهانی شویم باید استانداردهای بین‌المللی را رعایت کنیم و توانایی رسیدن به این امر نیز در کشور وجود دارد.

از سوی دیگر شجاعی فرد معتقد است که مهمترین استانداردی که باید تدوین شود تا رشد کیفی در صنعت خودروسازی را به همراه داشته باشد، استاندارد قطعات خودرو است و تا زمانی که در این خصوص استاندارد سازی صورت نگیرد رسیدن به استاندارد‌سازی در صنعت خودرو امکان‌پذیر نخواهد بود.

وی در ادامه می‌گوید: کیفیت قطعات تولیدی در دنیا موجب شده تا قطعات بلافاصله وارد خطوط تولید شوند، اما در کشور ما قطعات انبار شده و پس از بازبینی، قطعات با استاندارد وارد خطوط تولید می‌شوند که این امر بیانگر آن است که قطعات داخلی به لحاظ کیفی با استانداردهای جهانی فاصله دارند.