مشاغلی که در پی بحران خودروسازی اروپا از دست می‌رود
کارگران تشویق به خانه نشینی شدند
گروه خودرو - ماریا اپیفانیا در خط مونتاژ فیات در کارخانه میرافیوری در شمال ایتالیا، شغل خوبی دارد؛ او در ۲ سال گذشته به ندرت سر کار رفته و با این حال طی این مدت ماهی ۸۰۰ یورو دستمزد گرفته است. پرداخت به او در چارچوب برنامه‌ای دولتی صورت می‌گیرد که قصدش حمایت از کارگرانی است که به اجبار از کار کنار گذاشته شده‌اند. خانم اپیفانیا یکی از هزاران کارگری است که در پی بحران اقتصادی در اروپا و تنزل فروش خودرو به پایین‌ترین حد طی دو دهه گذشته شغل خود را از دست داده‌اند. او که مادری ۳۹ ساله و سرپرست خانواده است، ممکن است روزی دوباره به کار فراخوانده شود، هرچند هیچ تصوری از آینده کاری‌اش ندارد و به گفته خودش امید چندانی هم ندارد.
گروه خودرو - ماریا اپیفانیا در خط مونتاژ فیات در کارخانه میرافیوری در شمال ایتالیا، شغل خوبی دارد؛ او در ۲ سال گذشته به ندرت سر کار رفته و با این حال طی این مدت ماهی ۸۰۰ یورو دستمزد گرفته است. پرداخت به او در چارچوب برنامه‌ای دولتی صورت می‌گیرد که قصدش حمایت از کارگرانی است که به اجبار از کار کنار گذاشته شده‌اند. خانم اپیفانیا یکی از هزاران کارگری است که در پی بحران اقتصادی در اروپا و تنزل فروش خودرو به پایین‌ترین حد طی دو دهه گذشته شغل خود را از دست داده‌اند. او که مادری ۳۹ ساله و سرپرست خانواده است، ممکن است روزی دوباره به کار فراخوانده شود، هرچند هیچ تصوری از آینده کاری‌اش ندارد و به گفته خودش امید چندانی هم ندارد. فیات پس از آنکه در سال ۲۰۱۱ کارخانه‌اش در سیسیل را تعطیل کرد، این روند را متوقف و در عوض فعالیت در ۵ کارخانه دیگرش در ایتالیا را معلق کرد، با این هدف که از هزینه‌هایش بکاهد و به این امید که روزی رونق دوباره به کسب و کار بازگردد. فیات در این مدت به کارگرانش پول داده تا در خانه بمانند.
کارخانه میرافیوری مجموعه‌ای عظیم در شهر تورین، زادگاه فیات است که ده‌ها هزار کارگر در آن سالانه به کار تولید ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو مشغول بودند. حالا این کارخانه کار کافی برای ۵ هزار کارگر باقیمانده در خطوط تولیدش ندارد. میرافیوری سال گذشته کمتر از ۵۰ هزار خودرو تولید کرد. کارخانه‌ای که تا همین اواخر نگین انگشتر صنعت در ایتالیا بود، حالا فقیر و وامانده و تجسم تمام بلاهایی است که بر سر صنعت خودروی اروپا آمده است.
فروش در اروپا چنان کاهش یافته که نزدیک به نیمی از کارخانه‌های خودروسازی در این قاره با ۷۵ درصد توان تولید مشغول به کارند. اغلب کارخانه‌هایی که با کمتر از این توان خودرو می‌سازند در ایتالیا، فرانسه و اسپانیا واقع شده‌اند، سه کشوری که اقتصادشان از سال ۲۰۰۸ به این سو سخت زمین خورده است. محدودیت‌ها به اینجا ختم نمی‌شوند، پژو- سیتروئن میلیاردها یورو کمک دولتی دریافت کرده و ۱۵ درصد سهام رنو در اختیار دولت فرانسه است. چنین سیاست‌هایی نتیجه اصرار دولتمردان وحشت‌زده از افزایش نرخ بیکاری به حفظ کارخانه‌هایی است که خودروسازان در شرایط فعلی هیچ نیازی به آنها ندارند و درعین‌حال مجبورند میلیاردها یورو را، در قالب هزینه‌های جاری و پرداخت دستمزد، به پای آنها بریزند. قرار است تا سال ۲۰۱۴ و در پی روندی که از سال ۲۰۰۷ آغاز شده، شش کارخانه در سراسر اروپا تعطیل شود، اما تحلیلگران می‌گویند تعطیلی این تعداد کارخانه برای برقرای موازنه بین عرضه و تقاضا کافی نخواهد بود.
خودروسازان اروپایی برای مقابله با این وضع راه‌های دیگری برای کاهش و صرفه‌جویی در هزینه‌ها جسته‌اند: مدل‌های قدیمی را از خط تولید خارج کرده‌اند، بسیاری از پست‌ها را حذف کرده‌اند، برخی کارگران را مجبور به ترک کار کرده‌اند، به برخی دیگر بازنشستگی زودهنگام پیشنهاد کرده‌اند و مذاکرات با اتحادیه‌های کارگری برای کاهش دستمزد و شیفت‌های کاری از سر گرفته‌اند. برای مثال رنو قصد دارد تا سال ۲۰۱۶ در حدود ۷ هزار و ۵۰۰ شغل را حذف کند و بخشی از دارایی‌هایش را بفروشد. دولتمردان در اروپای غربی هر روز با اکراه شاهد پیوستن کارگران بیشتری به خیل بیکاران هستند، اتحادیه‌های کارگری سعی در دفاع از اعضایشان و حفظ شغل آنها دارند و از دادگاه‌ها هم کاری برنمی‌آید.
از سوی دیگر خودروسازان اروپایی مشغول سرمایه‌گذاری در بازارهای نوظهور شده‌اند؛ کشورهایی چون چین، هند و برزیل که در آنها هزینه‌های تولید پایین و تقاضا برای خودرو بالااست. برخی از آنها حتی به کمک سود حاصل از فروش بالا در آمریکا و چین توانسته‌اند کاهش فروش در اروپا راتا حدی جبران کنند؟ فیات برنامه‌ای دارد برای اختصاص کارخانه‌های بیکارمانده‌اش به تولید خودروهایی کمتر اما به‌صرفه‌تر برای هر دو طرفِ تولیدکننده و خریدار به منظور صادرات. کارخانه‌های فیات ۵۰۰، آلفا رومئو و مازراتی بسترهای این برنامه‌اند. فیات همچنین قصد دارد کارخانه‌ای را به تولید جیپ، یکی از زیرشاخه‌های کرایسلر، اختصاص دهد. بنابراین شاید برای خانم اپیفانیا و همکارانش دریچه‌ای به امید باز شود، چرا که فیات تا به امروز ۲ میلیارد یورو را صرف نوسازی خطوط تولیدش کرده و ۳ هزار کارگر را به کار فراخوانده است. خودروساز بزرگ ایتالیایی البته فعلا سرمایه‌گذاری‌های بیشتر را متوقف کرده است. فیات برای کارخانه‌های بزرگی چون میرافیوری نه کار تازه‌ای دارد و نه پول. سرجیو مارکیونه، مالک پرآوازه فیات در این مورد گفته: « تا وقتی اطمینان و شفافیت لازم برای ادامه فعالیت کارخانه‌هایمان در کار نباشد، نمی‌توانم هیچ سرمایه‌گذاری تازه‌ای را تایید کنم.» جیانی کامپارتو، از نمایندگان اتحادیه‌های کارگری در ایتالیا، می‌گوید این سردرگمی جایز نیست: «کارگران حس می‌کنند به آنها خیانت شده. من مطمئنم مارکیونه دقیقا می‌داند چه می‌خواهد. او فقط باید شروع کند.»
ابهام و آینده تیره اقتصاد و صنعت خودرو در اروپا دامن خیل عظیم فعالان در این عرصه، از مالکان و تولیدکنندگان گرفته تا بازار و خریداران را گرفته و اتخاذ هر تصمیمی را دشوارتر از قبل کرده است. ناظران و تحلیلگران به شدت نگران عمیق‌تر شدن بحرانی هستند که دست‌کم تا اوایل سال ۲۰۱۶ نشانی از بهبود در آن دیده نمی‌شود.
ارسال نظر