رقابت شرقی در اروپا

گروه خودرو - خودروسازان ژاپنی، با خودروهایی کم‌مصرف و با امکانات و آرایشی تازه در فضای داخلی بازگشته‌اند تا بار دیگر ورق را در بازار خودرو اروپا به سود خود برگردانند. آنها که در سال‌های اخیر شاهد کاهش فروش خود و شکوفایی بازار رقبای کره‌ای بوده‌اند، از کاهش ارزش ین در برابر دلار و یورو بهره‌گرفته‌اند و با سرمایه‌گذاری و سود حاصل از آن و کاستن از هزینه‌ها آماده حضوری پرقدرت در اروپا ظرف سال‌های پیش رو شده‌اند. دو سال پیش زلزله، سونامی و سیل دامن خودروسازانی چون مزدا و تویوتا را گرفت و زنجیره قطعات یدکی و خدمات پس از فروش آنها را در سراسر دنیا قطع کرد. آنها در واکنش به این اتفاق غیر مترقبه ترجیح دادند ابتدا موقعیت خود را در آمریکای شمالی بازیابند این درحالی است که برای بازار اروپا عزم جدی نداشتند. در نتیجه فروش در اروپا ضربه خورد،حال آنکه هم اکنون آینده پررونقی پیش رو است. آنها قاره اروپا را هدف گرفته‌اند، جایی که بیش از هر جای دیگری مصرف کم، طراحی زیبا، رانندگی راحت و کیفیت در ساخت را می‌طلبد. جف گویتن، مدیر مزدا در اروپا می‌گوید: «اوضاع کسب‌و‌کار عوض شده. اگر از اغلب خودروسازان بپرسید، اوضاع راکد و ناامیدکننده است، اما در مورد ما داستان کاملا برعکس است.»

در بازاری که تقاضا برای خرید خودرو تازه در آن ۵درصد کاهش یافته، فروش مزدا ظرف ۸ ماه نخست سال جاری میلادی ۱۱درصد بیش از مدت مشابه در سال گذشته بوده و درعین‌حال سود حاصل از فروش هر دستگاه خودرو هم مدام بیشتر می‌شود. پس عجیب نیست اگر بگوید «این بهترین سال مالی ما در ۱۰ سال اخیر بوده است.»

در نمایشگاه اخیر خودرو فرانکفورت، مزدا جدیدترین مدل مزدا۳ را به نمایش گذاشت، خودرویی به صرفه از لحاظ مصرف که به قصد رقابت با گلف فولکس واگن به اروپا آمده است. مزدا همین حالا هم از موفقیت CX-۵ سرخوش است، خودرو شاسی‌بلند جمع‌وجوری که از ماه آوریل راهی بازار اروپا شده و فروش خوبی داشته است.

خودروسازان ژاپنی مدت‌ها بود که نان خوشنامی‌شان برای ساخت خودروهایی قابل اعتماد را می‌خوردند، اما وقتی هیوندای و کیا خودروهایی شکیل و به صرفه را روانه اروپا کردند که مطابق با ذائقه خریدار اروپایی سر هم شده‌ بودند، اوضاع به خوبی قبل پیش نرفت. میانگین مدت زمان ضمانت این خودروها ۵ سال بود و گاه به ۷ سال هم می‌رسید. در نتیجه کره‌ای‌ها به سرعت پیش آمدند. پیش‌تر باور خریداران این بود که خودروهای کره‌ای زشت‌ هستند و مهندسی‌شان مطمئن نیست، اما هیوندای و کیا با پیشنهادهایی چون خودرو کوچک i۳۰ و شاسی‌بلند اسپورتیج کیا این برچسب را از پیشانی خود پاک کردند. در سال ۲۰۱۲ سهم هیوندای و کره از بازار اروپا به ۱/۶ درصد رسید، درحالی‌که در سال ۲۰۰۸ از ۳ درصد تجاوز نمی‌کرد. در مقابل طی همین مدت سهم ۷ خودروساز سنتی ژاپنی از ۷/۱۳ به ۸/۱۱ درصد رسید. تویوتا در سال مالی ۲۰۱۲-۲۰۱۳ تعداد ۸۳۸ هزار دستگاه از خودروهایش را در اروپا به فروش رساند، اما ۵ سال پیش دست‌کم ۳۰ درصد بیش از این فروخته بود. در ماه آگوست امسال هیوندای حتی نیسان را هم کنار زد و پس از تویوتا به دومین برند پرفروش خودرو در قاره اروپا تبدیل شد. مارک هال بازاریاب ارشد که پس از ۲۰ سال تویوتا را رها کرد و در سال ۲۰۱۰ به هیوندای پیوست، معتقد است ژاپنی‌ها از سلیقه اروپایی و انتظار شهروندان آن از کیفیت اساسا غافل مانده بودند.

ژاپنی‌ها حالا برای بازگشت می‌جنگند و در این راه یکی از اصلی‌ترین اسلحه‌ها خودروهای واگن است، نوعی از خودرو با طراحی خاص که در بسیاری از کشورهای اروپا محبوب است. تویوتا در آستانه شروع عرضه واگن اسپورت «آریس» (Auris) است و هوندا سال آینده سیویک تورِر (Civic Tourer) را به اروپا می‌آورد، خودرویی که بر پایه هوندا سیویک ساخته و با نیازهای اروپایی‌ها منطبق شده است. ژاپنی‌ها هزینه اعمال این تغییرات را با مدیریت درست و کاستن از دامنه فعالیت‌هایشان تامین کرده‌اند. برای مثال، تویوتا تمام مراحل تولید آریس را به کارخانه‌ای در بریتانیا و برخی بخش‌های تولید کورولا را هم از ژاپن و آفریقای جنوبی به ترکیه منتقل کرده است.

خودروهای هیبریدی (دو یا چندگانه‌سوز) و الکتریکی جبهه دیگری است که ژاپنی‌ها با تکیه بر تجربه‌شان در عرصه آن ترجیح می‌دهند نبرد را در آن هم پی بگیرند، اگرچه از بازار خودروهایی با سوخت فسیلی هم لحظه‌ای غافل نمانده‌اند. خودروهایی با موتور ۶/۱ لیتری که در اروپا بسیار محبوب‌اند و تویوتا و هوندا هر دو ساخت مدل‌هایی از آنها خاص بازار اروپا را در برنامه کاری‌شان دارند. هوندا امیدوار است بتواند تقاضای بالایی برای دو خودروی شاسی‌بلند CR-V و سیویک خود جذب کند.

علاوه بر اینها ژاپنی‌ها ساختارهای مالی‌شان را هم اصلاح کرده‌اند و مانند دوران پیش از بلایای سال ۲۰۱۱، ولخرجی نمی‌کنند. آنها حالا موقعیتی مستحکم برای پرشی بلند به سوی آینده دارند و حتی نگران رسیدن مرز فروش خودرو در اروپا به پایین‌ترین حد ظرف ۲۰ سال گذشته نیستند. معرفی مدل‌های تازه، افزایش ظرفیت تولید و سیر نزولی ارزش ین در برابر دلار همگی فرصت‌هایی هستند که بعید است ژاپنی‌ها آنها را درنیابند.