امید در اروپا، جاه‌طلبی در چین

گروه خودرو - خودروسازان شرکت‌کننده در نمایشگاه بین‌المللی ژنو امسال دلایل بیشتری برای جشن گرفتن داشتند؛ چراکه اوضاع بازار خودرو اروپا با شیبی ملایم رو به بهبود بوده است؛ اگرچه هنوز بسیاری از ناظران می‌گویند بررسی دقیق‌تر و عمیق‌تر آمارهای اخیر ثابت نمی‌کند که آیا این رشد نسبی تداوم خواهد داشت یا نه. کارلوس دا سیلوا از تحلیلگران موسسه تحقیقاتی معتبر IHS در حوزه صعنت خودروست که در این زمینه می‌گوید: «مردم کم‌کم واکنش‌های مثبتی از خود نشان می‌دهند؛ چراکه اوضاع [دست‌کم] بدتر نشده است.» او معتقد است صنعت خودرو اروپا از اضمحلال نجات یافته و به مرور توان رقابتی‌اش را بازمی‌یابد، اگرچه هنوز در موضع ضعیفی قرار دارد.

فروش خودرو در اروپا ۶ ماه متوالی است که افزایش می‌یابد و در برخی از بازارهای بزرگ اتحادیه اروپا (آلمان، ایتالیا و اسپانیا) و حتی اقتصادهای بحران‌زده‌ای چون یونان، پرتغال و ایرلند تقاضا برای خرید خودرو از خودروهای لوکس آئودی گرفته تا خودرو‌ ارزان‌قیمت داچیا ساخت رنو همچنان رو به افزایش دارد.

LMC موسسه تحقیقاتی دیگری است که همزمان با نمایشگاه ژنو پیش‌بینی کرده رشد ۳ درصدی حداقل نرخی است که در سال جاری می‌توان انتظار داشت. در ماه فوریه ۲۰۱۴ فروش خودرو در آلمان ۳/۴ درصد، در ایتالیا ۶/۸ درصد و در اسپانیا ۸/۱۷ افزایش یافت و بریتانیا بیست و چهارمین ماه متوالی رشد را پشت سر گذاشت. فرانسه تنها بازار بزرگی است که هنوز اوضاع آشفته‌ای دارد.

اینها خبرهایی خوش برای خودروسازان اروپایی است که سال گذشته شاهد کاهش تقاضا به کمترین حد ظرف ۲۰ سال گذشته بوده‌اند.

پرسش اما این است که این رشد در فروش واقعی است یا مدیون حمایت‌های دولتی و غیردولتی، مانند ارائه سوبسید برای خرید خودروهای تازه یا ارائه تخفیف از سوی خودروسازان. برخی از بزرگ‌ترین خودروسازان اروپا تنها درحالتی موفق به حفظ سهم خود از بازار شده‌اند که تخفیف‌هایی گاه تا بیش از ۱۰ درصد به خریداران داده‌اند. در آلمان میانگین تخفیف‌ها ۱۱ درصد بوده که البته کمترین حد طی ۲ سال گذشته بوده است. عامل دیگری که چهره واقعی بازار را روشن می‌کند خودروهای انبارشده مازاد بر تقاضا در انبارهای خودروسازان بزرگ اروپا است.

خودروسازان آلمانی این مشکل را تا حدی برطرف کرده‌اند و رنو تولیدش را بر خودروهای ارزان‌قیمت معطوف کرده است. مدل‌های جدید پژو-سیتروئن هم مانند پژو ۳۰۸ و سیتروئن‌های سری C با استقبال خوبی در بازار مواجه شده‌اند. در نمایشگاه امسال ژنو پژو ۳۰۸ جایزه بهترین خودرو سال را از آن خود کرد.

نشانه امیدوارکننده دیگر افزایش نسبی سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو است. برای مثال تاتا موتورز، خودروساز هندی و مالک جگوار لندرور در ماه‌های اخیر مبالغ زیادی را به فعالیت‌های این برند لوکس انگلیسی تزریق کرده است یا فورد در حال افزایش ظرفیت تولید خودرو فیستا (Fiesta) در کارخانه‌اش در کلن آلمان است.

چین، امید اول و آخر

با وجود این بیم و امیدها به نظر می‌رسد بازار خودرو اروپا اصلی‌ترین دغدغه در یکی از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های خودرو اروپا بوده است، اما درعین‌حال خودروسازان اروپایی با نگاه به کشوری بسیار دوردست پا به ژنو گذاشتند: چین. این کشور با جمعیتی بزرگ، طبقه متوسط نوظهور و اشتهایی سیری‌ناپذیر برای خودروهای خارجی بزرگ‌ترین امید این روزهای خودروسازان در اروپا است.

رشد حیرت‌آور سرمایه‌گذاری‌های خودروسازانی چون جنرال موتورز، فورد، فولکس واگن و مرسدس بنز در کنار معرفی مداوم مدل‌های تازه و گسترش شبکه‌های نمایندگی و خدمات پس از فروش گویای نقش حیاتی این بازار آسیایی پهناور و پرمشتری برای خارجی‌هاست. ولوو مثالی واضح است. خودروساز سوئدی تحت مالکیت فورد به وضعیتی کاملا آشفته دچار شد و تا مرز سقوط آزاد پیش رفت، اما به گفته‌هاکان ساموئلسون، مدیر ولوو، از زمان انتقال این مالکیت به جیلی (Geely) خودروساز چینی، سرنوشتش به طرزی دراماتیک دگرگون شده است: «تغییر واقعا چشمگیر بود. پیش از هر چیز آنها ثبات را به ما هدیه دادند.» با وجود اخباری که اخیرا از اختلاف‌نظر ولوو و مالکان چینی‌اش بر سر نحوه برآوردن انتظارات مشتریان چینی به گوش می‌رسد، خودروساز سوئدی حالا غولی است که دوباره برخاسته، روندی ثابت و رو به رشد در پیش گرفته و در پی افزایش سرمایه‌گذاری‌ در چین است.

جاه‌طلبی چینی

چینی‌ها هم بیکار ننشسته‌اند و مصرانه در پی سهم خود از بازار داخلی و جهانی خودرو هستند. موسسه KPMG در تازه‌ترین تحقیق خود خبر داده صنعت خودرو چین تا سال ۲۰۲۰ سهمی ۳۰ درصدی از کل بازار دنیا را تصاحب خواهد کرد.

خودرو Qoros ساخت شانگهای پرچم‌دار خودروسازان چینی برای اغوای مشتریان خارجی است. این خودرو اولین بار در سال گذشته با مدل Qoros ۳ پا به نمایشگاه خودرو ژنو گذاشت و امسال هم یک هاچ‌بک تازه را با خود به این گردهمایی آورده است.

ووکر اشتین‌واشر از مدیران ارشد خودروساز چینی به نکته جالبی اشاره می‌کند و می‌گوید هدف واقعی این خودرو بازار چین است، اما برای اثبات شایستگی‌اش به خریداران هموطن باید در کنار بزرگان بنشیند و نشان دهد می‌تواند خارجی‌های صاحب سبک را هم مجاب به خرید آن کند. بازار چین اگر برای اروپایی‌ها جذاب است، خودروسازان داخلی این کشور هم دلیلی برای کم‌کاری و واگذار کردن عرصه به خارجی‌ها نمی‌بینند.