چند قدم تا آزادسازی فلوجه

گروه جهان: فلوجه به آزادسازی نزدیک می‌شود. ارتش عراق با هماهنگی متحدان خویش عملیات آزادسازی فلوجه را که پیش‌زمینه آزادسازی موصل از دست داعش است، آغاز کرده است. گفته می‌شود نیروهای عراقی به اطراف ساختمان فرمانداری این شهر رسیدند. به گزارش المیادین، فرماندهی عملیات الانبار اعلام کرد که نیروهای عراقی بعد از آزادسازی دو منطقه «الفلاحات» و «الصبیحات»، به پل راه‌آهن در غرب فلوجه رسیدند. سرتیپ ستاد اسماعیل المحلاوی گفت که یگان‌های لشکر هشتم ارتش در چارچوب عملیات الانبار با پشتیبانی جنگنده‌های ائتلاف بین‌المللی و نیروی هوایی و هوانیروز عراق، عملیات گسترده نظامی برای آزادسازی دو منطقه الفلاحات و الصبیحات در غرب فلوجه را آغاز کردند.

در همین رابطه، ابراهیم الجعفری، وزیر خارجه عراق در مصاحبه با شبکه خبری المیادین تاکید کرد: «خطر تروریسم در عراق کشورهای همجوار از جمله عربستان، ترکیه، ایران و اردن را تهدید می‌کند.

ما در عملیات فلوجه در اصل از عراق و به نیابت از اعراب دفاع می‌کنیم. نیروهای مسلح ما به تنهایی عملیات زمینی را در دست دارند اما پشتیبانی هوایی با هماهنگی دولت صورت می‌گیرد. ما اجازه ورود مشاورانی را در برخی مواقع و با ماموریت‌های مشخص دادیم و این مساله درباره آمریکا و دیگران صدق می‌کند. عراق به کارشناسان روسی، سوری و ایرانی برای جنگ با داعش نیاز دارد.»

محاصره فلوجه در سه مرحله

مرحله نخست عملیات آزادسازی فلوجه بر مناطق اطراف این شهر متمرکز بود تا داعش را در داخل شهر محاصره کنند. طبق اعلام منابع نظامی عراقی، در مرحله نخست عملیات مناطق وسیعی از جمله شهرستان «الکرمه» در ۱۳کیلومتری شهر فلوجه آزاد شد. نیروهای امنیتی و داوطلب مردمی عراق روز شانزدهم خرداد ماه جاری، با آزادسازی کامل الصقلاویه در شمال فلوجه، مرحله دوم عملیات آزادسازی فلوجه را نیز به پایان رساندند. هم‌اکنون فلوجه به محاصره کامل نیروهای داوطلب مردمی عراق در آمده است. عشایر البوعیسی و الجمیلات در آزادسازی الفلاحات و الصبیحات مشارکت کرده‌اند. الجعفری در مصاحبه با المیادین تاکید کرد: «نیروهای مردمی طایفه‌ای یا وابسته به برخی مناطق نیستند بلکه از تمامی استان‌ها دفاع می‌کنند. این نیروها بخشی از اراده ملی هستند و آمریکا نیز اشاره‌های مثبتی به این مساله داشته است.»

همزمان نیروهای عراقی بعد از عبور از میادین مین داعش، به اطراف ساختمان فرمانداری شهر فلوجه رسیدند. سخنگوی وزارت کشور عراق گفت که یگان مبارزه با تروریسم وابسته به نیروهای ائتلاف و دولت عراق نقش ویژه‌ای در بازپسگیری فلوجه ایفا کرده‌اند و ماموریتشان هموار ساختن راه برای نیروهای امنیتی است. یکی از ویژگی‌های عملیات فلوجه در قیاس با دیگر عملیات‌ها، اقدامات تاکتیکی داعش برای فرار از حملات نیروهای عراقی است. برخی گزارش‌ها حاکی است که نیروهای داعشی برای فرار از دست نیروهای امنیتی عراق در زیر شهر فلوجه مسیرهای پنهانی حفر کرده بودند که از سوی نیروهای امنیتی عراق شناسایی و برخی اعضای این گروه تکفیری دستگیر شدند.

هادی رزیج، فرمانده پلیس الانبار گفت: «۵۴۰ نفر از مظنونان به عضویت در گروه تروریستی داعش دستگیر شده‌اند.» وی همچنین افزود: شمار آوارگانی که از فلوجه خارج شدند به بیش از ۸ هزار نفر می‌رسد. با این حال، فرار ساکنان فلوجه بی‌خطر نیست. نیروهای داعشی نه تنها از آنها به‌عنوان سپر انسانی استفاده می‌کنند بلکه با تک تیراندازهای خود ساکنان فراری را هدف قرار می‌دهند.

جنگ فلوجه، جنگ ملی است

ابراهیم الجعفری، وزیر خارجه عراق در مصاحبه با شبکه خبری المیادین گفت: «جنگ فلوجه جدا از جنگ موصل نیست. جنگ فلوجه جنگی ملی و تقسیم‌ناپذیر است بنابراین نمی‌توان به دشمنان اجازه داد اهالی فلوجه را جدا کنند یا درگیری‌ها با داعش را تقسیم کرد.» او در این مصاحبه افزود: «ما خواهان توجه به شرایط انسانی این شهر در روند عملیات هستیم. سوالات برادران عرب ما درباره ماهیت نیروهای شرکت‌کننده، دستاوردها و اوضاع غیرنظامیان است. آنچه برای عراق درباره موضوع آزادسازی فلوجه مهم است برای برادران عرب ما نیز اهمیت دارد. تمایل نیروهای ما برای حفظ جان غیرنظامیان در فلوجه زمان، تلاش و فداکاری زیادی را می‌طلبد.»

وی گفت: «عراق به قانون اساسی و قوانین موجود درباره مسائل نظامی پایبند است. بافت عراق با تمامی بخش‌هایش اعم از عرب، کرد و ترکمن یکپارچه بوده و با تجزیه و تقسیم مخالف است. دولت مرکزی افتخار می‌کند که به نظام فدرال اقلیم کردستان حقوق کاملش را اعطا کرده است. درخواست‌های قبلی برای جدایی، نتیجه به حاشیه راندن کامل و ظلم و ستم بود. اوضاع کنونی باقبل فرق دارد و کردها اکنون نمایندگان زیادی در دولت مرکزی دارند. ما اکنون نیاز به اتحاد و فراموش کردن اختلافات حاشیه‌ای داریم. مساله تجزیه از مدت‌ها پیش در سطح بین‌المللی مطرح بوده است.»

الجعفری همچنین تاکید کرد: هیچ سفیری اختیار این را ندارد که در امور کشوری دیگر به ویژه در زمینه امنیتی مداخله کند. گزارش رویترز حاکی است که اشاره الجعفری به کارشکنی‌های عربستان در نبرد فلوجه است. سفیر عربستان در عراق با آزادسازی فلوجه مخالف است و دلیل آن را حضور نیروهای ایرانی در این قضیه می‌داند.

به زمینگیر شدن داعش خوش‌بین نباشید

سی‌ان‌ان در تحلیلی می‌نویسد نسبت به گزارش‌هایی که در مورد نابودی داعش منتشر می‌شود، خوش‌بین نباشید. این تحلیل می‌افزاید: «تیرهای زهرآگینی که داعش به سوی ده‌ها هزار افراطی در عراق و فراتر از آن پرتاب کرده به این زودی‌ها التیام نمی‌یابد.» «بن ودمان» می‌نویسد سال‌ها پیش در دهه ۹۰ وقتی صدام هنوز حاکم مطلق عراق بود گاهی مرا به دفتر خود برای صرف چای و سخنرانی‌های طول و دراز فرا می‌خواند. گاهی هم در مورد سیاست غرب و آمریکا در قبال عراق داد سخن سر می‌داد. صدام به من می‌گفت: «روزی نسل جدیدی از عراقی‌ها خواهند آمد که نفرتی از شما خواهند داشت که هرگز باور نخواهید کرد. ما عراقی‌های قدیمی هنوز خاطرات مثبتی از غرب داریم اما آنها فقط نفرت دارند. سخنان مرا به‌خاطر بسپار.»

ودمان می‌افزاید سخنان صدام در زمانی بود که عراق زیر تحریم‌های سازمان ملل به دلیل حمله به کویت قرار گرفته بود. سازمان ملل تخمین زد که بیش از نیم میلیون کودک عراقی در نتیجه تحریم‌ها مردند. زندگی میلیون‌ها شهروند عراقی دیگر نیز در خطر قرار گرفته بود. صف تاکسی‌های سفید و نارنجی در بغداد دیده می‌شد که تابوت‌های چوبی بر روی سقف ماشین‌شان بسته بودند و نام متوفی را نوشته و مرگ او را به تحریم‌های غرب نسبت می‌دادند. در کنار جاده‌ها زنانی سیاه‌پوش نشسته بودند که بر سر و صورت خود می‌زدند و مرگ عزیزان خود را به نظاره نشسته بودند. برای اولین بار کنجکاو شدم تا در یکی از تابوت‌ها را باز کنم. کودکی را دیدم که در کفن کرده بودند.

آن خشمی که از تحریم‌ها مشتعل شده بود و با حمله آمریکا به عراق و سقوط صدام مشتعل‌تر شد باعث شکل‌گیری نسل جدیدی از عراقی‌هایی شد که اکنون نیروهای داعش را تشکیل می‌دهند. تحلیلگر سی‌ان‌ان می‌نویسد: زمانی که خوش‌بینانه به بهار عربی می‌نگریستیم، این اعتراضات حاکمان توتالیتر را عصبانی‌تر کرد و درسی که آنها آموختند این بود که هیچ‌گونه مخالفتی در هیچ سطحی تحمل نشود. ثمره بهار عربی هرج و مرج، جنگ، آوارگی، خونریزی، فرقه‌گرایی و تجدید سرکوب بوده است.

شکست بهار عربی و سرکوب افزایش یافته که پس از آن پدید آمد، نشان داد که نظم سیاسی در جهان عرب دیگر ترمیم‌پذیر نیست و تنها چاره تجدید خلافتی است که روزگاری وجود داشت. این نسل جدید که صدام از آنها سخن می‌گفت راه حل بحران‌های اعراب را بازگشت به خلافت می‌دانند. در عراق، داعش از تکریت، بیجی و الرمادی بیرون رانده شده و اکنون فلوجه به آوردگاه جدید ارتش عراق با داعش تبدیل شده است. در لیبی نیروهای دولتی رقیب در شرق و غرب داعش را به حومه سرت عقب رانده‌اند. همین ماه گذشته داعش ۲۰۰کیلومتر از ساحل لیبی را در کنترل گرفته بود. در سوریه هم پیشروی‌هایی در برابر داعش انجام گرفته است. وجود داعش نشان از بیماری ریشه‌داری در عمق جان اعراب خاورمیانه دارد. بیماری هنوز هست اما در مناطق مختلف شدت و ضعف دارد. بنابراین، آیا می‌توان گفت داعش از میان خواهد رفت؟ بعید است زیرا بذر نفرتی که این گروه پراکنده به این زودی از میان نخواهد رفت زیرا چنین بذری فقط در زمین اعراب می‌شکفد.