نگاه دیگران-بخش پنجاه ‏وهشتم

استاد بازی‌‌ها: هنری کیسینجر و هنر دیپلماسی خاورمیانه‌‌ای

مارتین ایندیک ترجمه: محمدحسین باقی دوشنبه، ۸اکتبر۱۹۷۳، مایر درخواستی برای چهل فروند هواپیمای فانتوم و سیصد تانک «ام۶۰»- پیچیده‌‌ترین تجهیزات در زرادخانه آمریکا- برای کیسینجر ارسال کرد؛ نشانه‌‌ای واضح از اینکه اسرائیل متحمل خسارات سنگین شده است. اما وقتی دینیتز به کیسینجر گفت که وضعیت «به‌طور قابل‌‌توجهی بهتر» به نظر می‌‌رسید؛ زیرا نیروهای اسرائیلی به هر دو جبهه حمله کرده‌‌اند، کیسینجر هیچ احساس اضطراری برای انجام و اجرای درخواست‌‌هایی که احتمالا تا پس از پایان جنگ نیاز بود، نمی‌‌کرد. در ساعت ۱۰صبح، او با رئیس‌‌جمهور و هیگ ملاقات کرد و توافق نیکسون را تضمین کرد که تمام تلفات هواپیماهای اسرائیلی جایگزین خواهد شد. با چنین اطمینانی، کیسینجر معتقد بود که اسرائیل می‌‌تواند هر آنچه را که در اختیار دارد به میدان جنگ بیاورد با علم به اینکه پس از جنگ جای آن پر خواهد شد. مایر از این اطمینان دادن سپاسگزار بود؛ اما درخواست کرد که لااقل برخی از هواپیماهای فانتوم به‌‌فوریت تحویل شود.

در جلسه WSAG به ریاست کیسینجر در عصر دوشنبه، شلزینگر به‌‌شدت مخالف جبران خسارات اسرائیل بود. در آن مرحله، شوروی‌‌ها تامین و تسلیح دوباره و ارائه‌‌ تدارکات به اعراب را آغاز نکرده بودند و او نگران بود که تلاش آمریکا چنین اقدامی را تسریع کند. اما در پایان، این اجماع در جلسه‌‌ WSAG در روز بعد تایید شد [مبنی بر این]که تامین مخفیانه «مواد مصرفی» (مهمات، موشک، توپخانه و مانند آن) باید ادامه یابد؛ درحالی‌‌که هواپیماها و تانک‌‌ها با تاخیر مواجه می‌‌شوند تا پس از پایان جنگ.

او خود را به‌عنوان پشتیبان بانفوذ اسرائیل معرفی می‌‌کرد که آشکارا با استراتژی کیسینجر مطابقت داشت که به اسرائیلی‌‌ها چیزی بدهد که بعدا - یعنی زمانی که به اهرم فشار بر آنها نیاز داشت- از آنها بگیرد. روز دوشنبه، او از دینیتز خواست تا فتیله‌‌ گزارش‌ها درباره موفقیت در میدان نبرد را پایین بکشد تا اطمینان حاصل کند که می‌‌تواند درخواست‌‌های تدارکاتی را با بی‌‌میلی پنتاگون انجام دهد و به‌‌پیش ببرد. او از دینیتز خواست تا به‌‌روزرسانی‌‌های انحصاری [یعنی اخبار جدید و منحصرا مختص کیسینجر] برای او فراهم کند تا او بتواند اطمینان حاصل کند که نیکسون حامی اسرائیل خواهد بود. طبق گزارش دینیتز به مایر، کیسینجر همچنین به اسرائیل توصیه کرد که «سریع و سخت» به مصری‌‌ها ضربه بزند و در اسرع وقت فراتر از خطوط فعلی پیشروی کند. این تبدیل به یک موضوع تکراری خواهد شد - او همین اقدام تهاجمی را در جبهه‌‌ سوریه تشویق خواهد کرد - زیرا کیسینجر بر کسب اهرم دیپلماتیک در برابر اعراب و حامی شوروی آنها نسبت به موفقیت‌‌های جنگی اسرائیل متمرکز بود. وقتی اعراب و شوروی‌‌ها خواستار آتش‌‌بس شدند، او از اهرمی استفاده کرد که با وابستگی اسرائیل به تجهیزات تسلیحاتی آمریکایی برای متوقف کردن ارتش اسرائیل در مسیرهای خود و در نتیجه دستیابی به آتش‌‌بس با شرایطی که برای آمریکا سودمند است، به‌دست می‌‌آمد.

در همان زمانی که او اسرائیلی‌‌ها را به حمله به مصری‌‌ها تشویق می‌‌کرد، کیسینجر به اسماعیل اطمینان می‌‌داد که ایالات‌‌متحده هر آنچه ممکن است برای کمک به‌‌ طرف‌‌های متخاصم برای پایان دادن به جنگ انجام می‌‌دهد. او به همتای مصری خود گفت که شخصا آماده است تا فعالانه در کمک به حل مناقشه مشارکت کند. بااین‌‌حال، این رویکرد «چماق و هویجِ» به‌‌خوبی تنظیم‌‌شده برای هر دو طرف متخاصم، تنها در صورتی می‌‌تواند موثر واقع شوند که اسرائیل به سرعت جریان نبرد را تغییر دهد.

روز چهارم، سه‌‌شنبه، ۹ اکتبر ۱۹۷۳. کیسینجر دوشنبه‌‌شب در خانه‌‌ خود در «کالوراما» با این باور به رختخواب رفت که - همان‌طور که به همکارانش در WSAG در اوایل عصر گفته بود- «ما در موقعیت خوبی قرار داریم». رئیس‌‌جمهور تماس گرفته و ارزیابی او را متقاعدکننده‌‌تر کرده بود. نیکسون با اطمینان زیاد اعلام کرد: «بیچاره مصری‌‌های گیج، در حال عبور از کانال هستند و نمی‌‌دانند که تمام پل‌‌ها منفجر خواهد شد. همه‌‌ آنها از بین خواهند رفت.» آن دو توافق کردند که چالش‌‌شان همانا متوقف کردن اسرائیلی‌‌ها باشد. نیکسون مصمم بود که نباید به آنها اجازه داده شود که دستاوردهای خود را حفظ کنند. او اعلام کرد که با لرزیدن فک‌‌هایشان «آنها نمی‌‌توانند این کار را دوباره با ما انجام دهند. آنها چهار سال با ما این کار را کردند، اما دیگر بس است.» اما در ساعت ۱:۴۵بامداد، کیسینجر با تماس فوریِ دینیتز از خواب بیدار شد. دینیتز اطلاعات جدیدی از میدان جنگ داشت و اصرار داشت که تا حد امکان همان اول صبح به اطلاع او برساند. دینیتز با فائق آمدن بر اضطراب خود دوباره در ساعت ۳:۰۰صبح و بار دیگر در ۶:۳۵صبح تماس گرفت. کیسینجر متحیر مانده بود؛ با محاسبه او، جنگ باید تا الان به نفع اسرائیل می‌‌چرخید.

کیسینجر در ساعت ۸:۲۰صبح با دینیتز در «اتاق نقشه» کاخ سفید ملاقات کرد. سفیر اسرائیل درحالی‌‌که روحیه غم‌‌انگیزی داشت، گزارش داد که ارتش اسرائیل ۵۰۰ تانک و ۴۹ هواپیما - اعدادی شگفت‌انگیز- را ازدست‌‌داده است. ژنرال گور، وابسته دفاعی اسرائیل، نقشه‌‌ سینا را باز کرد و به کیسینجر مواضع مصری‌‌ها در امتداد ساحل شرقی کانال تا عمق شش یا هفت مایلی را نشان داد. کیسینجر مات و مبهوت شد. او با صدای بلند گفت: «استراتژی ما این بود که تا عصر چهارشنبه به شما تجهیزات بدهیم که من فکر می‌‌کردم تا آن زمان تمام ارتش مصر از بین خواهد رفت. ما انتظار پیروزی سریع داشتیم.» دینیتز از کیسینجر خواست که تنها با او [کیسینجر] صحبت کند. وقتی کیسینجر آن ملاقات را روایت می‌‌کرد، دینیتز درخواستی را از مایر برای ترتیب دادن یک ملاقات مخفیانه برای او با رئیس‌‌جمهور ارائه کرد تا به‌‌این‌‌ترتیب مایر بتواند درخواست شخصی برای تسلیحاتی داشته باشد که او احساس می‌‌کرد اسرائیل به‌‌شدت به آن نیاز دارد. کیسینجر وحشت‌‌زده شد؛ این درخواست نشان داد که یا مایر در وحشت و هراس بود یا امیدوار بود که از رئیس‌‌جمهور باج‌‌خواهی کند یا هر دو. او [کیسینجر] بدون مشورت با نیکسون، بلافاصله این پیشنهاد را رد کرد و به دینیتز گفت که غیبت او از اسرائیل در چنین شرایط حساسی، سیگنال وحشتناکی را به مردم و دشمنان اسرائیل ارسال می‌‌کند.