فروش تسلیحاتی آمریکا به تایوان افزایش می‌یابد؟
دوئل بازدارندگی و سلطه
در دریای چین جنوبی، چین عرصه را بر کشتی‌های فیلیپینی تنگ کرده است و هواپیماهای خود را نزدیک به هواپیماهای آمریکایی به پرواز درمی‌آورد. انتظار می‌رود سال آینده روابط چین و آمریکا بیشتر در بوته آزمایش قرار گیرد. در ژانویه، ممکن است نامزدی که چین بیش از همه با آن مخالف است، در انتخابات ریاست جمهوری تایوان پیروز شود؛ رقابت‌ها برای فتح کاخ سفید نیز پر از بدگویی چین در محافل آمریکایی‌ها خواهد بود. شور ضد چینی آمریکا تا حدی تجدیدنظر در خوش‌خیالی قبلی درباره تهدید اقتصادی، نظامی و ایدئولوژیک از چین است. از منظر اکونومیست، خطر چین واقعی است و دولت بایدن مجبور خواهد شد در مقابل حاکمان کمونیست قرار گیرد. با این حال، اگر دیدگاه آمریکا نسبت به قدرت چین صورتی اغراق‌آمیز به خود گیرد، لاجرم منجر به تقابل و در بدترین حالت، درگیری غیرقابل اجتناب خواهد شد. حتی بدون وقوع جنگ نیز، شدت گرفتن اختلافات میان این دولت‌ها هزینه‌های اقتصادی هنگفتی را به همراه خواهد داشت. آمریکا برای کسب تصویری واقع‌بینانه، نه‌تنها به ارزیابی نقاط قوت، بلکه به بررسی دقیقی از نقاط ضعف چین نیز احتیاج دارد.
اما این نقاط ضعف چیست؟ از جمله مواردی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است کاستی‌های نظامی چین است. ارتش آزادی‌بخش خلق، پس از دهه‌ها مدرنیزه‌سازی، هیبتی دهشتناک به خود گرفته است. این کشور با ۲میلیون پرسنل و بودجه سالانه ۲۲۵میلیارد دلاری، بزرگ‌ترین ارتش و نیروی دریایی جهان و نیروی موشکی وسیعی را در اختیار دارد. تا سال۲۰۳۰ چین می‌تواند هزار کلاهک هسته‌ای داشته باشد. جاسوسان آمریکایی می‌گویند شی دستور داده است تا سال۲۰۲۷ به تایوان حمله شود. ارتش آزادی‌بخش خلق همسایگان چین در دریای چین جنوبی را مرعوب می‌کند و با هند وارد درگیری می‌شود. این ارتش علاوه بر پایگاهی که در آفریقا دارد، به دنبال پایگاهی در خاورمیانه است.
ارتش آزادی‌بخش خلق که دهه‌ها بر اساس عقاید نظامی شوروی و سپس روسیه اسکلت‌بندی شده بود، اکنون در نظر دارد از تجربیات روسیه در اوکراین درس بگیرد. اما باوجود تلاش‌های ارتش آزادی‌بخش خلق برای استخدام افراد ماهر، از خلبانان جنگنده گرفته تا مهندسان، نیروهای چینی تقریبا هیچ تجربه‌ای از مبارزه ندارند. اگرچه چین جهش‌های تکنولوژیک، از موشک‌های مافوق صوت گرفته تا جنگنده‌های رادارگریز داشته است، مجتمع نظامی-صنعتی این کشور در زمینه‌هایی مانند موتورهای هواپیما و کشتی هنوز جای کار دارد و همچنان به برخی از قطعات خارجی متکی است. تحریم‌های آمریکا بر نیمه‌رساناها و قطعات می‌تواند دستیابی چین به مرزهای فناوری جهانی را دشوارتر کند. با وجود پاک‌سازی‌های بی‌پایان شی، به نظر می‌رسد کماکان مشکل فساد در چین فراگیر باشد؛ چنان‌که در سال جاری ژنرال لی شانگ فو پس از تنها چند ماه از سمت وزیر دفاع چین برکنار شد.
در کنار ضعف‌های نظامی، چین از معضلات جدی در اقتصاد خود نیز رنج می‌برد. بحران مسکن و خصومت فزاینده حزب کمونیست نسبت به بخش خصوصی و سرمایه خارجی مانع رشد شده است. به گزارش صندوق بین‌المللی پول، تولید ناخالص داخلی چین در سال جاری ۵.۴درصد و در سال۲۰۲۸ تنها ۳.۵درصد افزایش خواهد داشت. برای اولین‌بار از زمان رکورد در سال۱۹۹۸ سرمایه‌گذاری شرکت‌های چندملیتی در چین در سه‌ماه سوم منفی شد. اگرچه اقتصاد ۱۸تریلیون دلاری چین اکنون به اندازه کافی بزرگ است، اما با وجود جمعیت چندبرابری نسبت به آمریکا، بعید به‌نظر می‌رسد تولید ناخالص داخلی آن از آمریکا پیشی گیرد.
در پس ضعف‌های نظامی و اقتصادی چین، مشکل سوم و عمیق‌تری نهفته است؛ سلطه شی بر چین که دیگر اجازه بحث جدی درباره سیاست داخلی را نمی‌دهد. تکنوکرات‌های اقتصادی توسط وفاداران حزب به حاشیه رانده شده‌اند. براساس یک تخمین، سربازان ارتش آزادی‌بخش چین یک‌چهارم از زمان خود را صرف آموزش سیاسی می‌کنند و به مطالعه آثاری همچون «اندیشه شی جین‌پینگ درباره تقویت ارتش» مشغول هستند. ایدئولوژی شی را می‌توان در این خلاصه کرد که حزبی که او رهبری می‌کند، صاحب نظر اصلی است. حاکمیت شخصی‌شده برای چین بد و برای جهان خطرناک است. شی ممکن است مشابه عملکرد ولادیمیر پوتین درباره اوکراین، به‌دلیل نبود مشاوران مناسب، مرتکب اشتباهاتی شود.
از طرفی هم ممکن است با دانستن اینکه در صورت شکست در حمله به تایوان، قدرت خود را از دست خواهد داد، دیگر به این امر اصرار نورزد. اما یک چیز روشن است؛ با وجود دوره‌هایی از دیپلماسی سازنده، مانند ازسرگیری تماس‌های وزیران با آمریکا، شی از تصمیم خود برای تضعیف ارزش‌های لیبرال در سطح جهانی کوتاه نخواهد نشست. تلاش برای فلج کردن اقتصاد چین از طریق منزوی کردن آن، می‌تواند تولید ناخالص داخلی جهانی را تا ۷درصد کاهش دهد. از طرفی، هرگونه سیاست بیش از حد جنگ‌طلبانه خطر جدایی میان متحدان آمریکا را به دنبال دارد. درصورتی‌که شی تجهیز بیش از حد سریع نظامی آمریکا را به‌عنوان مقدمه تجاوز در نظر گیرد، می‌تواند جنگ فاجعه‌باری را برانگیزد. نگرانی‌های چین درباره متحد کردن تایوان با سرزمین اصلی، به صورت مسالمت‌آمیز یا قهرآمیز، نیز در گذر زمان بغرنج‌تر خواهد شد.
اکونومیست در گزارش خود از کنترل‌های محدود بر صادرات فناوری با کاربردهای نظامی احتمالی حمایت می‌کند، اما نظر مساعدی درباره تعرفه‌های سختگیرانه و سیاست‌های صنعتی که در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ آغاز شد و در دوران بایدن ادامه یافته است، ندارد. تجارت آمریکا برای حفظ برتری اقتصادی و فناوری خود، برخلاف چین، باید باز بماند. از سوی دیگر، اکونومیست معتقد است از نظر نظامی، آمریکا در مقابل سلطه باید به دنبال بازدارندگی باشد. دولت بایدن فروش تسلیحات به تایوان را افزایش داده و در آسیا نیروهای جدیدی ایجاد و اتحادهای دفاعی خود را در آنجا تجدید کرده است. با این حال، آمریکا باید از مسابقه تسلیحات هسته‌ای یا حمایت از استقلال رسمی تایوان اجتناب کند. برخورد با چین مستلزم دید واقع‌بینانه از توانایی‌های این کشور است. از نظر اکونومیست ضعف‌ها و اشتباهات شی به غرب فرصت می‌دهد با تهدیدات آن مقابله کند.
