چشم‌انداز شکننده ائتلاف دموکراتیک در پاکستان

گروه بین‌الملل - احزاب سیاسی پاکستان تصمیم گرفتند تا با ائتلاف با یکدیگر، اهداف مهم و درازمدتی را برای استقرار آرامش در کشور نابسامان پاکستان پی گیرند.

به گزارش بی‌بی‌سی دو حزب مردم و مسلم لیگ (شاخه نواز) که در انتخابات پاکستان بیشترین آرا را کسب کردند، پیمان توافقی را برای مجلس تشکیل دولت ملی آینده امضا کردند. این توافق که پس از پیروزی در انتخابات پارلمان به دست آمده است، پس از حداقل سه هفته مذاکره سران احزاب با یکدیگر حاصل شده است. آصف علی زرداری که به نیابت از پسرش بلاول بوتو رهبری حزب مردم را بر عهده گرفته است و نواز شریف مخالف قدیمی آصف زرداری، این توافقنامه میان احزاب را امضا کردند. از مهم‌ترین بندهای این توافقنامه شامل بازگشت محمد چودری، دادستان عالی کشور و نیز همه وکلایی که در نوامبر ۲۰۰۷ توسط مشرف بر کنار شده‌اند، می‌شود. همچنین آصف علی زرداری اعلام کرد که آنها می‌خواهند با پرزیدنت مشرف کار کنند. این در حالی است که پیش از این وی اعلام کرده بود که مشرف مسوول مرگ همسرش بی‌نظیر بوتو است و آنها حاضر نیستند به هیچ وجه با رییس‌جمهور همکاری کنند. همچنین آصف علی زرداری خواستار استعفای رییس‌جمهور از شغل خود شده بود. حزب متحد مردم یعنی مسلم لیگ به رهبری نواز هم ریاست‌جمهوری مشرف را فاقد مشروعیت اعلام کرده بود و خواستار برکناری وی شده بود.حزب مردم در انتخابات پارلمانی توانسته است اکثریت آرا را به دست آورد، اما این اکثریت آنچنان نبود که بتواند به حزب این امکان را بدهد به تنهایی تشکیل دولت دهد. بنابراین، حزب ناگزیر از ائتلاف و احزاب دیگر حتی علاوه‌بر مسلم لیگ است تا بتواند نخست‌وزیر معرفی کند.

تحلیلگران سیاسی معتقدند، حتی اگر حزب مردم اکثریت مطلق را در انتخابات به دست می‌آورد برای از بین بردن تهدید فعالیت نیروهای تندرو اسلامی، آصف زرداری حزب خود را به سمت اتحاد و ائتلاف با دیگر نیروهای سیاسی پیش می‌برد. اما ائتلاف اصلی با حزب مسلم لیگ (نواز) و مشارکت این حزب در تشکیل دولت به معنای آن است که تقاضاهای این حزب باید به طور جدی در نظر گرفته شود که یکی از آنها بازگشت وکلای معزول به سر کار و فاقد مشروعیت اعلام کردن دولت مشرف است.برخی از ناظران سیاسی معتقدند، هدف اخیر یعنی فاقد مشروعیت اعلام کردن رییس‌جمهور مشرف در حال حاضر به دلیل حمایتی که دولت‌های غربی از وی به عمل می‌آورند، اندکی دشوار است. جامعه بین‌المللی برای حزب مردم تقریبا روشن کرده است که آنها باید به تقسیم قدرت در پاکستان تن بدهند. از طرف دیگر میزان آرایی که حزب مسلم لیگ (شاخه قائد اعظم) که حامی اصلی مشرف است در انتخابات توانسته است به دست آورد (۳۳ کرسی)، بقای حزب را در قدرت قطعی ساخته است. به همین دلیل مذاکرات میان دو حزب مردم و مسلم لیگ (نواز) طولانی و با پیشرفت آهسته بود زیرا باید حزب مردم، مسلم لیگ را نسبت به شرایط حاضر و عدم امکان شرط «فاقد مشروعیت بودن» مشرف در دفتر ریاست‌جمهوری متقاعد می‌ساخت.پس از انتخابات، مسلم لیگ (شاخه قائد اعظم) تلاش زیادی کرد تا میان حزب مردم و خود، صلح برقرار کند. به هر حال از آنجا که خانم بی‌نظیربوتو مذاکرات مقدماتی با ژنرال مشرف انجام داده بود، حصول به توافق به نظر نمی‌رسد کار دشواری میان آنها باشد. به ویژه که حزب مردم علاوه بر ائتلاف با مسلم لیگ (نواز) نیاز به ائتلاف با احزاب دیگری هم دارد و می‌تواند روی حمایت این حزب در پارلمان حساب کند. اما چنین سناریویی چندان به مذاق مسلم لیگ (نواز) خوش نخواهد آمد و ممکن است موجب شکستن ائتلاف میان دو حزب پیشرو شود. نواز در این باره کاملا جدی و سرسخت است. وی می‌گوید اگر ما از این هدف یعنی «فاقد مشروعیت» دانستن مشرف، بگذریم، هیچ اعتباری نزد مردم نخواهیم داشت.بنابراین به نظر می‌رسد بار دیگر شرایط در پاکستان بغرنج و پیچیده شده است. تناقض میان خواست احزاب و اراده دولت‌های حزبی در حمایت از پرویز مشرف می‌تواند بار دیگر شکاف‌ها و اختلاف‌ را در پاکستان تشدید کند. از همین رو برخی از تحلیل‌گران معتقدند ائتلاف میان این دو حزب عمری طولانی نخواهد داشت.