واکنش شدید چین به دیدار اوباما و دالایی‌لاما

گروه بین‌الملل، شادی آذری- دیروز (چهارشنبه) دولت چین بار دیگر از رییس‌جمهوری ایالات متحده، باراک‌اوباما خواست که در دیدار برنامه‌ریزی شده با دالایی‌لاما شرکت نکند و اعلام کرد که این اقدام اوباما بر روابط دوجانبه دو کشور که هم‌اکنون نیز پیچیده است، آسیب خواهد زد. این دومین روز متوالی بود که چین علیه این دیدار هشدار داد. پیش از این نیز بخاطر آنکه در هفته گذشته ایالات متحده آمریکا اعلام کرده بود قصد فروش تسلیحات نظامی به تایوان را دارد، چین به ایالات متحده هشدار داده بود که این اقدام آمریکا به روابط دو کشور ضربه خواهد زد.

سخنگوی وزیر امور خارجه چین، ما ژائوشیو دیروز گفت: «چین قاطعانه با دیدار دالایی‌لاما از آمریکا مخالف است و قاطعانه مخالفت خود را با هرگونه ملاقات رییس‌جمهوری آمریکا با دالایی‌لاما به هر عنوان و به هر شکل اعلام می‌کند.» این در حالی است که ایالات متحده هشدارهای قبلی چین به این کشور را نادیده انگاشته است و سخنگوی کاخ سفید، بیل برتون روز سه‌شنبه اعلام کرد که این دیدار هنوز در دستور کار هست، اگرچه تاریخ آن هنوز مشخص نیست.

برتون گفت: «رییس‌جمهوری در سفر سال گذشته خود به چین به رهبران این کشور گفت که با دالایی‌لاما ملاقات خواهد کرد و تمایل به چنین کاری دارد. دالایی‌لاما یک رهبر مذهبی و فرهنگی است که در سطح جهان محبوبیت دارد و رییس‌جمهوری آمریکا با او بخاطر این نقشش ملاقات خواهد کرد.»

بنا به اعلام چوهکیاپا، منشی دالایی‌لاما، دالایی لاما روزهای ۱۷ و ۱۸ فوریه را در واشنگتن سپری خواهد کرد. سپس به کالیفرنیا و فلوریدا سفر می‌کند و پس از آن در روز ۲۶ فوریه به هندوستان بازخواهد گشت. او جزییات دیگری از این سفر را فاش نکرد.

تنش در روابط چین و آمریکا از جمعه گذشته اوج گرفت. در این روز ایالات متحده آمریکا به‌طور رسمی اعلام کرد قصد دارد یک معامله فروش تسلیحات به مبلغ ۴/۶ میلیارد دلار را با تایوان منعقد سازد. پکن در واکنش به این اقدام بلافاصله اعلام کرد که هرگونه تبادلات نظامی چین با آمریکا را به حال تعلیق در می‌آورد و به‌طور ناگهانی تهدید کرد که آن‌دسته از شرکت‌های آمریکایی را که در فروش تسلیحات به تایوان شرکت دارند، تحریم می‌کند.

چین نسبت به هرگونه ملاقات دالایی‌لاما، که اکنون ساکن هندوستان است، با رهبران دولت‌های جهان حساس است و آن را دخالت در امور داخلی خود می‌خواند. دالایی‌لاما در سال ۱۹۸۹ برنده جایزه صلح نوبل شد.

روز سه‌شنبه مقامات مسوول دفتری که مذاکرات اخیر با نمایندگان دالایی‌لاما را بررسی می‌کند، هشدار دادند که ملاقات احتمالی اوباما با دالایی‌لاما تلافی خواهد شد.

از سوی دیگر ما ژائوشیو در واکنش به اظهارات برتون گفت که ایالات متحده نباید اجازه دهد قلمروش مورد استفاده «نیروهای جدایی‌طلب تبت» قرار گیرد. ما ژائوشیو در بیانیه‌ای که در وب‌سایت وزارت امور خارجه چین آمده، گفته است: «ما از طرف آمریکایی می‌خواهیم به طور کامل به حساسیت موضوع تبت واقف باشد و با موضوعات مربوط به آن با احتیاط و به‌طور مناسب مواجه شود تا از آسیب بیشتر به روابط چین-آمریکا جلوگیری شود.»

چین معتقد است که تبت قرن‌ها جزو قلمرو این کشور بوده است اما بسیاری از تبتی‌ها بر این باورند که این منطقه در بیشتر طول تاریخ خود عملا مستقل بوده است. تصویری که پکن از دالایی‌لاما ترسیم کرده است تصویری شیطانی است و می‌گوید او با استقلال‌طلبی برای تبت قصد تخریب تمامیت این کشور را دارد. از سوی دیگر دالایی‌لاما دهه‌هاست که می‌گوید به‌دنبال نوعی خودمختاری برای تبت است تا به مردم این منطقه اجازه دهد تحت قوانین چین بتوانند آزادانه فرهنگ و زبان و مذهب خود را داشته‌باشند. او تاکید می‌کند که قصد استقلال‌طلبی دارد.

طی سال‌های اخیر تنش در ناحیه تبت تشدید شده است چون این اقلیت قومی از محدودیت‌هایی که آیین بودا با آن مواجه است، تبلیغات منفی دولت علیه دالایی‌لاما، رهبر آنها و هجوم مهاجران چینی به منطقه‌شان که آنها را به حاشیه می‌راند شکایت دارند. این احساسات در سال ۲۰۰۸ خود را به شکل شورش‌های مرگبار ضدچینی نشان داد که منجر به شوکه شدن رهبران چین شد.