دیدار بزرگ در واشنگتن

عکس: AFP

جنگ سرد اقتصادی دو کشور موضوع اصلی مذاکرات است که نتیجه آن می‌تواند اقتصاد جهان را تحت‌ تاثیر قرار دهد اوباما میزبان هوجینتائو شد

دو اقتصاد بزرگ جهان در جست‌وجوی زمینه‌های مشترک

شادی آذری

باراک اوباما، رییس‌جمهوری ایالات متحده، بزرگترین اقتصاد جهان، میزبان یکی از مهم‌ترین دیدارهایی است که در کاخ سفید انجام می‌شود.

هوجینتائو، رییس‌جمهوری چین، ‌دومین اقتصاد بزرگ جهان، مهمان اوست. گفته می‌شود این مهم‌ترین دیدار رییس‌جمهوری دو کشور پس از دوران ریاست‌جمهوری شیائوپنگ، رهبر اصلاحات اقتصادی چین است. رهبر این دو اقتصاد بزرگ جهان در شرایطی که تلاش می‌کنند تا به زمینه‌هایی مشترک در حوزه‌های اقتصاد و امنیت دست یابند، در عین حال این دغدغه را دارند که مخاطبان داخلی کشورشان را از خود ناامید نسازند.

در شرایطی که بسیاری از مردم آمریکا چین را دست کم بخاطر نرخ بالای بیکاری کشورشان سرزنش می‌کنند، هر دو رییس‌جمهوری سعی دارند در چارچوب روابطی که بر پایه منافع هر دو طرف است، اعتمادسازی کنند اما در عین حال مجادلات بی‌پایان و حل‌نشدنی آنها را به دردسر انداخته است. مدت‌هاست که روابط میان دو کشور بر سر مسائلی از دستکاری در ارزش یوآن و مناقشات تجاری گرفته تا حقوق بشر و مساله تایوان دچار تنش بوده است.

دیدار هوجینتائو و اوباما از سه‌شنبه شب در شرایطی آغاز شد که روابط دو کشور دو سال پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته است. نخست چین، در رابطه با موضوع تغییرات جوی تلاش کرد نشان دهد که از وضعیتی مشابه آمریکا برخوردار است، تلاش چندانی برای مهار متحد خود، کره شمالی، انجام نداد و به درخواست‌های ایالات متحده برای ایجاد توازن در ترازهای تجاری به سردی پاسخ گفت. ایالات متحده هم به نوبه خود با فروش تسلیحاتش به تایوان و دعوت از رهبر معنوی تبت، دالایی لاما، به کاخ سفید، چین را آزرد. هر دو طرف اما اکنون لحنی مثبت‌تر را بکار گرفته‌اند.

عصر سه‌شنبه هو در فرودگاه اندروس مورد استقبال معاون اوباما، جو بایدن قرار گرفت و سپس در یکی از دو مهمانی شامی که اوباما طی این سفر چهار روزه میزبان آن است، شرکت کرد.

در برنامه این سفر قرار است این دو رهبر در یک مصاحبه مطبوعاتی مشترک شرکت کنند و انتظار می‌رود از توافقی خبر دهند که بر اساس آن یک مرکز امنیتی هسته‌ای به صورت سرمایه‌گذاری مشترک در چین احداث خواهد شد. هوی ۶۷ ساله که معمولا تمایلی به حضور در رسانه‌ها ندارد از سال ۲۰۰۲ تاکنون بر مسند قدرت است. او که از کاریزمای رییس‌جمهوری‌های پیشین کشورش، جیانگ زمین و دنگ شیائوپنگ، برخوردار نیست، دوران خیز اقتصادی چین را ریاست کرده است.

چین هم‌اکنون بزرگترین ذخایر ارزهای خارجی جهان را به ارزش ۸۵/۲ تریلیون دلار در اختیار دارد و بخش اعظم بدهی‌های دولتی آمریکا به این کشور مربوط می‌شود. اقتصاددانان بر این باورند که چین حداکثر ظرف ۲۰ سال آینده اقتصاد آمریکا را پشت سر خواهد گذاشت و به اقتصاد شماره یک جهان تبدیل خواهد شد. شاید به همین دلیل باشد که وزارت خارجه چین دیدار هو از واشنگتن را یک رویداد «مهم» خوانده است.

هونگ لی سخنگوی این وزارتخانه گفت: «امیدواریم که این دیدار منجر به روابط مثبت و آمیخته به همکاری چین و آمریکا شود، راه‌های جدیدی را در عصر نوین برای روابط دو جانبه ترسیم کند و همکاری‌ها را به سطح تازه‌ای ارتقا دهد.» به احتمال زیاد این آخرین دیدار هو از واشنگتن خواهد بود چون در سال ۲۰۱۳ در چین انتقال قدرت روی خواهد داد.

هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا درباره روابط دو کشور گفته است که آمریکا و چین «در یک گذرگاه حیاتی قرار دارند، مقطعی که گزینش‌های بزرگ و کوچک ما مسیر حرکت این رابطه را شکل می‌دهد.»

ارزش یوآن، شکاف عظیم تجاری، حقوق بشر، فروش تسلیحات آمریکایی به تایوان تنها بخشی از اختلافاتی هستند که تاکنون بر روابط دو کشور سایه افکنده بود. واقعیت این است که آمریکا به شدت از گسترش توان نظامی چین نیز نگران است.

قرار است رییس‌جمهوری چین در این سفر به شیکاگو هم برود و در آنجا چندین توافق تجاری و سرمایه‌گذاری مشترک را امضا کند.

جو بایدن معاون رییس‌جمهوری آمریکا در کنار هوجینتائو رییس‌جمهوری چین / عکس: AFP