اوکراین در آستانه دومین انقلاب رنگی

گروه بین‌الملل- با انحلال پارلمان اوکراین به وسیله رییس‌جمهور این کشور، بحران سیاسی اوکراین وارد فاز جدیدی شد. ویکتور یوشچنکو، رییس‌جمهور اوکراین در آخرین ساعات دوشنبه شب به وقت محلی انحلال پارلمان این کشور را اعلام و خواستار برگزاری انتخابات جدیدی برای تغییر در ترکیب پارلمان شد. با این کار احتمال بروز یک انقلاب رنگی دیگر در این جمهوری تقویت شد. دو سال پس از انقلاب نارنجی که به دنبال آن ویکتور یوشچنکو به قدرت رسید، اکنون دامنه اختلاف‌های او و ویکتور یانکوویچ، نخست‌وزیر اوکراین بسیار گسترده‌تر شده است. به گونه‌ای که اکثر تحلیلگران عقیده دارند تنها یکی از این دو فرد می‌تواند در قدرت باقی بماند. چگونگی ارتباط با روسیه و مناسبات دوجانبه با این کشور، ارتباط با آمریکا و میزان نزدیک شدن به این کشور در کنار مسائلی همچون عضویت در ناتو و پیوستن به طرح سپر موشکی دفاعی ایالات‌متحده از مهم‌ترین موارد مورد اختلاف بین نخست‌وزیر و رییس‌جمهور اوکراین هستند که تاکنون لاینحل باقی مانده است. برخی تحلیلگران عقیده دارند آنچه اکنون بین این دو فرد در حال جریان است پس‌لرزه‌های رقابت‌های انتخاباتی سال ۲۰۰۴ است. در آن زمان این دو نفر رقابت فشرده‌ای را در انتخابات ریاست جمهوری با یکدیگر داشتند. سرانجام یوشچنکو در انتخابات ۲۰۰۴ به پیروزی رسید و یانکوویچ از صحنه سیاسی اوکراین عملا خارج شد. ماه آگوست سال ۲۰۰۶ میلادی زمان بازگشت ویکتور یانکوویچ به قدرت بود. در این زمان حزب طرفدار ویکتور یانکوویچ در انتخابات پارلمانی به پیروزی رسید و به این ترتیب یانکوویچ توانست پست نخست‌وزیری اوکراین را به چنگ آورد.

به دنبال اعلام انحلال پارلمان تظاهرات مردمی از سوی نیروهای طرفدار رییس‌جمهور اوکراین موسوم به نیروهای نارنجی ترتیب داده شد. این تظاهرات که در میدان استقلال شهر کیف برگزار شد با مخالفت طرفداران ویکتور یانکوویچ روبه‌رو شد و آنها نیز تظاهرات مشابهی را ترتیب دادند.

یوشچنکو در یک سخنرانی تلویزیونی گفت: اقدامات من با توجه به الزامات برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی اوکراین صورت می‌گیرد. این حق من نیست بلکه الزامی برای انجام این اقدامات است.

همزمان با سخنرانی یوشچنکو، پارلمان اوکراین در یک جلسه فوق‌العاده تصمیم گرفت که بودجه‌رسانی به انتخابات زودهنگام در این کشور را قطع کند. یوشچنکو تاریخ این انتخابات را ۲۷ ماه می اعلام کرده است.

در همین حال، اولکساندر موروز رییس پارلمان اوکراین با انتقاد از یوشچنکو اعلام کرد که وی برای اتخاذ این تصمیم از هیچ اصول قانونی تبعیت نکرده است و قانونگذاران با صدور بیانیه‌ای این اقدام یوشچنکو را بی‌پایه و اساس خواندند.

سپس کابینه یانوکوویچ تشکیل جلسه داد. در این جلسه یانوکوویچ از یوشچنکو درخواست کرد حکم منحل کردن پارلمان اوکراین را لغو کند و به میز مذاکره بازگردد.

یانکوویچ گفت:‌ در این برهه زمانی اوضاع در اوکراین باید آرام باشد. اگر غیر از این باشد اوضاع و شرایط در این کشور وخیم‌تر می‌شود.

وی همچنین اعلام کرد که ائتلافش برای مصالحه و سازش بیشتر آمادگی لازم را دارد.

با این حال، یوشچنکو تاکید کرد که اوضاع سیاسی در اوکراین تحت کنترل و باثبات است.

وی گفت: خطاب به مردم اوکراین اعلام می‌کنم که انتخابی آگاهانه، درست و مسوولانه داشته باشند تا با توجه به این انتخاب این مناقشه سیاسی در کشور حل و فصل شود تا دور جدیدی از فعالیت‌های سیاسی در اوکراین آغاز شود.

از سوی دیگر، دولت آمریکا اعلام کرده است که به دقت نظاره‌گر اوضاع سیاسی اوکراین است و خواستار یک راه‌حل مسالمت‌آمیز برای حل بحران در این کشور است.شان مک کورمک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در این رابطه گفت: واشنگتن از تمامی رهبران سیاسی اوکراین درخواست می‌کند که نسبت به اقدامات حامیان خود مسوولیت‌پذیر باشند و آرامش خود را حفظ کنند.

حامیان یانکوویچ چادرهایی را در نزدیکی پارلمان این کشور برپا کرده‌اند تا به رییس‌جمهور اوکراین فشار بیاورند.از سوی دیگر، به طور دقیق مشخص نیست که اگر انتخابات جدید در اوکراین صورت گیرد چند درصد از ترکیب پارلمان این کشور تغییر خواهد کرد.

نظرسنجی‌ها در اوکراین نشان می‌دهد در صورت برگزاری انتخابات جدید حزب یانکوویچ و جبهه تیموشنکو شانه به شانه در این انتخابات رقابت خواهند کرد و حزب یوشنچنکو پس از این دو حزب قرار می‌گیرد.

بن‌بست موجود میان یوشچنکو و یانوکوویچ زمانی به اوج خود رسید که ماه گذشته ۱۱ قانونگذار هم‌پیمان با رییس‌جمهوری اوکراین به ائتلاف یانکوویچ گراییدند.

در همین حال پارلمان اوکراین اعلام کرد که تن به حکم رییس‌جمهور مبنی‌بر انحلال مجلس نمی‌دهد و طبق روال معمول با شهامت تمام به کار خود ادامه می‌دهد.

به گزارش بی‌بی‌سی، الکساندر موروز رییس پارلمان اوکراین در بیانیه‌ای که به امضای هیات‌رییسه رسیده، اعلام کرده است: نمایندگان هم از این قطعنامه حمایت و امتناع خود را از قانونگذاری برای انتخابات زودهنگام اعلام کرده‌اند.

یانکوویچ انحلال مجلس را «اقدامی به تحریک غرب و در جهت وخیم‌تر ساختن اوضاع سیاسی کشور» خوانده است.

ویکتور یوشچنکو روز دوشنبه بعد از هفت ساعت مذاکره بی‌نتیجه با روسای مجلس، پارلمان اوکراین را منحل و اعلام کرد که انتخابات مجلس در تاریخ ۲۷ مه برگزار می‌شود.

نمایندگان مجلس این حکم را «گامی به سوی کودتا» اعلام کرده و سوگند یاد کردند که همچنان به کار خود در مجلس ادامه خواهند داد.

تحلیلگران سیاسی این اقدام رییس‌جمهور را سوق دادن کشور به آشوب مجدد سیاسی ارزیابی کرده‌اند.

این اختلاف سیاسی، هزاران تن از هواداران دو جناح را ظرف روزهای اخیر به خیابان‌ها کشانده است.

یانکوویچ قبلا گفته بود که رییس‌جمهور نباید حکم انحلال مجلس را منتشر کند زیرا به اجرا گذاشته نخواهد شد.