رییس‌‌جمهور چین وارد هندوستان شد

گروه بین‌الملل- یک روز پس از اجلاس سران اپک در ویتنام، هوجین تائو، رییس‌جمهور چین راهی هند شد تا در دیدار با مقامات اقتصادی و سیاسی این کشور زمینه‌های افزایش همکاری‌های دوجانبه را فراهم کند. سفر هوجین‌ تائو به چین ۴۴سال پس از جنگ مرزی خشونت بار دو کشور برگزار می‌شود. این دومین سفر یک رهبر چینی به هند پس از آن جنگ است. جیانگ زمین در سال ۱۹۹۶ با سفر به دهلی‌نو زمینه همکاری‌های دوطرف را آماده کرده بود.

یک مقام وزارت خارجه هند هفته گذشته در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه با اعلام سفر اخیر رییس‌جمهور چین به هند، این سفر را برای آینده اقتصادی هند و همکاری‌های گسترده مفید و با اهمیت ذکر کرده بود. همچنین دفتر رییس‌جمهور چین نیز با صدور بیانیه‌ای بر لزوم همکاری چین و هند در بخش اقتصادی تاکید کرد.

یکی از اصلی‌ترین قراردادهایی که در این سفر بین چین و هند به امضا خواهد رسید، توافقنامه سرمایه‌گذاری ۱۰ساله است، که می‌تواند درهای اقتصاد دو کشور را به روی یکدیگر باز کند. چین از ابتدای امسال برای ورود سرمایه‌های خارجی به این کشور شرط و شروطی را معین کرده است که باعث ایجاد مانع در جذب سرمایه‌های خارجی شده است. اکنون با عقد این قرارداد این موانع از پیش‌روی سرمایه گذران هندی که مایل به حضور در چین هستند، برداشته می‌شود. همچنین در مقابل، دولت چین اعلام آمادگی کرده است تا در مناطقی از هند که صنایع گسترده‌ای ندارند، اقدام به سرمایه‌گذاری صنعتی کند. البته شرط چین وجود زیرساخت‌های لازم برای انجام این سرمایه‌گذاری‌ها است. به اعتقاد تحلیلگر روزنامه بوستون گلاب این قرارداد می‌تواند باعث شکوفایی تجارت بین هند و چین شود. پس از درگیری مرزی ۱۹۵۲ روابط چین و هند به تیرگی گرایید. در طول سالیان دراز این روابط اندک‌اندک بهبود پیدا کرد، اما گسترش روابط اقتصادی همواره در سایه‌ای از نگرانی روابط‌سیاسی بوده است.

پس از سفر جیانگ زمین در سال ۱۹۹۶ به هند، اندکی وضعیت بهتر شد و مبادلات تجاری دو کشور با سرعت بیشتری رشد کرد. حجم مبادلات تجاری این دو کشور در ۱۰ماه اول امسال به بیش از ۲۰میلیارد دلار رسیده است که اگر چه حجم بالایی به نظر می‌رسد، اما این دو کشور با توجه به داشتن مرز مشترک از ظرفیت‌های بسیار بیشتری برای همکاری‌های اقتصادی برخوردارند.

حال عقد قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک ۱۰ساله می‌تواند پشتوانه خوبی برای افزایش مبادلات تجاری دو کشور باشد.

اما سان یوژی، سفیر پکن در دهلی‌نو ضمن تایید این قرارداد اعلام کرد که چین همچنان اجازه سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی هند را در منطقه تبت نخواهد داد. در حقیقت مساله تبت یکی از اصلی‌ترین دلایل تیرگی روابط سیاسی هند و چین است. دالایی لاما، رهبر شورشیان تبت در سال ۱۹۵۹ به هند رفت و یک دولت در تبعید را آنجا راه‌اندازی کرد. دهلی‌نو در تمام این سال‌ها با وجود مخالفت پکن به میزبانی دالایی لاما ادامه داده است.

گفت‌وگو بر سر مسائل هسته‌ای و عقد قرارداد همکاری در این زمینه یکی دیگر از محورهای اصلی ملاقات هوجین‌تائو و مان‌موهان سینگ، نخست‌وزیر هند خواهد بود. به نوشته پایگاه خبری تحلیلی ایندیا استار، قرارداد همکاری هسته‌ای چین و هند بخشی از قرارداد همکاری هسته‌ای هند، چین و آمریکا است که شامل همکاری هسته‌ای در بخش‌های مختلف نظامی و غیرنظامی خواهد شد. از طرف دیگر دولت هند بی‌تمایل نیست تا روابط هسته‌ای و نظامی خود با هند را گسترش دهد، این مساله می‌تواند در چانه‌زنی‌های سیاسی با کشور همسایه هند یعنی پاکستان به کمک این کشور بیاید.

اما گسترش روابط در بخش فولاد یکی از مهم‌ترین بخش‌های سفر هوجین‌تائو به هند خواهد بود. این دو کشور از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد در جهان هستند. هرچند هنوز پیش‌بینی ادغام برای شرکت‌های هندی و چینی وجود ندارد اما این دو کشور زمینه‌ها و بسترهای مناسب فراوانی برای همکاری در بخش فولاد دارند. چین یکی از بزرگ‌ترین کشورهای واردکننده فولاد نیز هست که به دلیل وجود مرز مشترک می‌تواند بخش زیادی از این واردات را از چین انجام دهد.

همچنین مجله چشم‌انداز هند، در سرمقاله خود با اشاره به سفر هوجین‌تائو به هندوستان به مساله اختلاف مرزی دو کشور اشاره کرد و خواستار رفع هرچه سریع‌تر اختلاف‌های باقی‌مانده شد. این نشریه که به تندروهای هند تعلق دارد همواره از پناهندگان تبتی در مقابل دولت چین حمایت کرده و خواستار افزایش حمایت دولت هند از آنان شده است.

اما سفر رییس‌جمهور چین به هند چندان هم بی سر و صدا و آرام انجام نشده است. هزاران نفر از پناهجوهای تبتی مقیم هند در خیابان دهلی‌نو دست به تظاهرات اعتراض‌آمیز زدند. این تظاهرات در برخی مواقع به درگیری بین پلیس و تبتی‌ها منجر شد، اما اوضاع تحت کنترل بود. تظاهرکنندگان خواستار جلوگیری هند از سفر رییس‌جمهور چین به دهلی‌نو و همچنین محکومیت دولت چین به دلیل نقض حقوق بشر بودند.