گروه بین‌الملل- با سفر غیرمنتظره وزیر امور خارجه ایالات‌متحده به افغانستان، در مورد بخشی از پیمان‌نامه امنیتی دو کشور توافقاتی انجام گرفت. با این همه درخواست مصونیت قضایی نیروهای آمریکایی که پس از سال ۲۰۱۴ میلادی در افغانستان می‌مانند، هنوز قطعی نشده‌است. به گزارش دویچه‌وله، جان کری، وزیر خارجه ایالات‌متحد، روز شنبه، ۲۰ مهر، از توافق بر سر بخشی از موافقت‌نامه امنیتی با افغانستان خبر داد. به گفته او، دو کشور بر سر مسائل اصلی موافقت‌نامه امنیتی، به توافق رسیده‌اند؛ اما موضوع مصونیت قضایی نیروهای آمریکایی، همچنان حل‌نشده باقی مانده‌است.

جان کری که روز جمعه به طور غیرمنتظره وارد افغانستان شده‌بود، با حامد کرزی، رییس‌جمهوری افغانستان، دیدار کرد. او به محض ورود اعلام کرد که قصدش از این دیدار دو روزه، صحبت با مقامات افغانستان درباره‌ آینده‌ حضور نیروهای آمریکایی در این کشور بعد از خروج نیروهای بین‌المللی در سال ۲۰۱۴ است.

اگرچه هنوز جزئیات مذاکرات و توافقات انجام شده مشخص نیست، اما حامد کرزی، رییس‌جمهوری افغانستان، در همین‌باره اعلام کرد که تصمیم‌گیری درباره موضوع مصونیت قضایی نیروهای آمریکایی در افغانستان پس از سال ۲۰۱۴ را به لویه جرگه (نشست بزرگان و چهره‌های قبایل کشور) واگذار می‌کند. نشست لویه جرگه قرار است در یک ماه آینده برگزار شود. نظر شرکت‌کنندگان در این نشست در نهایت به پارلمان افغانستان ارسال خواهد شد.

آمریکا در نظر دارد بخشی از سربازان خود را پس از خروج نیروهای بین‌المللی در افغانستان باقی بگذارد تا در عرصه مبارزه علیه ترور و نیز در حوزه آموزش ارتش ۳۵۰ هزار نفری افغانستان، فعال باشند. آمریکا همچنین می‌خواهد پس از خروج نیروهای نظامی رزمی آمریکا از افغانستان، واحدهایی که در این کشور باقی می‌مانند، از مصونیت قضایی برخوردار باشند، همانگونه که دیپلمات‌ها از این مصونیت برخوردارند. خواسته ایالات‌متحده این است که نیروهایش در صورت نقض قانون در دادگاه‌های نظامی آمریکایی مواخذه شوند.

کرزی توافق حاصل شده با آمریکا را مبتنی بر احترام به حق حاکمیت ملی، پیشگیری از تلفات غیرنظامیان و همچنین پیشگیری از اقدامات یک‌جانبه از سوی نیروهای خارجی خواند. با این همه، او موضوع مصونیت قضایی برای نیروهای آمریکا را «فوق» تصمیم دولت افغانستان و امری منوط به تصمیم مردم و لویه جرگه خواند. لویه جرگه در قانون اساسی «عالی‌ترین مظهر اراده مردم افغانستان» توصیف شده‌‌است که برای تصمیم‌گیری‌های کلان کشوری تشکیل جلسه خواهد داد.

کری در پاسخ تصمیم لویه جرگه و پارلمان افغانستان را هر چه که باشد مورد احترام خواند، اما اضافه کرد که اگر مصونیت قضایی تایید نشود، توافقی انجام نخواهد گرفت.

۲ سال پیش، آمریکا همین پیشنهاد را به دولت عراق ارائه کرده‌بود. مقا‌م‌های عراقی از اعطای مصونیت قضایی به سربازان آمریکایی امتناع ورزیدند. به دنبال آن، دولت آمریکا همه نیروهای نظامی خود را از این کشور خارج کرد، اقدامی که از آن به نام «گزینه صفر» یاد می‌شود.

مصونیت به معنای معافیت از مجازات نیست

روز شنبه، جان کری پس از دیدار با کرزی گفت: مصونیت قضایی نیروهای آمریکا نباید آن‌طور که بسیاری از افغان‌ها گمان می‌کنند، مترادف با معافیت آنان از مجازات در نظر گرفته شود. او گفت: آمریکا به جرایم رسیدگی می‌کند. کری، چنین توافقی را مشابه توافقات آمریکا با دیگر کشورها، مانند ژاپن و کره جنوبی توصیف کرد.

موضوع مصونیت قضایی نیروهای آمریکا در افغانستان پس از کشتار ماه مارس ۲۰۱۲ مطرح شد. در این رخداد ۱۶ غیرنظامی در دو روستای استان قندهار توسط سرجوخه رابرت بیلز آمریکایی به قتل رسیدند. او شبانه دو بار از پایگاه شهرستان پنجوایی در استان قندهار افغانستان خارج شد، به روستایی در نزدیکی پایگاه رفت و حمام خون به راه انداخت. ۹ نفر از ۲۲ نفری که به دست او کشته یا زخمی شدند، کودک بودند. او سرانجام در یک دادگاه نظامی آمریکا محاکمه و به جرم قتل ۱۶ شهروند افغان به حبس ابد بدون امکان بخشش محکوم شد.

تردید درباره توان افغانستان در مبارزه با طالبان

هم‌اکنون، حدود ۸۷ هزار نیروی بین‌المللی در افغانستان مستقرند که از این تعداد، حدود ۵۲ هزار نیرو آمریکایی هستند. این تعداد تا فوریه ۲۰۱۴ به نصف کاهش خواهد یافت و همه نیروهای خارجی تا پایان سال۲۰۱۴ افغانستان را ترک خواهند کرد.

آمریکا قصد دارد تا ۱۰ هزار نیروی خود را برای مبارزه با بنیادگرایان و تروریست‌ها در افغانستان باقی نگه دارد اما اگر با افغانستان به توافق نرسد همه نیروهای این کشور خاک افغانستان را تا پایان دسامبر ۲۰۱۴ ترک خواهند کرد.

معاون مشاور امنیتی کاخ سفید در ژانویه امسال (۲۰۱۳) با اعلام اینکه «نمی‌خواهیم هیچ تصمیمی را غیرممکن اعلام کنیم» گفته بود: «هنوز روشن نیست که آیا سربازان آمریکایی پس از سال ۲۰۱۴ هم در افغانستان خواهند ماند یا نه.»

از دید ناظران، مشاوران امنیت ملی کاخ سفید ممکن است با طرح احتمال خروج کامل از افغانستان قصد داشته باشند موقعیت آمریکا را در مذاکرات با طرف افغان تقویت کنند.

درباره اینکه دولت افغانستان بتواند در صورت خروج کامل آمریکایی‌ها و سایر نیروهای بین‌المللی بر اوضاع امنیتی مسلط شود، تردید‌هایی جدی وجود دارد. نیروهای بین‌المللی با‌وجود امکانات و نیروهای آموزش دیده‌ خود، در مدت ۱۱سال حضور در افغانستان با مشکلات فراوانی روبه‌رو بودند.

کشته شدن هفت نمازگزار در یک استان شرقی افغانستان

در رویدادی دیگر مرتبط با افغانستان، اصابت یک موشک در نزدیکی مسجدی در استان نورستان در شرق افغانستان، به کشته شدن هفت نفر منجر شد.

به گزارش بی.‌بی.‌سی، مسوولان محلی می‌گویند که این موشک عصر روز شنبه، نزدیک ورودی یک مسجد، در شهرستان دو آب اساتان نورستان اصابت کرده‌است.

هشت نفر دیگر از جمله دو سرباز پلیس نیز در اثر انفجار زخمی شده‌اند.

ظاهر بهاند، سخنگوی استانداری نورستان به بی‌بی‌سی گفت: موشک زمانی اصابت کرد که مردم برای ادای نماز عصر در نزدیکی مسجد تجمع کرده‌بودند.

بهاند شلیک این موشک را کار مخالفان مسلح دولت افغانستان می‌داند، اما مسوولیت آن را تاکنون فرد یا گروهی به عهده نگرفته‌است.

سخنگوی استانداری نورستان این را هم اضافه کرد که مسوولان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا این موشک از بیرون مرز افغانستان شلیک شده است یا از جایی در داخل استان نورستان.

استان کوهستانی نورستان در شرق افغانستان با چترال، از مناطق قبایلی پاکستان، مرز مشترک دارد. گروه‌های مسلح مخالف دولت شامل طالبان پاکستان و افغان در بخش‌هایی از این استان فعال هستند. مقامات افغان پیش‌تر گفته‌اند که شورشیان از نواحی مرزی پاکستان وارد شهرستان‌های نورستان می‌شوند و محل را نا امن می‌کنند.

گستردگی نا‌امنی در استان نورستان به اندازه‌ای بوده که دست کم ۲ شهرستان این استان بین گروه طالبان و نیروهای دولتی دست به دست شده‌است.