نشانه‌گیری اردوغان برای ریاست‌جمهوری

گروه بین‌الملل: پازل سیاست در ترکیه در حال تکمیل شدن است. حزب عدالت و توسعه پس از اینکه توانست انتخابات محلی را با پیروزی قاطع از آنِ خود کند، راه را برای ورود اردوغان به چانکایا باز کرد. در این بین اما مواردی وجود داشت که باعث شده بود تا حدودی مخالفان حزب عدالت و توسعه، نخست‌وزیر فعلی ترکیه را تحت فشار قرار دهند. پرونده اختلاس و ارتشا که در ۱۷ دسامبر سال گذشته کلید خورد روزجمعه با مختومه اعلام شدنش راه اردوغان را برای ریاست جمهوری هموار کرد. بر این اساس روزنامه تودیززمان نوشت: رضا ضراب، تاجر ایرانی که به اتهام قاچاق طلا به ایران متهم شده بود پس از ۶ ماه توانست قرار منع تعقیب بگیرد. براین‌‌اساس رضا ضراب و فرزندان چندین وزیر سابق اردوغان از تمامی اتهام‌های وارده تبرئه شدند. ضراب که همسر یک خواننده معروف در ترکیه است توانست از تمامی ۶۰ مورد اتهامی خود تبرئه شود.

همزمان با تبرئه متهمان پرونده اختلاس، همین روزنامه خبر داد سه دادستان معروفی که پرونده مذکور را در ترکیه به راه انداخته بودند تحت بازجویی قرار گرفته‌اند. آنها متهم به تشکیل دولت موازی در درون قوه‌قضائیه هستند. در این راستا منابع ترک خبر دادند پس از مدت‌ها کشمکش، هیات قضات و دادستان‌های ترکیه راضی به بازجویی از «زکریا اوز»، دادستان سابق استانبول شده است. وی متهم است که با همکاری دو دادستان دیگر به نام‌های «جلال کارا» و «معمر عکاش» قصد ضربه زدن به دولت قانونی اردوغان را داشته‌اند.

اردوغان همواره می‌گفت که برخی بازجویان از افراد نزدیک به فتح‌الله گولن، روحانی ترک هستند که هم‌اینک در تبعیدی خود خواسته در ایالات متحده به سر می‌برد. زکریا اوز، در این رابطه در گفت‌وگو با روزنامه تودیززمان گفت: زمانی که برگه احضار را رویت کرده اصلا شگفت‌زده نشده است. او افزود: به شدت از خود دفاع خواهد کرد و در برابر دروغ‌ها و تهمت‌هایی که پیرامون وی است پاسخگو خواهد بود.

همزمان با انتشار این خبر، پارلمان ترکیه در نهایت تصمیم خود را گرفت و گفت که دوره نخست‌وزیری همان سه دوره خواهد ماند. پیش از این گفته ‌می‌شد که پارلمان ترکیه برای اینکه اردوغان همچنان در راس نهاد اجرایی باقی بماند قصد دارد که یک دوره دیگر نخست‌وزیری وی را تمدید کند.

با این وجود روزنامه حریت‌دیلی می‌نویسد که تمدید نکردن دوره نخست‌وزیری اردوغان مهم‌ترین نشانه آمادگی اردوغان برای ورود به کاخ ریاست‌جمهوری است. پیش از این برخی از کارشناسان اعلام کرده بودند که اردوغان قصد دارد این‌بار در قبای ریاست‌جمهوری زمام ترکیه را در دست بگیرد و از این‌رو قصد تغییر نظام صد ساله این کشور را دارد. نظام کنونی ترکیه پارلمانی است و اعضای پارلمان نخست‌وزیر را مامور تشکیل کابینه می‌کنند. از سال ۲۰۰۱ نیز که حزب عدالت و توسعه قدرت را به دست گرفته است شاهد نخست‌وزیری اردوغان در این کشور بوده است. وی توانست با همکاری وزیر امور خارجه‌اش رابطه خود را با دنیای خارج بهبود بخشد و به رونق اقتصادی این کشور کمک شایانی کند. «حسین چلیک»، یکی از نمایندگان پارلمان ترکیه در این‌باره می‌گوید: «تصمیمی که برای سه دوره نخست‌وزیری گرفته شده است مناسب است». به این ترتیب در ماه آگوست که برای نخستین‌بار انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود، رئیس جمهوری با رای مستقیم مردم انتخاب خواهد شد.

در صورت راهیابی اردوغان به چانکایا احتمال دارد بین دو گزینه داووداوغلو و عبدالله گل یکی برای نخست‌وزیری انتخاب شود.

داوود اوغلو که از وی به عنوان هنری کسینجر ترک یاد می‌شود با سیاست به صفر رساندن مشکلات منطقه‌ای با همسایگان، رابطه‌ای حسنه با کشورهای منطقه ایجاد و سرمایه بسیاری از اعراب را به کشورش سرازیر کرد. وی به تازگی به عنوان یکی از سرشناس‌ترین جایگزینان نخست‌وزیر فعلی ترکیه مطرح شده است.