موج سلفی‌گری به شبه قاره هند رسید

محمدحسین باقی: با اعلام تشکیل «شاخه نظامی القاعده در شبه قاره هند» از سوی ایمن الظواهری رهبر این گروه و «برافراشتن پرچم جهاد» در تمام شبه‌قاره، دولت‌های محلی در هند به حالت آماده‌باش کامل درآمدند. یکی از مقام‌های اطلاعاتی دولت هند به خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌گوید: «ما این موضوع را جدی می‌گیریم. چنین تهدیداتی را نمی‌توان نادیده گرفت. ما از ایالت‌ها خواسته‌ایم در حالت آماده‌باش کامل قرار گیرند.» الظواهری در یک ویدئوی ۵۵ دقیقه‌ای با اعلام اینکه فعالیت جهادی در منطقه‌ای انجام می‌شود که «روزگاری بخشی از سرزمین‌های اسلامی بود»، افزود: «اما پس از اینکه کفار این سرزمین را اشغال کردند، آنجا را تکه پاره کردند.» او همچنین در سخنان خود اشاره‌ای هم به مسلمانان برمه و بنگلادش داشت. به نظر می‌رسد رقابت میان القاعده و داعش وارد فاز جدیدی شده است. پس از اینکه داعش در ماه‌های اخیر اقدام به عضوگیری از میان مسلمانان هندی کرده برخی تحلیلگران پیام ویدئویی الظواهری را پاسخی به عضوگیری‌های داعش در شبه‌قاره دانسته‌اند. به گزارش نیویورک تایمز، این شاخه جدید که نام «قاعدات الجهاد» در شبه قاره را بر خود دارد معرف شاخه اول این گروه در آسیا است. «اِلِن باری» گزارشگر نیویورک تایمز می‌نویسد، القاعده که پس از تحولات ۱۱ سپتامبر به لحاظ مالی و نظامی زیر فشار قرار گرفته بود، به لحاظ سنتی توجهی به هند نداشت و حملات خاصی هم در آنجا سازمان نداده بود. هدف این گروه بیشتر بیرون راندن «دشمنان دوردست» - آمریکا و متحدانش- از خاورمیانه بود. این درحالی است که داعش برای جذب بر شبه قاره به‌طور اعم و هندوستان به‌طور اخص متمرکز شده است.

برخی تحلیلگران معتقدند که الظواهری رویکردی «ضدداعش و ضدایدئولوژیک» در پیش گرفته و در پیام خود از تمام مجاهدین خواسته تا با یکدیگر متحد شوند، یکدیگر را نکشند و تمرکز خود در حملات را بر قدرت‌های غربی قرار دهند. «لائیت الخوری» تحلیلگر « Flashpoint Global Partners»- شرکت مشاوره‌ای امنیتی در نیویورک- می‌گوید الظواهری قصد دارد از اهداف اصلی القاعده عدول نکند. «ویلسون جان» - کارشناس Observer Research Foundation - مستقر در دهلی- می‌گوید یکی از نشانه‌های ضعف القاعده این بود که هیچ شبه‌نظامی کشمیری ارتباطی با آن نداشت. او می‌افزاید سازمان‌دهندگان حملات نظامی سال ۲۰۰۸ به بمبئی در پاکستان سلفی‌های خارج از گروه‌ القاعده بودند، چرا که القاعده اصلا امکانی نداشت تا بتواند هندوها را به خود جذب کند. ویلسون جان در ادامه تحلیل خود می‌آورد: «یک شکاف ایدئولوژیک وجود دارد»، چرا که بسیاری از هندوهای مسلمان علاقه‌ای به جنبش وهابیت نداشتند. داعش اما مسلمان و غیرمسلمان نمی‌شناسد و همه را از دم تیغ می‌گذراند. خانم «امیلیا آز»- مسلمان شیعی ‌اندونزی که در زمینه حمایت از حقوق اقلیت‌ها فعالیت دارد- جزوه‌ای در دست دارد که روی آن کلمه «وهابی‌ها» نوشته شده است. او می‌گوید در خانه‌ام امنیت ندارم، چرا که هر از گاهی نامه‌ها و جزواتی به دستم می‌رسد که مرا تهدید به قتل می‌کند، مگر اینکه به دیانت آن‌ها بگروم. او در همین زمینه می‌گوید: اگر القاعده بر دشمنی با «قدرت‌های خارجی» متمرکز شده، اما داعش مسلمانان را هدف گرفته و به زور هم که شده می‌خواهد آنها را به اسلامِ وهابی درآورد. او می‌گوید: «یک سگ بزرگ در خانه‌ام داشتم که محافظ خانه بود. گروهی افراطی چندین سنگ بزرگ بر او زدند تا کشته شد.» «آز» در حالی که چادری به سبک اعراب بر سر دارد و با گوشی تلفن همراهش صحبت می‌کند می‌گوید: «پیام‌هایی از این دست زیاد دارم. آنها برای من نوشته‌اند که می‌دانیم کجا زندگی می‌کنی و کشته‌خواهی شد. آنها می‌گفتند اگر به راه درست اسلام ملحق نشوم سرم را خواهند برید.»

او می‌گوید با این تهدیدات خو‌گرفته‌ام. از آنجا که به لطف رسانه‌های بین‌المللی گروه تروریستی داعش چهره‌ای جهانی یافته، اما پیام‌هایی که «آز» و انسان‌هایی مانند او دریافت می‌کنند برخاسته از تحولاتی است که در سوریه و عراق در حال وقوع است.

«جک هیوسون» در گزارشی که برای الجزیره از جاکارتا نوشته می‌نویسد بیش از ۲۰۰ نیروی ‌اندونزیایی برای مبارزه در سوریه به داعش پیوسته‌اند و مسوولان ضدتروریستی‌اندونزی معتقدند این نیروها هنگام بازگشت خطر بالقوه‌ای هستند، چرا که هر لحظه امکان می‌رود دست به اقداماتی تروریستی در داخل بزنند. این تحولات نشان می‌دهد که رقابت میان داعش و القاعده از مرزهای منطقه فراتر رفته و این بار شبه قاره را جولانگاه خود قرار داده‌اند. یک دلیلی که می‌توان برای این عضوگیری‌ها از منطقه شبه‌قاره برشمرد همانا پتانسیل بالقوه درگیری در مناطقی از شبه قاره میان مسلمانان با هم و میان مسلمانان با پیروان سایر ادیان است. این در حالی است که «ابوبکر بشیر» رهبر جماعت اسلامی (JI) - گروه وابسته به القاعده که در سال ۲۰۰۲ مسوول بمب‌گذاری‌های بالی شناخته شد- از زندان به گروه داعش اعلام وفاداری کرد. «هیوسون» در این باره می‌نویسد در ماه جولای تندروهایی در خارج از مسجدی در سولو - مرکز جاوه- تجمع کردند و آشکارا به ابوبکر البغدادی رهبر داعش اعلام وفاداری کردند. البته نگرانی‌ها و خشونت‌های امنیتی فقط محدود به شبه قاره نیست. مقام‌های مالزی هم در ۱۳ اوت از دستگیری ۱۹ نفری خبر دادند که قصد مسافرت به سوریه و پیوستن به داعش را داشتند. به تازگی۱۰۰ نفر دیگر هم در کوالالامپور دستگیر شده‌اند. به نظر می‌رسد دستور کار جهادی داعش فرامنطقه‌ای و بین‌المللی باشد، چرا که این گروه اقدام به عضوگیری از میان چشم آبی‌های اروپایی، مسلمانان شبه‌قاره، شرق آسیا و سایر مناطق کرده است. به تازگی نیروهایی از چین هم به داعش پیوسته‌اند. این در حالی است که «جهاد نکاح» به مالزی هم رسیده. اواخر هفته گذشته مقام‌های پلیس مالزی اعلام کردند دست کم سه زن که با هدف جهاد نکاح عازم سوریه بودند دستگیر شدند.

گزارشگر الجزیره می‌افزاید: از دهه ۱۹۷۰ به این سو خانواده سعودی هزینه‌های هنگفتی را صرف تبلیغ وهابیت در مساجد و مدرسه‌ها در تمام آسیای جنوب شرقی کرده و به دنبال تغییر اسلام سُنی هستند که مدت‌ها در منطقه غالب بود. وی می‌نویسد اگر در‌اندونزی مسلمانان شیعی آزادی عمل نسبی دارند، اما در مالزی شیعیان و سایر شکل‌های اسلامگرایی به‌طور کامل ممنوع از فعالیت هستند.