اولین حضور رئیس‌جمهوری آمریکا در رژه سالانه «روزجمهوری» در دهلی
استقبال بی‌سابقه هند از اوباما
گروه جهان: باراک اوباما در سفری سه روزه عازم بزرگ‌ترین دموکراسی دنیا شد که به گفته ناظران عصر جدیدی را در روابط هندوستان- ایالات‌متحده می‌گشاید. به نظر می‌رسد دو کشوری که دارای بزرگ‌ترین دموکراسی هستند؛ متحدان طبیعی یکدیگر هم باشند. تفاوتی که میان رهبران دو کشور وجود دارد این است که اوباما حقوق خوانده و تحصیلکرده هاروارد است، گلف بازی می‌کند و ترجیح می‌دهد کت و شلواری که بر تن دارد شیک، شق و رق و سورمه‌ای باشد اما مودی تحصیلاتی میانه داشته، عاشق یوگاست و لباس‌هایی بر تن می‌کند که یادآور میراث هند است.
گروه جهان: باراک اوباما در سفری سه روزه عازم بزرگ‌ترین دموکراسی دنیا شد که به گفته ناظران عصر جدیدی را در روابط هندوستان- ایالات‌متحده می‌گشاید. به نظر می‌رسد دو کشوری که دارای بزرگ‌ترین دموکراسی هستند؛ متحدان طبیعی یکدیگر هم باشند. تفاوتی که میان رهبران دو کشور وجود دارد این است که اوباما حقوق خوانده و تحصیلکرده هاروارد است، گلف بازی می‌کند و ترجیح می‌دهد کت و شلواری که بر تن دارد شیک، شق و رق و سورمه‌ای باشد اما مودی تحصیلاتی میانه داشته، عاشق یوگاست و لباس‌هایی بر تن می‌کند که یادآور میراث هند است. پس از سفری ۱۶ ساعته، «ایر فورس وان» روز یکشنبه حدود ساعت ۱۰ صبح به وقت محلی در زیر هوای ابری صبحگاهی در دهلی‌نو بر زمین نشست. فضای دهلی بسیار سنگین بود چرا که نیروهای امنیتی به شکل گسترده‌ای برای پوشش سفر اوباما در خیابان‌ها حضور داشتند. پلیس و نیروهای نظامی با خودروی گشت و کاملا مسلح در خیابان‌ها گشت می‌زدند و ایست‌بازرسی‌هایی در تمام نقاط برقرار کرده بودند. حتی سگ‌های ولگرد و میمون‌ها از تمام مسیر رئیس‌جمهور آمریکا جمع‌آوری شده بودند. در واقع، اوباما چهارمین رئیس‌جمهور مستقر آمریکاست که دو بار از هند دیدار می‌کند. این دیدار هم چهار ماه پس از حضور نارندرا مودی نخست‌وزیر هند از آمریکا صورت می‌گیرد. این دو رهبر در حاشیه اجلاس کشورهای آسیایی در میانمار در ماه نوامبر هم دیداری با یکدیگر داشتند. «راوی آگراوال»، تحلیلگر هندی سی‌ان‌ان، می‌نویسد: «اوباما در ۵ ماه اخیر چهار بار با مودی دیدار کرده است: در کاخ سفید، در حاشیه اجلاس شرق آسیا در میانمار، در اجلاس گروه ۲۰ در استرالیا و اکنون در هند.»
اوباما امیدوار است در این دیدار بتواند با نخست‌وزیر هند در مورد طیفی از موضوعات از تغییرات آب و هوایی گرفته تا مسائل دفاعی و تجاری مذاکره کند. اوباما در لحظه‌ای خاص به هند می‌رسد؛ او اولین رئیس‌جمهور آمریکا است که در رژه سالانه «روز جمهوری» در دهلی حضور می‌یابد. این رژه امروز دوشنبه برگزار می‌شود. به گزارش سی‌ان‌ان، مودی در گسستی آشکار از پروتکل‌های سیاسی مرتبط، از اوباما روی سنگفرشی در دهلی نو استقبال کرد و او را در آغوش کشید. کاخ سفید می‌گوید دعوت از رئیس‌جمهور برای حضور در رژه روز جمهوری باعث افتخار است و موجب می‌شود فرصت‌های همکاری جدیدی میان آمریکا و هند گشوده شود. دستیاران اوباما می‌گویند این سفر «لحظه‌ای خاص و به یاد ماندنی» برای روابط دو کشور خواهد بود. اوباما این دیدار را «شراکت تاثیرگذار قرن ۲۱» نامیده است.
هند، وزنه تعادل بخش
نکته حائز اهمیت در رژه امروز حضور تجهیزات و خودروهای نظامی است که همگی ساخت روسیه هستند. این تسلیحات هم یادگار دوران جنگ سرد است و هم نشانه‌ای است از مواضع هند در دوران جنگ سرد. همچنین می‌تواند میزان نفوذ روسیه در هند را به رخ آمریکا بکشد. روسیه اگرچه هنوز بزرگ‌ترین تامین‌کننده تسلیحات نظامی هند است؛ اما سهم روس‌ها به تدریج در حال کاهش است. واردات تسلیحات نظامی روسی اکنون تشکیل‌دهنده سه ربع از زرادخانه نظامی هند است. با وخیم‌تر شدن روابط روسیه - آمریکا که یادآور دوران جنگ سرد است، اوباما امیدوار است با سفر به هند نفوذ روسیه در این کشور را تا حدودی خنثی کند.
از سوی دیگر با توجه به وزنی که چین در آسیا یافته، ایالات‌متحده ضمن اینکه هند را بازاری بزرگ می‌داند اما در پی این است تا هند را به عنوان وزنه تعادلی در برابر قدرت روزافزون چین مطرح کند. آمریکا در این زمینه یک نگرانی دارد: سرعت اصلاحات اقتصادی در هند آرام است و این کشور میل ندارد در تحولات بین‌المللی در کنار آمریکا قرار بگیرد. وزیر دارایی هند در اجلاس داووس هم نگرانی دیگر کشورش را مطرح کرد: «ما خواستار این هستیم که آمریکا درک بیشتری از مشکلات منطقه‌ای داشته باشد.» رسانه‌های هندی روی سخن این مقام هندی را «پاکستان» و نگرانی امنیتی از این کشور خطاب کردند.
از تنش تا افزایش تعاملات تجاری
روابط هند- آمریکا روندی سینوسی داشته و طی دو دهه اخیر فراز و فرودهای زیادی را از سر گذرانده است. روند بهبود روابط دوجانبه از اوایل سال ۲۰۰۰ و از دوران کلینتون و بوش آغاز شد و با سفر ۲۰۱۴ مودی به واشنگتن روندی صعودی گرفت و با دیدار متقابل اوباما از هند به اوج خود رسید. براساس نظرسنجی «پیو» در سال گذشته، ۵۸ درصد هندی‌ها دیدگاه مثبتی به آمریکا دارند در حالی که ۱۸ درصد دیدگاه نامطلوبی به این کشور دارند. تعامل اقتصادی دو کشور هند و آمریکا نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار است و این با توجه به پتانسیل‌های دو کشور زیاد نیست. قرار است سطح تعاملات تجاری دو کشور به ۵۰۰ میلیارد دلار برسد.
«شاشانک جوشی»، محقق هندی و ستون‌نویس «الجزیره»، می‌نویسد: «رهبران دو کشور مذاکرات سیاسی مهمی خواهند داشت: از دولت وحدت در افغانستان گرفته تا رویکرد شی جین پینگ رئیس‌جمهور چین به مسائل منطقه، آینده چرخش آمریکا به سوی آسیا، چشم‌انداز ائتلاف نظامی علیه داعش در عراق و سوریه که بر امنیت انرژی و فعالیت‌های ضدتروریستی هند تاثیر خواهد گذاشت.» او می‌نویسد آنچه در دیدگاه آمریکا مهم است این است که یک هندوستان قدرتمند- فارغ از سیاست‌هایش در مورد مسائل خاص- به نفع آمریکا است. یک هندوستان قوی تضمین می‌کند که هیچ قدرتی- از جمله چین اقتدارگرا- در دهه‌های آینده بر آسیا چنبره نخواهد انداخت. هندوستان سال جاری پنجاهمین سالگرد جنگ ۱۹۶۵ با پاکستان را برگزار می‌کند. هند فراموش نکرده است که واشنگتن در دوران جنگ سرد واردات تکنولوژی به این کشور را تحریم کرده بود. امروز اما واشنگتن در پی صادرات تکنولوژی و تسلیحات نظامی به هند است. رژه ۲۵ ژانویه روز جمهوری بهانه‌ای است برای هند تا تسلیحات روسی را به رخ آمریکا بکشد. تسلیحات روسی سه ربع از زرادخانه نظامی هند را تشکیل می‌دهد اما از سال ۲۰۱۱ این روند در حال کاهش بوده و صادرات نظامی آمریکا به هند به ۷ درصد رسیده است. پیشنهادهای نظامی فراوان آمریکا به هند هنوز روی میز است. «تانوی مادان»، تحلیلگر هندی بنیاد بروکینگز، می‌گوید: «حضور هندی‌ها در آمریکا بسیار حائز اهمیت است. ۳ میلیون هندی در آمریکا هستند که بسیار ثروتمند و تحصیلکرده بوده و در سیاست، دولت و اقتصاد بسیار تاثیرگذارند. مودی باید وضعیت آنها را هم با اوباما در میان بگذارد.» دو کشور همچنین اشتراکاتی در بی‌اعتمادی به پاکستان، مبارزه با افراط‌گرایی، تبادل اطلاعاتی و ... دارند.
بازی دوگانه روسیه
هند یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان سلاح است. روسیه بزرگ‌ترین صادرکننده سلاح به این کشور است. با این حال، روسیه قرار است در ماه نوامبر وزیر دفاع خود را به اسلام‌آباد بفرستد تا بازار تسلیحات روسی به پاکستان (رقیب هند) هم گسترش یابد. نخست‌وزیر هند امیدوار است در سفر اوباما بتواند او را قانع به فروش و ساخت سلاح‌های آمریکایی در هند سازد تا نفوذ کرملین در اسلام‌آباد را تا حدودی مهار کند.
اکونومیست می‌نویسد: «روابط دوجانبه دو کشور طی ۱۵ سال گذشته روندی صعودی گرفته است در حالی که برخی دیپلمات‌های هندی رابطه با آمریکا را بر خلاف اعتقاد این کشور به عدم تعهد می‌دانند؛ یعنی انزواگرایی آمیخته با حاشیه‌نشینی چپگرایانه.» نسل جدید سیاستمداران و دیپلمات‌ها اما به یک نکته پی برده‌اند: افزایش سرمایه، تکنولوژی و تجارت متقابل. آنها فهمیده‌اند که در دهه آینده قدرت اقتصادی و سپس نظامی است که میزان نفوذ یک کشور را مشخص می‌کند.
ارسال نظر